ΑΝΑΝΕΩΜΕΝΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΚΑΙ ΜΕΣΟΠΟΛΕΜΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ (1910-1945)

Κατά τις πρώτες δεκαετίες του εικοστού αιώνα, παράλληλα με  την ακμή της παλιάς ποιητικής παράδοσης, που αντιπροσωπεύεται κυρίως από το ποιητικό έργο του Παλαμά και της γενιάς του, εμφανίζονται λογοτέχνες που ξεφεύγουν από τα τότε γνωστά παραδοσιακά σχήματα και ανανεώνουν την ποίηση. Οι ποιητές αυτοί δεν μοιάζουν μεταξύ τους και δεν αποτελούν σχολή, μια και ο καθένας αποτελεί μια διαφορετική περίπτωση. Ωστόσο, όπως σημειώνει ο Κώστας Στεργιόπουλος, παρουσιάζουν κάποια κοινά χαρακτηριστικά: «Ο αρχαιοελληνικός αισθητισμός και η ελληνολατρία θα εξελιχθούν σε γόνιμη αξιοποίηση της αρχαιογνωσίας τους και σε παράλληλη στροφή – με εξαίρεση τον Καζαντζάκη – προς τον Σολωμό και τις νεοελληνικές πηγές. Όλοι τους αντλούν κεντρικά θέματα ή θεματικά μοτίβα από την αρχαιότητα. Τους χαρακτηρίζει, εξάλλου, η κίνηση προς τη σύνθεση, ένας γενικότερος οραματισμός και μια καθολική θεώρηση της ζωής, που την εκφράζουν με τη σύλληψη και την πραγμάτωση φιλόδοξων συνθετικών έργων (Απολλώνιος του Μελαχρινού, Αλαφροΐσκιωτος του Σικελιανού, Το φως που καίει και Σκλάβοι πολιορκημένοι του Βάρναλη, Οδύσσεια του Καζαντζάκη). Ένα ακόμη χαρακτηριστικό σημείο στους περισσότερους είναι ο κοινωνικός χαρακτήρας που παίρνει στη συνέχεια το έργο τους».

Στην ανανέωση της ποίησης στις αρχές του 20ου αιώνα, συνέβαλαν σημαντικά ο Απόστολος Μελαχρινός, ο Άγγελος Σικελιανός, ο Μάρκος Αυγέρης, ο Κώστας Βάρναλης και άλλοι. Του τελευταίου ο ποιητικός προσανατολισμός διακρίνεται σε δύο περιόδους: την προ του 1922, όπου είναι σαφέστατες οι επιδράσεις από τον Παρνασσισμό και την μετά το 1922, όπου η ποίησή του είναι επηρεασμένη από την πολιτική ιδεολογία του μαρξισμού.

Εντελώς ξεχωριστή περίπτωση αποτελεί ο αλεξανδρινός ποιητής Κωνσταντίνος Καβάφης, που χρονολογικά θα μπορούσε να ενταχθεί στην προηγούμενη γενιά. Ζώντας στην Αλεξάνδρεια και μακριά από την Αθήνα και τις επιδράσεις των ποιητών της, δημιουργεί ένα εντελώς προσωπικό ποιητικό ύφος. Η ποίηση του είναι απογυμνωμένη από τα παραδοσιακά λυρικά σχήματα, που φτάνει συχνά ως την πεζολογία. H στοχαστικότητα και το βάθος των νοημάτων της ποίησής του σε συνδυασμό με την εξαιρετική γλωσσική ευστοχία, δημιουργούν μια ιδιαίτερα υψηλή ποίηση, την οποία αν και αρχικά η κριτική της εποχής δεν αναγνώρισε, στη συνέχεια πρόβαλε με ιδιαίτερο τρόπο και την κατέταξε στη θέση που της αρμόζει.

Παράλληλα με τους προηγούμενους ποιητές που αναφέρθηκαν, παρουσιάζεται μια νέα γενιά λογοτεχνών που φέρνει ένα διαφορετικό ποιητικό τόνο: Ο Ρώμος Φιλύρας, ο Ναπολέων Λαπαθιώτης, ο Κώστας Ουράνης και αργότερα ο Κλέων Παράσχος, ο Τέλλος Άγρας, ο Μήτσος Παπανικολάου, ο Κώστας Καρυωτάκης κ.ά. «δίνουν», όπως σημειώνει ο Κώστας Στεργιόπουλος, «μιαν αποφασιστική στροφή στην ποιητική μας παράδοση και γίνονται φορείς μιας νέας ευαισθησίας».

Οι ποιητές αυτοί του μεσοπολέμου, αν δεν έχουν απόλυτη ομοιογένεια μεταξύ τους, θα μπορούσαμε να πούμε ότι δημιουργούν μια καινούρια τάση, του νεορομαντισμού και νεοσυμβολισμού και με τις αλλαγές που φέρνουν, ανακατεύοντας τα μέτρα και τους ρυθμούς, ταράζουν την ορθοδοξία της παράδοσης, προετοιμάζοντας έτσι το έδαφος για τις νέες τάσεις. Την περίοδο που ζουν και γράφουν, συμβαίνουν στον ελληνικό χώρο δραματικά πολιτικά γεγονότα για τον ελληνισμό, όπως η μικρασιατική καταστροφή, που αφήνουν το στίγμα τους και στον πνευματικό χώρο. Ο ενταφιασμός της Μεγάλης Ιδέας με την προσφυγιά που επακολούθησε και οι δύσκολες κοινωνικές και πολιτικές συνθήκες της εποχής επηρέασαν βαθιά την ποίηση των ποιητών της γενιάς αυτής. Το ποιητικό τους έργο χαρακτηρίζει η ψυχική κούραση και η δυσκολία προσαρμογής στην πραγματικότητα της ζωής. Εκφράζουν κατά το μάλλον ή ήττον το αίσθημα του ανικανοποίητου και της παρακμής, που πολλές φορές φανερώνει τάσεις αυτοκαταστροφής. Η απαισιοδοξία και το αντιηρωικό πνεύμα είναι, με ελάχιστες εξαιρέσεις, τα κύρια γνωρίσματα της ποίησής τους. Ο Κώστας Καρυωτάκης εκφράζει κατεξοχήν αυτό το κλίμα, ενώ τη στάση του αυτή υιοθετούν και άλλοι ποιητές (καρυωτακισμός), όπως η Μαρία Πολυδούρη, ο Μήτσος Παπανικολάου,  ο Τέλλος Άγρας κ.ά.

