Τολµηρή «Ιλιάδα» γυναικών

ου Γιώργου Δ. Κ. Σαρηγιάννη

ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ: Τετάρτη 13 Οκτωβρίου 2010

Είκοσι τέσσερις γυναίκες ηθοποιοί, το άνθος του θεάτρου µας, διαβάζει την «Ιλιάδα» του Οµήρου στην ολόφρεσκη µετάφραση του Δηµήτρη Μαρωνίτη
Λυδία Κονιόρδου, Στεφανία Γουλιώτη, Εύα Κοταµανίδου, Ρένη Πιττακή, Ράνια Οικονοµίδου, Φιλαρέτη Κοµνηνού, Κάτια Δανδουλάκη, Πέµη Ζούνη, Μαρία Κεχαγιόγλου, Λήδα Πρωτοψάλτη, Θέµις Μπαζάκα, Καρυοφυλλιά Καραµπέτη, Μάγια Λυµπεροπούλου, Μαρία Σκουλά, Δήµητρα Χατούπη, Μαρία Πρωτόπαππα, Λένα Κιτσοπούλου, Ελένη Κοκκίδου, Αννα Μάσχα, Λυδία Φωτοπούλου, Μαρία Ναυπλιώτου, Ρούλα Πατεράκη, Ολια Λαζαρίδου, Αµαλία Μουτούση.

Είκοσι τέσσερις γυναίκες ηθοποιοί µας. Ο ανθός του ελληνικού θεάτρου. Θα περάσουν φέτος από τη λαµπρή Αίθουσα Εκδηλώσεων του Κτιρίου Τσίλερ του Εθνικού. Επί είκοσι τέσσερις Πέµπτες – κάθε Πέµπτη και µια τους. Για να διαβάσουν – να ζωντανέψουν – µια ολόφρεσκη µετάφραση ενός από τους κορυφαίους φιλολόγους µας, του Δηµήτρη Μαρωνίτη: «Ιλιάδα» του Οµήρου.

Ο Δηµήτρης Μαρωνίτης κλείνει έτσι τον κύκλο της µετάφρασης των δύο οµηρικών επών (εκδ. Αγρα) – προηγήθηκε η «Οδύσσεια». «Ηταν ένα είδος µοίρας», λέει.

«Αρχισε από τη δεκαετία του ‘70, όταν ο Λίνος Πολίτης µε παρακίνησε να καταπιαστώ µε µία άλλου είδους µετάφραση του Οµηρου από αυτές των Καζαντζάκη - Κακριδή. Τη δεκαετία του ‘80, µε παρακίνηση του Θάνου Μικρούτσικου, ετοίµασα την Ε Ραψωδία της “Οδύσσειας” που διαβάσαµε µαζί µε τη Μάγια Λυµπεροπούλου το 1989 στο Φεστιβάλ Πάτρας, που τότε διηύθυνε ο Μικρούτσικος. Είχε µεγάλη επιτυχία. Ετσι ξεκίνησε η περιπέτεια της “Οδύσσειας” που κράτησε δέκα χρόνια.

Οταν µου λέγανε µετά να κάνω και την “Ιλιάδα”, το άκουγα σαν κάτι τρελό, µη εφικτό. Ξεκίνησα τελικά πριν από εξήµισι χρόνια. Στο µεταξύ υπήρξε και µια γενναιόδωρη χορηγία από το Ιδρυµα Κωστόπουλου. Διαφορετικά δεν θα µπορούσα να τα βγάλω πέρα οικονοµικά. Δούλεψα µε ένα ρυθµό που µε οδήγησε σ’ αυτό που θα µπορούσα να ονοµάσω εξόντωση. Τελείωσα την Ραψωδία Ω µόλις στις αρχές Οκτωβρίου και τώρα γράφω τα επιλεγόµενα.

Ο τίτλος που έδωσα στο σχέδιο του Εθνικού είναι “Ιλιάς εξ Ακοής” ενώ στα προλεγόµενα είναι “Ιλιάς εξ Επαφής”. Γιατί πίστευα πως αν δεν φτάσω στην αφή του κειµένου αυτό θα µε έσπρωχνε και δεν θα µε άφηνε να κάνω τίποτα µαζί του. Είναι τόσο ακατάδεκτο... Τα θέλει ή όλα ή τίποτα».

Με την «Ιλιάδα» ήταν πιο εύκολα τα πράγµατα επειδή είχατε βρει το κολάι µε την «Οδύσσεια»;
«Οχι. Διότι ενώ και τα δύο είναι έπη οµηρικά, πιθανόν του ίδιου ποιητή, µεταξύ τους είναι πολύ διαφορετικά. Η βασική τους διαφορά: η “Οδύσσεια” είναι ένα έπος που µας µεταδίδει, και µε άλλους ήρωες και µέσω του Οδυσσέα, τα πάθη και τα κατορθώµατά του που στο µεταξύ έχουν ξεπεραστεί και που τα διηγείται ο ίδιος ο Οδυσσέας µε όρους θα λέγαµε ασφαλείας. Οπως σε απόσταση ασφαλείας βρίσκεται και ο αναγνώστης - ακροατής που τα απολαµβάνει.

Στην “Ιλιάδα” τα πράγµατα είναι στην άλλη άκρη: γίνονται. Και δεν αφήνουν καµιά απόσταση ασφαλείας ούτε στο µεταφραστή ούτε στον αναγνώστη - ακροατή. Επίσης είναι ένα έπος πολύ πιο τολµηρό και στη σύλληψη του θέµατός του και στην πραγµάτευση και την πλοκή του».

Ο κύκλος της «Ιλιάδας» θα κλείσει την Πέµπτη 7 Απριλίου µε τον ίδιο τον Δηµήτρη Μαρωνίτη που δεν αποκαλύπτει τι ακριβώς θα κάνει _ «ας είναι έκπληξη».

gsarigiannis@dolnet.gr

ΙΝFΟ

Από αύριο και κάθε Πέµπτη (εκτός 4 Νοεµβρίου) έως τις 31 Μαρτίου στις 19.00,
στην Αίθουσα Εκδηλώσεων του Εθνικού Θεάτρου (Κτίριο Τσίλερ, Αγίου Κωνσταντίνου 22– 24, τηλ. 210-5288.170).
Εισιτήριο: 5 ευρώ

«Τα «µάταια» µε παρηγορούν»

«Κλασικές σπουδές, αρχαία ελληνική γραµµατεία, Οµηρος… στην Ελλάδα του 2010 και στο “αποκλεισµένο” κτίριο του Εθνικού δεν ηχούν ως ουτοπία;» ρωτώ τον Δηµήτρη Μαρωνίτη.

«Θα έλεγα κάτι παραπάνω. Οσο περνά ο καιρός αισθάνοµαι πως αυτές οι δουλειές είναι εξ ορισµού λίγο εις µάτην. Αυτό όµως είναι και το µεγαλείο τους. Και, τελικά το “εις µάτην” δεν µε πειράζει καθόλου, µε παρηγορεί θα έλεγα».

Τα σχέδιά του; Να ηρεµήσει. Εχει όµως και έναν καηµό. Να µεταφράσει τον «Αίαντα» του Σοφοκλή.

«Είναι τραγωδία που µε συνεπαίρνει περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη και των τριών τραγικών. Αν έχω το κουράγιο, θα προσπαθήσω. Διότι έχω πάρει και µια περίεργη φόρα. Και να ήθελα να το ρίξω λίγο έξω, το µυαλό είναι κολληµένο σε κάτι “εις µάτην” που είναι όµως τόσο απαραίτητο όσο και όλα τα µάταια πράγµατα στη ζωή µας».