Νησί-δα ελπίδας και εξιλέωσης

Της Πόπης Διαµαντάκου , diaman@dolnet.gr

ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ: Τετάρτη 13 Οκτωβρίου 2010

Ο ρόλος του µικρού Δηµήτρη που οδηγείται στην εξορία της Σπιναλόγκας συµπύκνωνε όλη τη δύναµη και τα νοήµατα του «Νησιού», σε ένα επεισόδιο που ξεπέρασε κάθε µας προσδοκία.
Θα σταθούµε σε µια στιγµή από το πρώτο επεισόδιο του «Νησιού» που ράγισε τις τηλεοπτικές οθόνες. Στο βλέµµα ενός παιδιού, στο δάκρυ του, σε δυο σκηνές του µικρού Δηµήτρη – ρόλος έξοχος ενός 10χρονου παιδιού, που προσβάλλεται από λέπρα – στη βουβή λαχτάρα του για τη ζωή που του αρνείται η φοβική κοινωνία της εποχής. Σε αυτά συµπυκνώθηκε όλο το βάρος των µηνυµάτων της σειράς που όµοιά της δεν έχουµε ξαναδεί στην ελληνική τηλεόραση.

Ποιος δεν ρίγησε βλέποντας τα συναισθήµατα ενός τροµαγµένου αγοριού, καταδικασµένου να κρύβει την «ντροπή» του, τα σηµάδια της λέπρας στα πόδια του, να δέχεται τις κοροϊδίες των συνοµηλίκων του γιατί αρνείται να γδυθεί και να κολυµπήσει µαζί τους.

Και ποιος δεν συγκινήθηκε βλέποντάς το να «κλέβει» µια στιγµή, µόνο µια στιγµή ελευθερίας, όταν πια η αποκάλυψη του µυστικού του στον έλεγχο που έκαναν οι γιατροί στο σχολείο σηµαίνει λύτρωση και την ίδια στιγµή καταδίκη. Ολη η ιστορία που αφηγείται η Βικτόρια Χίσλοπ ήταν εκείνη η µια µόνο στιγµή ζωής του Δηµήτρη, λίγο πριν ξεκινήσει για την εξορία, µπροστά στη θάλασσα, µε το Νησί να του φράζει τον ορίζοντα.

Τον βλέπουµε να βγάζει τα ρούχα του ένα ένα, αυτά που αρνιόταν να αποχωριστεί όσο έκρυβε το µυστικό του. Ο φακός αποτυπώνει την τραγική φιγούρα του 10χρονου αγοριού, που προβάλλει γυµνή και ευάλωτη µε φόντο το Νησί.

Ενα τόσο δα αγοράκι και σηκώνει όλο το βάρος ενός άσχηµου και τροµαγµένου κόσµου.

Και µετά βουτάει ολόκληρος στη θάλασσα, να του κρύψει εκείνη τη θέα στο Νησί, εκείνη που σε λίγο θα τον χώριζε για πάντα απ’ ό,τι αγαπούσε. Κρατήσαµε την ανάσα µας. Ολόκληρη η ανθρώπινη τραγωδία καθρεφτίστηκε για µια στιγµή στην αγορίστικη λαχτάρα.

Δεν ήταν µελό. Ηταν µια στιγµή µεγαλείου όπου η τέχνη της κάµερας, ο πολιτισµός των συναισθηµάτων, η ανθρώπινη ψυχή και η δύναµη της τηλεόρασης είχαν για πρώτη φορά την ιδανική συνάντηση. Ο πολιτισµός ήταν εκεί µε όλη τη φρίκη του και όλη την οµορφιά του.

Σπουδαία η δουλειά της Μιρέλας Παπαοικονόµου στο σενάριο της σειράς. Απογειώνει την ιστορία του βιβλίου, «ξετρυπώνει» σκηνές και συναισθήµατα, που δηµιουργούν τις γέφυρες της µνήµης, της ανθρωπιάς και της συνείδησης ανάµεσα στο κοινό και τις εικόνες. Η σκηνή που η δασκάλα, η Ελένη, διαβάζει στην αυλή του σχολείου ενώ τα παιδιά παίζουν εκείνο το παµπάλαιο, ξεχασµένο παιχνίδι «αλάτι χοντρό, αλάτι ψιλό...», µνήµη παιδικής ξεγνοιασιάς µιας άλλης εποχής. Μια από τις στιγµές που «δένουν» την ιστορία µε την ελληνική πραγµατικότητα.

Τι να πρωτοθυµηθούµε από αυτό το πρώτο επεισόδιο, όπου η δουλειά του σκηνοθέτη Θοδωρή Παπαδουλάκη και οι ερµηνείες ξεπερνούσαν τις προσδοκίες.

Η Κατερίνα Λέχου απέπνεε ένταση και συναίσθηµα, µε τις φορτισµένες σιωπές του ο έξοχος Στέλιος Μάινας έπαιρνε τον θεατή µαζί του, αλλά πάνω απ’ όλα τα παιδιά, ο καταπληκτικός Μάνος Τσαγκαράκης, ο Δηµήτρης Λεµονιάς που ράγισε καρδιές και οι Αναστασία Τσιλιµπίου και Ιφιγένεια Τζόλα, που κάνουν τις κόρες της Ελένης, Μαρία και Αννα αντιστοίχως, ήταν η πιο ευχάριστη έκπληξη.

Εξι στους δέκα που το βράδυ της Δευτέρας ήταν µπροστά στην τηλεόραση, είχαν συντονιστεί µε το Μega και έβλεπαν «Το Νησί». Το σίριαλ είδαν 3.555.000 τηλεθεατές (34,9% τηλεθέαση)

Το «πρωινό tous» σε µόνιµη αφασία

Κάποιος να µαζέψει την ξανθιά ύπαρξη που την έχουν στο πάνελο οι Σκορδαλιάδες γιατί της ξεφεύγουν «τούβλα» σαν αυτό που πέταξε πάνω στον σχολιασµό διαφόρων καρναβαλίστικων µεταµφιέσεων, στις οποίες επιδίδονται προσφάτως παρουσιαστές πάνω στην απελπισία τους για τηλεθέαση (π.χ. Στεφανίδου). Δεν της έφταναν όσα είχε πει και αµολάει ένα ακόµη: «Να µεταµφιεστεί και ο Ουγγαρέζος λεπρός και να τον στείλουµε να παίξει στο “Νησί”». Αυτό κατάλαβε ότι είναι το «Νησί»; Καρναβάλια; Οτι η λέπρα είναι µια ακόµη µεταµφίεση σαν τις περούκες της Στεφανίδου; Τι να πουν οι οικογένειες που έχουν βιώσει την τραγωδία, εκείνοι που ζουν µε τα σηµάδια της ασθένειας για πάντα χαραγµένα στην ψυχή και το κορµί τους;

Αντιγράφουµε µια παράγραφο µόνο από το σηµείωµα του Εµµανουήλ Φουντουλάκη προς τη συγγραφέα του «Νησιού»: «Το “Νησί” είναι ένα ευαγγέλιο διακήρυξης της αγάπης και ευχαριστώ τη συγγραφέα από τα βάθη της καρδιάς µου για τη λεπτότητα µε την οποία χειρίστηκε τους πάσχοντες από τη νόσο του Χάνσεν». Το αφιερώνουµε στην ξανθιά δεσποινίδα του «πρωινού tous», που θεωρεί ότι όλο αυτό είναι ένα αποκριάτικο πανηγύρι για να κάνει πλακίτσες.