Κατά την δεύτερη δεκαετία του μεσοπολέμου και μετά η ποίηση κάνει την πιο αποφασιστική στροφή για την ανανέωση. Η ποίηση της περιόδου αυτής ονομάστηκε από τους κριτικούς νεοτερική ή μοντέρνα ποίηση. Οι ποιητές εγκαταλείπουν τα παραδοσιακά εσωτερικά και εξωτερικά χαρακτηριστικά (ομοιοκαταληξία, μέτρο, λογική νοηματική αλληλουχία κ.τ.λ.) και χρησιμοποιούν καινούριους εκφραστικούς τρόπους (ελεύθερος στίχος, συνειρμοί κ.τ.λ.). Σ’ αυτό συνέβαλε αποφασιστικά το λογοτεχνικό ρεύμα του υπερρεαλισμού που εμφανίστηκε στη Γαλλία το 1924 με τη διακήρυξη του ιδρυτή του Αντρέ Μπρετόν, αλλά και το ρεύμα του συμβολισμού που είχε εμφανισθεί στην Ευρώπη μερικές δεκαετίες πριν.

Ο υπερρεαλισμός υπήρξε το πλέον πρωτοποριακό κίνημα και εξαπλώθηκε όχι μόνο στην λογοτεχνία αλλά και σε πολλά άλλα είδη τέχνης. Ο υπερρεαλισμός είχε ως σκοπό την υπέρβαση του πραγματικού κόσμου με την καταγραφή στην ποίηση των υποσυνείδητων ενεργειών της ψυχής και των ονειρικών της εντυπώσεων χωρίς την παρέμβαση της λογικής. Παράλληλα απέβλεπε στην ανανέωση όλων των ηθικών αξιών, της φιλοσοφίας και της επιστήμης. Σύμφωνα με τους υπερρεαλιστές, οι οποίοι ήταν έντονα επηρεασμένοι από την ψυχανάλυση, ο καλλιτέχνης δεν πρέπει να μένει εγκλωβισμένος στην πραγματικότητα της καθημερινής ζωής, αλλά να χρησιμοποιεί τη φαντασία, την τύχη και το ασυνείδητο για να μπορέσει να φτάσει σε μια υπερ-πραγματικότητα. Σημαντικότεροι Έλληνες υπερρεαλιστές ποιητές είναι ο Ανδρέας Εμπειρίκος και ο Νίκος Εγγονόπουλος, ενώ επιδράσεις δέχτηκαν και πολλοί νεότεροι ποιητές.

Ο κύριος εκφραστής της ανανέωσης στα ποιητικά πράγματα της εποχής υπήρξε ο Γιώργος Σεφέρης, που εμφανίστηκε στα 1931 με την ποιητική συλλογή Στροφή, τα περισσότερα ποιήματα της οποίας κινούνται στο κλίμα του συμβολισμού και της καθαρής ποίησης. Ο Σεφέρης με τη Στροφή έγινε ο εισηγητής μιας νέας ποίησης η οποία εξέφραζε τα νέα ρεύματα και τις εξελίξεις του ευρωπαϊκού λυρικού λόγου. Σημαντική επίσης υπήρξε η συμβολή του Οδυσσέα Ελύτη στην ανανέωση της ποίησης, κυρίως ως προς τη θεματική της, αφού το έργο του, σε αντίθεση με αυτό του Καρυωτάκη, εκφράζει την αισιοδοξία και την αγάπη για την ζωή.

Αξιοσημείωτη και κάπως διαφορετική είναι και η πορεία του Τάκη Παπατσώνη, τα έργα του οποίου χαρακτηρίζονται από βαθιά θρησκευτική πίστη και γενικότερα από την πίστη στις υψηλές αξίες της ζωής. Στο ίδιο κλίμα με τον Παπατσώνη είναι και η ποίηση της Μελισσάνθης που είναι διαποτισμένη με έντονα θρησκευτικά βιώματα και αγωνία για την τύχη τη ανθρώπινης ύπαρξης. Στο ίδιο πνεύμα της ανανέωσης κινείται και το έργο άλλων ποιητών, όπως ο Γιάννης Ρίτσος, ο Νίκος Καββαδίας, ο Νικηφόρος Βρεττάκος, ο Νίκος Γκάτσος κ.ά.

Στο χώρο της πεζογραφίας, εκτός από την ηθογραφία, που αναφέρθηκε στο προηγούμενο κεφάλαιο, αναπτύσσεται αργότερα και το κοινωνικό μυθιστόρημα, με κυριότερους εκπροσώπους τον Κωνσταντίνο Χατζόπουλο και τον Κωνσταντίνο Θεοτόκη. Και οι δύο, κατά την παρουσία τους στη Γερμανία, ήρθαν σε επαφή και υιοθέτησαν τις σοσιαλιστικές ιδέες, οι οποίες άσκησαν βαθιά επίδραση στο έργο τους. Σε άλλο κλίμα κινούνται οι «ελληνοκεντρικοί» πεζογράφοι Περικλής Γιαννόπουλος, Ίων Δραγούμης, Πηνελόπη Δέλτα και Νίκος Καζαντζάκης.

Μετά την μικρασιατική καταστροφή (1922) έως και το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου (1945) αναπτύσσεται το μυθιστόρημα, το κατεξοχήν σύγχρονο πεζογραφικό μέσο. Η μικρασιατική καταστροφή και η ανταλλαγή των πληθυσμών ήταν ένα γεγονός που άσκησε μεγάλη επίδραση στους λογοτέχνες της γενιάς αυτής και επηρέασε όλη την μετέπειτα πνευματική, πολιτική και κοινωνική ζωή της νεότερης Ελλάδας. Η Γενιά του ’30, όπως ονομάστηκε από τη φιλολογική κριτική, εκφράζει στη λογοτεχνία το κλίμα της διάψευσης των ελπίδων που έτρεφε η προηγούμενη γενιά για αποκατάσταση του ελληνισμού στα όρια του παλαιού βυζαντινού κράτους (Μεγάλη Ιδέα), αλλά ταυτόχρονα τη νέα ωρίμανση που εν τω μεταξύ εμφανίζεται. Οι νέοι πεζογράφοι στρέφονται προς νέες πλευρές της ζωής, επιδιώκουν να ανιχνεύσουν συνθετότερες ψυχολογικές καταστάσεις και να αντιμετωπίσουν σοβαρότερα κοινωνικά και ανθρώπινα προβλήματα, ενώ παράλληλα ανοίγουν τους ορίζοντές τους πέρα από τα εθνικά σύνορα. Κατά την περίοδο αυτή αποτυπώνεται στην πεζογραφία η δημιουργία μιας νέας εποχής: οι πολιτικές και κοινωνικές συγκρούσεις, η διαμόρφωση της αστικής κοινωνίας, οι νέες αναζητήσεις του ατόμου. Μέσα από αυτές τις αναζητήσεις θα προκύψουν το αστικό, το ιστορικό και το μοντέρνο μυθιστόρημα.

Γενικά μπορούμε να μιλήσουμε για δύο τάσεις: τη ρεαλιστική, που εκφράζει τη συνέχεια και την ανανέωση της παράδοσης, που αντιπροσωπεύουν οι πεζογράφοι της Αθήνας (Στράτης Μυριβήλης, Κοσμάς Πολίτης, Ηλίας Βενέζης, Γιώργος Θεοτοκάς, Άγγελος Τερζάκης κ.α.) και τη μοντερνιστική ή νεοτερική που εκφράζει κυρίως τα νέα ευρωπαϊκά ρεύματα και εκπροσωπείται από τους πεζογράφους της Θεσσαλονίκης.  Η μοντερνιστική πεζογραφία, που εμφανίστηκε με κάποια καθυστέρηση στην Ελλάδα, αποκλίνει από τις παραδοσιακές μορφές της ρεαλιστικής πεζογραφίας και διακρίνεται για την ανοικτή και ελεύθερη πλοκή της. Ιδιαίτερα το μοντερνιστικό μυθιστόρημα δίνει πλέον προτεραιότητα στον εσωτερικό κόσμο και την υποκειμενικότητα του ατόμου και όχι στην εξωτερική και κοινωνική πραγματικότητα. Καλλιεργείται κυρίως ο εσωτερικός μονόλογος, οι ελεύθεροι συνειρμοί και η ενδοσκόπηση, ενώ η ψυχολογική ανάλυση και ο στοχασμός έχουν το προβάδισμα έναντι της αναπαράστασης της εξωτερικής πραγματικότητας.

Η ομάδα του περιοδικού Μακεδονικές ημέρες της Θεσσαλονίκης με τον  Στέλιο Ξεφλούδα, τον Γιώργο Δέλιο, τον Αλκιβιάδη Γιαννόπουλο, τον Γιώργο Βαφόπουλο, τον Νίκο Γαβριήλ Πεντζίκη αλλά και άλλοι πεζογράφοι, όπως ο Γιάννης Σκαρίμπας, η Μέλπω Αξιώτη, ο Γιάννης Μπεράτης, μεταφράζουν πρωτοποριακά έργα ευρωπαίων συγγραφέων (Βιρτζινία Γουλφ, Τόμας Μαν, Τζέιμς Τζόυς κ.α.) και αφομοιώνουν στα έργα τους τεχνικές αντίθετες με αυτές του ρεαλισμού. Καλλιεργούν τον εσωτερικό μονόλογο και τη ροή της συνείδησης.  Ο εσωτερικός μονόλογος είναι ένα νέο είδος αφήγησης, που εισηγήθηκε για πρώτη φορά ο Εντουάρ Ντεζαρντέν, και σκοπό έχει να φέρει στην επιφάνεια την αδιάκοπη ροή σκέψεων, εικόνων, αναμνήσεων, συνειρμών που διαπερνούν τον ήρωα. Με τον εσωτερικό μονόλογο ο πεζογράφος προσπαθεί να μας εισαγάγει στην εσωτερική ζωή του ήρωα, σαν να μην είχαμε κανενός είδους συγγραφική παρέμβαση. Τη ροή της συνείδησης χρησιμοποίησε για πρώτη φορά ο Γουίλιαμ Τζέιμς. Με την τεχνική αυτή ο συγγραφέας επιδιώκει να δώσει στον αναγνώστη την εντύπωση της συνεχούς ροής σκέψεων, αισθημάτων, διαθέσεων και αναμνήσεων, όπως έρχονται αναμεμειγμένα στη συνείδηση, χωρίς κάποια λογική αλληλουχία.

Μετά την τρίτη δεκαετία του 20ού αιώνα γίνεται σοβαρή προσπάθεια ανανέωσης του νεοελληνικού θεάτρου. Αρκετοί από τους πεζογράφους της γενιάς του ’30, όπως ο Θεοτοκάς, ο Τερζάκης και ο Πρεβελάκης, ασχολούνται με το θέατρο και γράφουν θεατρικά έργα που έχουν πιο πολύ ιστορικό χαρακτήρα. Παράλληλα, με την ωριμότητα και την στοχαστικότητα που τους χαρακτηρίζει, δίνουν το βάρος και στον τομέα της κριτικής και καλλιεργούν μάλιστα το δύσκολο είδος του δοκιμίου. Σημαντικοί ποιητές και πεζογράφοι, όπως ο Σεφέρης, ο Ελύτης, ο Τερζάκης, ο Θεοτοκάς, αλλά και άλλοι, όπως ο Ανδρέας Καραντώνης ο Γ. Κ. Κατσίμπαλης, ο Β. Βαρίκας ασχολούνται με το κριτικό δοκίμιο. 

πηγή:http://www.potheg.gr/PeriodDetails.aspx?lan=1&id=19

Με τον λόγο του Ν.Βρεττάκου

Με αφορμή τη συμπλήρωση 100 χρόνων από τη γέννηση του Νικηφόρου Βρεττάκου (1912-1991), το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου αφιερώνει τον φετινό εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας Ποίησης στον ίδιο και το έργο του.

Ο ποιητικός λόγος του Νικηφόρου Βρεττάκου παραμένει επίκαιρος και επιδραστικός. Η παρουσία του στην πνευματική ζωή είναι αδιάλειπτη, διαβάζεται και εκτιμάται από τις νεότερες γενιές.

Με αφορμή τη συμπλήρωση 100 χρόνων από τη γέννησή του (1912-1991), το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου (ΕΚΕΒΙ) αφιερώνει τον φετινό εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας Ποίησης στον ίδιο και το έργο του. Συγκεκριμένα:

Στο πλαίσιο της καθιερωμένης ποιητικής καμπάνιας σε μέσα μαζικής μεταφοράς, το ΕΚΕΒΙ θα προωθήσει καλαίσθητες αφίσες με στίχους του Νικηφόρου Βρεττάκου, όπου θα προβληθούν στις οθόνες των σταθμών του ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ και του ΗΛΕΚΤΡΙΚΟΥ, καθώς και στις εσωτερικές οθόνες του ΤΡΑΜ, φέρνοντας το επιβατικό κοινό σε άμεση επαφή με επιλεγμένα δείγματα από το έργο του στη διάρκεια των επόμενων μηνών.

«Μία μουσική παράσταση με πυξίδα την ποίηση» με την Αλίκη Καγιαλόγλου στον πολυχώρο BACARO (Σοφοκλέους 1, κέντρο).
Η γνωστή ερμηνεύτρια επέλεξε και θα απαγγείλει στίχους του Νικηφόρου Βρεττάκου καθώς και άλλων λογοτεχνών (Γιώργου Σεφέρη, Οδυσσέα Ελύτη, Γιάννη Ρίτσου, Μανόλη Αναγνωστάκη, Νίκου Γκάτσου, Κικής Δημουλά, Κατερίνας Αγγελάκη-Ρουκ κ.ά.). Επιπλέον, θα τραγουδήσει κομμάτια εξαιρετικών Ελλήνων και ξένων συνθετών με τη συνοδεία πιάνου και κλασικής κιθάρας (Βασίλης Μούστος & Νίκος Μανιταράς). Η εκδήλωση πραγματοποιείται στο πλαίσιο του κύκλου λογοτεχνικών συναντήσεων «Παραστάσεις λόγου», σε επιμέλεια Θέμη Ροδαμίτη.

Αναγνώσεις πολιτικής ποίησης στο Ιωνικό Κέντρο (Λυσίου 11, Πλάκα), την Πέμπτη 22 Μαρτίου. Συγγραφείς-μέλη της Εταιρείας Συγγραφέων επιλέγουν κι απαγγέλλουν χαρακτηριστικά αποσπάσματα πολιτικής ποίησης από τον Ομηρο έως σήμερα. Η βραδιά είναι αφιερωμένη στον Νικηφόρο Βρεττάκο.

Θεματικό Περίπτερο για τον Νικηφόρο Βρεττάκο στην 9η Διεθνή Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης
Το ΕΚΕΒΙ αφιερώνει στον Λάκωνα ποιητή μια ξεχωριστή θέση στον εκθεσιακό χώρο της 9ης ΔΕΒΘ (24-27 Μαΐου 2012) με ειδικό περίπτερο, «μεταφέροντας» το διαρκές εορταστικό πνεύμα της Παγκόσμιας Ημέρας Ποίησης στη Θεσσαλονίκη. Οι επισκέπτες της 9ης ΔΕΒΘ θα έχουν την ευκαιρία να περιηγηθούν στο περίπτερο ερχόμενοι σ’ επαφή με σπάνιο αρχειακό υλικό του ποιητή (χειρόγραφα, προσωπικά αντικείμενα, βιβλία, φωτογραφίες, οπτικοακουστικό υλικό).

 

πηγή:  http://entertainment.in.gr/html/ent/127/ent.123127.asp

ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ - ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ

Dimokratia1

View more documents from Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού

η λογοτεχνία για τη γυναίκα

Κική Δημουλά, «Σκόνη ή Λυπάμαι τις νοικοκυρές» (απόσπασμα)

Λυπάμαι τις νοικοκυρές/έτσι που αγωνίζονται

κάθε πρωί να διώχνουν απ’ το σπίτι τους τη σκόνη

σκόνη , ύστατη σάρκα του άσαρκου.

Σκούπες σκουπάκια/τιναχτήρια ξεσκονόπανα κουρελόπανα κλόουν

θόρυβοι και τρόποι ακροβάτες/μαστίγιο πέφτουν  οι κινήσεις

πάνω στην κατοικίδια σκόνη.

Κάθε πρωί μπαλκόνια και παράθυρα

ακρωτηριάζουνε μια δράση και μιαν έξαψη

χέρια εξέχουν και σφαδάζουν/σαν κάτι να τα σφάζει από μέσα

σπασμένα σώματα μισά/που τα πριόνισε το σκύψιμο.

Τινάγματα τινάγματα/να φύγει η σκόνη απ’ τις ρηχές

να φύγει κι από τις βαθιέ φωλιές του ύπνου

σεντόνια και σκεπάσματα./Κι εκείνες οι φορές

όπου πετάγεται το σώμα τρομαγμένο

νύχτα και ουρλιάζει «θεέ μου μικραίνω»

θα τιναχτούν κι αυτές σαν σκόνη

σκόνη η ελάττωση κι ο τρόμος

και πώς δεν τα αντέχω τα τινάγματα/του μέσα βίου έξω.

Χτυπήματα χαλιών/κι ο γρήγορος βηματισμός

ο τρελαμένος πέρα δώθε μες στο σίτι

μες στη ρηχή εμπιστοσύνη των χαλιών

να μην ακούν οι από κάτω τι βαδίζει

να μην ακούνε τι δεν συμβαδίζει

θα τινασχτεί κι αυτό σαν σκόνη

και πώς δεν αντέχω τα τινάγματα/του μέσα βίου έξω.

Λυπάμαι τις νοικοκυρές/τον άγονό τους κόπο.

Δεν φεύγει η σκόνη δε στερεύει.

Κάθε που πάει ο καιρός και ρό να συναντήσει

καινούρια συμφωνίας σκόνης κλείνεται.

Ανοικοκύρευτη εγώ, την αφήνω να κάθεται…

Κάθεται στον καθρέφτη μου/δικός της, της τον χάρισα..

Την αφήνω να κάθεται/την αφήνω να έρχεται

την αφήνω να κάθεται απάνω μου

σαν αλεσμένη διήγηση μεγάλης ιστορίας…

και κάθεται βαριά μπατάλα σκόνη

την αφήνω να κάθεται, χρονίζει/να με σκεπάζει την αφήνω

με σκεπάζει/να με ξεχνάς την αφήνω

να με ξεχνάς αφήνω/να με ξεχνάς σε αφήνω

γιατί δεν αντέχω τα τινάγματα/του μέσα βίου έξω.

(Κική Δημουλά, Ποιήματα, εκδ. Ίκαρος)

Eνα ηχηρό «νιάου» κατά του ρατσισμού

Eνα ηχηρό «νιάου» κατά του ρατσισμού

«Σε ένα μακρινό νησί, τα μέλη μιας μυστικής αδελφότητας προληπτικών πιστεύουν ότι οι μαύρες γάτες φέρνουν γρουσουζιά και αποφασίζουν να τις εξολοθρεύσουν με δηλητήρια, παγίδες και χίλιους δυο απάνθρωπους τρόπους. Σε λίγο έχουν σχεδόν επιτύχει το σκοπό τους. Μόνο μια μαύρη γάτα απομένει ζωντανή. Τα μέλη της αδελφότητας είναι αποφασισμένα να τη βρουν και να την εξοντώσουν».

«Η τελευταία μαύρη γάτα» δεν είναι ένα ακόμη βιβλίο. Είναι το 100ό βιβλίο του μεγαλύτερου παραμυθά των καιρών μας, του Ευγένιου Τριβιζά, και το πρώτο του μυθιστόρημα και για μικρούς και για μεγάλους... Το οποίο θα σας κερδίσει από την πρώτη, κιόλας, σελίδα: «(...)Πρώτα εξαφανίστηκε ο Μεταξονούρης. Μετά ο Σαλταπήδας. Μετά εξαφανίστηκαν ο Νιαουρίνος, ο Γκιουζέπε, ο Ραμσής, η Αραπίνα, ο Σαρδανάπαλος και η Μπιζού. Ολες αυτές οι γάτες δεν είχαν κανένα άλλο κοινό χαρακτηριστικό γνώρισμα εκτός από ένα: Ενα μόνο. Το χρώμα τους. Το μαύρο, κατάμαυρο χρώμα τους».
Πρόκειται για «μία συναρπαστική περιπέτεια που συνδυάζει το λυρισμό με το χιούμορ, τη συγκίνηση με το μυστήριο, την απόγνωση με την ελπίδα, ένα δριμύ "κατηγορώ" κατά του ρατσισμού, της ξενοφοβίας και της δεισιδαιμονίας». Ενα μυθιστόρημα εξαιρετικά επίκαιρο, διότι όπως εξηγεί και ο συγγραφέας του: «Σας τα λέω όλα αυτά γιατί εδώ στο νησί μας, όπως κι αλλού, οι γάτες ξεχνάνε, οι άνθρωποι ξεχνάνε και η τρέλα δεν θέλει πολύ να φουντώσει πάλι φτου ξανά κι απʼ την αρχή...».
Τι να πει κάποιος γιʼ αυτό το καταπληκτικό βιβλίο; Για τις ανθρώπινες προκαταλήψεις που θέλουν ακόμη τις μαύρες γάτες να φέρνουν γρουσουζιά, ή μήπως για το τέχνασμα του συγγραφέα να βγάλεις από το μυαλό σου τα κατατρεγμένα γατιά του νησιού και να βάλεις στη θέση τους καθετι διαφορετικό που βιώνει την αγριότητα, τη βία, το ρατσισμό και τον ανθρώπινο παραλογισμό σε όλο του το μεγαλείο, μόνο και μόνο επειδή είναι διαφορετικός; Απλά, απολαύστε το!

Eυγένιος Tριβιζάς, H τελευταία μαύρη γάτα, εκδόσεις Eλληνικά Γράμματα, 359 σελ., 14 ­

Αργυρώ Κ. Μώρου 

πηγή:  http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=194539

Βραβεύτηκαν οι «μικροί Αϊνστάιν»

Παρουσία της Α.Διαμαντοπούλου η βράβευση των μαθητών που διακρίθηκαν σε Πανελλήνιο διαγωνισμό μαθηματικών

ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ:  04/03/2012, 18:40

 

Είναι μαθητές Γυμνασίου ή Λυκείου κι όμως θεωρούνται "μαθηματικές ιδιοφυΐες". Είναι τα παιδιά-θαύματα στα μαθηματικά. Πήραν μέρος στο διαγωνισμό που οργάνωσε, όπως κάθε χρόνο, η Ελληνική Μαθηματική Εταιρεία και σήμερα το μεσημέρι βραβεύτηκαν σε ειδική τελετή στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.

    Το Σάββατο 3 Μαρτίου 2012, η Ελληνική Μαθηματική Εταιρεία (Ε.Μ.Ε.) διοργάνωσε την 29η Εθνική Μαθηματική Ολυμπιάδα «ΑΡΧΙΜΗΔΗΣ», στην οποία έλαβαν μέρος 450 μαθητές Γυμνασίου και Λυκείου απ' όλη την Ελλάδα. Οι μαθητές αυτοί επιλέχθηκαν μετά από δύο διαδοχικούς Πανελλήνιους Διαγωνισμούς, τον «ΘΑΛΗ» (19 Νοεμβρίου 2011, συμμετείχαν πάνω από 12.000 μαθητές) και τον «ΕΥΚΛΕΙΔΗ» (21 Ιανουαρίου 2012, διαγωνίσθηκαν 3.000 μαθητές οι οποίοι επιλέχθηκαν από το διαγωνισμό της πρώτης φάσης).

    Όπως χαρακτηριστικά σημειώνει η Ελληνική Μαθηματική Εταιρεία, «οι διαγωνισμοί αυτοί έχουν γίνει πλέον θεσμός. Η συμμετοχή σ’ αυτούς κατά χιλιάδες των μαθητών μας αποδεικνύουν το υψηλό τους ενδιαφέρον για την επιστήμη των Μαθηματικών. Συγχρόνως αποτελεί μια άμεση απόδειξη του επιπέδου και του ήθους της νεολαίας μας. Μπροστά σε τέτοιες λαμπρές επιδόσεις των νέων μας, όχι μόνο πρέπει να προκαλούν το θαυμασμό, αλλά να είμαστε περήφανοι γι’ αυτούς και να έχουμε τη βεβαιότητα ότι ο τόπος μας δεν έχει μόνο ιστορία στην Επιστήμη και στην Τέχνη, αλλά και παρόν και κυρίως επιστημονικό μέλλον λαμπρό».

    Στη σημερινή εκδήλωση για τη βράβευση των μαθητών που διακρίθηκαν στον 72ο Πανελλήνιο Μαθητικό διαγωνισμό στα Μαθηματικά «Ο Ευκλείδης», που πραγματοποιήθηκε στο Πανεπιστήμιο Αθηνών παρέστη και η Υπουργός Παιδείας, Άννα Διαμαντοπούλου.

Η Υπουργός, στο χαιρετισμό της, συνεχάρη την Ελληνική Μαθηματική Εταιρεία για τη διοργάνωση του διαγωνισμού και την προώθηση των Μαθηματικών, τους γονείς και τους μαθητές που συμμετείχαν στο διαγωνισμό και ιδιαιτέρως αυτούς που διακρίθηκαν.

Η Υπουργός αναφέρθηκε στη σημασία των Μαθηματικών στα νέα Προγράμματα Σπουδών και στην αύξηση των ωρών διδασκαλίας τους σε όλες τις βαθμίδες. Αναφέρθηκε, επίσης, στα ειδικά προγράμματα, για μεγάλο αριθμό υποτροφιών, που δίδονται σε κατόχους μεταπτυχιακών και διδακτορικών τίτλων σπουδών, με στόχο να κρατήσουμε στη χώρα μας τους σημαντικούς επιστήμονες που η Ελλάδα, ιδιαιτέρως στην κρίση, έχει ανάγκη.

Τέλος, έκανε αναφορά στις αντιδράσεις μαθητών σε διάφορες εκδηλώσεις. Η Υπουργός τόνισε:

«Σε μια εποχή, που η ζωή σε κάθε οικογένεια αλλάζει δραματικά και τα νέα παιδιά δεν βλέπουν ελπίδα και προοπτική, είναι κατανοητό να υπάρχει οργή και θυμός. Με οργή, θυμό, αλλά πέρα από τους κανόνες συμπεριφοράς της κοινωνίας μας εκφράστηκαν και οι μαθητές στα Γιάννενα, προσφάτως, στην παρέλαση. Με θυμό αντέδρασα και εγώ απέναντι στο γεγονός ως Υπουργός Παιδείας. Λάθος!

Οφείλουμε - εμείς ιδιαίτερα που υποχρεωτικά έχουμε στις πλάτες μας τις ευθύνες των τελευταίων δεκαετιών- να κατανοήσουμε τα παιδιά μας και να μετατρέψουμε την οργή σε δύναμη ελπίδας. Σε θέληση για δουλειά και αλλαγή.

Είμαι σίγουρη ότι η εκπαιδευτική κοινότητα θα δουλέψει, κοντά και μαζί με τους εφήβους, ώστε να εκφράσουν με δική τους πρωτοβουλία την ψυχή τους και το συναίσθημά τους, με τρόπο που θα μας κάνει όλους περήφανους».


  Στην εκδήλωση παραβρέθηκαν επίσης ο περιφερειάρχης Πελοποννήσου Πέτρος Τατούλης, ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών Θεοδόσης Πελεγρίνης, ο αντιπρύτανης, καθηγητής Θωμάς Σφικόπουλος, καθηγητές του Μαθηματικού Τμήματος και του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Αθηνών, και εκπρόσωποι των Παραρτημάτων της Ελληνικής Μαθηματικής Εταιρείας.

πηγή: http://www.tovima.gr

Μοντερνισμός και παράδοση - φύλλα εργασίας

γελ μ. εργασια β ομαδα 2012σ

View more documents from Vera Dakanali

Μοντερνισμός και παράδοση - φύλλα εργασίας

γελ M. εργασια α ομαδα 2012 σ

View more documents from Vera Dakanali

Μοναχικός και μοντέρνος

Ολόκληρο το έργο ενός κριτικού που συνδέθηκε με τη Γενιά του ’30 και υπερασπίστηκε τον μοντερνισμό, σε δύο τόμους

ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ:  26/02/2012

Κριτικός συνδεδεμένος άρρηκτα με τις αναζητήσεις της πολύκροτης Γενιάς του '30, ο Δημήτρης Νικολαρεΐζης (1908-1981) ακολούθησε έναν μάλλον μοναχικό και ολιγόλογο δρόμο, μένοντας μακριά από την τύρβη της αγοράς και αποφεύγοντας επίμονα την οποιαδήποτε κίνηση εντυπωσιασμού. Συγκεντρωμένο σε δύο όλους κι όλους τόμους (Ούγος Φώσκολος και Ανδρέας Κάλβος, 1961, και Δοκίμια κριτικής, 1962), το έργο του Νικολαρεΐζη έρχεται τώρα ξανά στην επιφάνεια χάρη στην πρωτοβουλία των εκδόσεων Αγρα και του Χ. Λ. Καράογλου, που μας δίνουν την ευκαιρία να πιάσουμε επαφή με την ευρυμάθεια, τον αδογμάτιστο στοχασμό και την εξαιρετικά επιμελημένη γραφή του, από την οποία θα πρέπει να πω ότι δεν λείπει και μια λεπτή ποιητική αύρα.

Τα ενδιαφέροντα του Νικολαρεΐζη είναι πολλαπλά: ο Αντρέ Ζιντ (η πορεία του από τη θρησκευτική πίστη προς την ατομική εξέγερση και από την τεχνοτροπία του συμβολισμού προς τη γυμνή έκφραση), η σχέση μνήμης και χρόνου στον Μποντλέρ και στον Προυστ διά μέσου του Μπερξόν, ο ιμπρεσιονισμός και ο κυβισμός (με ποιον τρόπο οδηγούν στην αποσύνθεση ή και στην έκλειψη του εικαστικού αντικειμένου), η παλαιά και η νέα ποίηση (από τον αρχαίο λυρισμό στη μουσική γλώσσα του Μαλαρμέ και στη ρηγματική μέθοδο των υπερρεαλιστών), ο ηδονισμός και ο αισθησιασμός του Καβάφη (ένας καλλιτέχνης της υποβλητικής αναπόλησης, που ξέρει πώς να αντλεί το υλικό του από την κοινή ανθρώπινη εμπειρία), ο Τζέιμς Τζόις και η πεζογραφία του ελληνικού «εσωτερισμού» (Στέλιος Ξεφλούδας, Γ. Δέλιος, Αλκιβιάδης Γιαννόπουλος), η παρουσία του Ομήρου στον Σολωμό, στον Καζαντζάκη, στον Σικελιανό και στον Σεφέρη (ο καθένας ανασυγκροτεί την αρχαία πηγή σύμφωνα με τις ανάγκες της τέχνης του και του καιρού του) και το μοναδικό ύφος του Κάλβου (ο ποιητής του υψηλού φρονήματος και των ανορθωτικών αισθημάτων).

Σε όλες τις παρεμβάσεις του ο Νικολαρεΐζης θα υπερασπιστεί με μεγάλη σταθερότητα και συνέπεια τις αρχές του μοντερνισμού. Αντί όμως να ταυτιστεί με τον μοντερνισμό και να αναλάβει εργολαβικά την προώθηση του καινούργιου και του διαφορετικού απέναντι σε ένα ούτως ή άλλως χρεοκοπημένο παρελθόν, ο κριτικός θα προσπαθήσει να ερμηνεύσει συστηματικά τους πολύπλοκους παράγοντες που προετοίμασαν και έκαναν αναγκαία τη μετάβαση από την παράδοση στη νεωτερικότητα. Μολονότι γνήσιο τέκνο της εποχής του, ο Νικολαρεΐζης θα κατορθώσει να συλλάβει τις κοσμογονικές μεταβολές της από τη δέουσα απόσταση, προτιμώντας να εμπιστευτεί όχι τη σημαία του πολεμιστή, αλλά την οξυδερκή ιστορική του αίσθηση.

Η ιδεώδης κριτική

Ενα άλλο σημαντικό στοιχείο της δοκιμιογραφίας του Νικολαρεΐζη είναι η ισχυρή κριτική της αυτοσυνειδησία: η ανάγκη με άλλα λόγια του κριτικού να σκεφτεί διεξοδικά πάνω στα όρια και στους σκοπούς της δουλειάς του σε μια περίοδο κατά την οποία ανάλογοι προβληματισμοί βρίσκουν πρόσφορο έδαφος και ανθούν σε ολόκληρη την Ευρώπη (βλ. και τις σχετικές παρατηρήσεις του Καράογλου στα επιλεγόμενά του). Ο Νικολαρεΐζης θα απορρίψει την επιστημονική (φιλολογική) κριτική επειδή είναι ικανή με τα θεωρητικά συστήματα και τις αφηρημένες ιδέες της να βιάσει το λογοτεχνικό κείμενο, ενώ θα καταδικάσει και τη δημοσιογραφική κριτική (τη βιβλιοκρισία) εξαιτίας της βιασύνης και του ασυστηματοποίητου λόγου της.

Η ιδεώδης κριτική για τον Νικολαρεΐζη είναι η κριτική που βρίσκεται ανάμεσα στην επιστήμη και στη δημοσιογραφία: το κριτικό δοκίμιο, το οποίο από τη μία πλευρά διατηρεί τη δυνατότητα της συνθετικής προσέγγισης και της τεκμηριωμένης επιχειρηματολογίας και από την άλλη μπορεί να βασιστεί στην ατομική ευαισθησία και στο προσωπικό γούστο, προχωρώντας σε μια εις βάθος ανάγνωση της λογοτεχνίας: σε μιαν ανάγνωση που θα εξασφαλίζει τα αντικειμενικά της εχέγγυα χωρίς να πνίγει την υποκειμενικότητά της. Αλλά, κακά τα ψέματα, ένα τέτοιο είδος κριτικής δεν θα θέλαμε και σήμερα; 

 http://www.tovima.gr/books-ideas/article/?aid=445458

Ανακοινώθηκαν τα Κρατικά Βραβεία Παιδικού Βιβλίου 2011

Ξεχώρισαν οι Χρήστος Μπουλιώτης και Μαρία Παπαγιάννη

ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ:  14:26

 
Ανακοινώθηκαν από το Υπουργείο Πολιτισμού τα Κρατικά Βραβεία Παιδικού Βιβλίου 2011, που αφορούν τις εκδόσεις έτους 2010. Τα βραβεία έλαβαν:
Βραβείο παιδικού λογοτεχνικού βιβλίου: Απονέμεται κατά πλειοψηφία στον Χρήστο Μπουλώτη για το έργο «Τα πολύτιμα σκουπίδια του κυρίου Νο» (Ελληνικά Γράμματα).
Βραβείο εφηβικού-νεανικού λογοτεχνικού βιβλίου: Απονέμεται κατά πλειοψηφία στη Μαρία Παπαγιάννη για το έργο «Το δέντρο το μονάχο» (Πατάκης).
Βραβείο εικονογραφημένου παιδικού βιβλίου: Απονέμεται κατά πλειοψηφία στην εικονογράφο Μυρτώ Δεληβοριά και στο συγγραφέα Αντώνη Παπαθεοδούλου για το έργο «Η πόλη που έδιωξε τον πόλεμο» (Πατάκης).
Βραβείο γνώσεων για παιδιά: Απονέμεται κατά πλειοψηφία στην Άλκηστη Χαλικιά για το έργο «Στο πάρκο με τα ζώα» (Καλειδοσκόπιο).

Ο βραχύς κατάλογος υποψηφίων προς βράβευση έργων (δημοσιευμένων το έτος 2010), από τον οποίο επελέγησαν οι ανωτέρω βραβευθέντες είναι:
Α) Υποψήφιοι για το Βραβείο Παιδικού Λογοτεχνικού Βιβλίου:
1.      Αγγελική Βαρελλά για το έργο της «Φιλία σε τέσσερις…ρόδες», εκδόσεις Πατάκη.
2.      Αγγελική Δαρλάση για το έργο της «Το δέντρο που είχε φτερά», εκδόσεις Παπαδόπουλος.
3.      Λιλή Λαμπρέλλη για το έργο της «Το κρυμμένο νερό», εκδόσεις Πατάκη.
4.      Αλεξάνδρα Μητσιάλη για το έργο της «Με λένε Νιλουφέρ», εκδόσεις Πατάκη.
5.      Αμάντα Μιχαλοπούλου για το έργο της «Διακοπές στο σπίτι με τον Ισίδωρο», εκδόσεις Πατάκη.
6.      Χρήστος Μπουλώτης για το έργο του «Τα πολύτιμα σκουπίδια του κυρίου Νο», εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα.
7.      Τασούλα Τσιλιμένη για το έργο της «Το κυνήγι της πρασινοπασχαλίτσας», εκδόσεις Διάπλαση.
8.      Κώστας Χαραλάς για το έργο του «Το κουτί του θυμού», εκδόσεις Μεταίχμιο.

Β) Υποψήφιοι για το Βραβείο Εφηβικού-Νεανικού Λογοτεχνικού Βιβλίου:
1.      Τζένη Θεοφανοπούλου για το έργο της «Χωρίς τη μαμά μου», εκδόσεις Ψυχογιός.
2.      Μάνος Κοντολέων για το έργο του «Ανίσχυρος άγγελος», εκδόσεις Πατάκη.
3.      Κωστής Μακρής για το έργο του «Ο Πιοζ Νάμε και οι πέντε γάτες», εκδόσεις Πατάκη.
4.      Φίλιππος Μανδηλαράς για το έργο του «Κάπου ν’ ανήκεις», εκδόσεις Πατάκη.
5.      Μαρία Παπαγιάννη για το έργο της «Το δέντρο το μονάχο», εκδόσεις Πατάκη.
6.      Ελένη Πριοβόλου για το έργο της «Τσόκο Μπλοκ», εκδόσεις Καστανιώτης.
7.      Βασίλης Ραΐσης για το έργο του «Μάγος χωρίς βαρύτητα», εκδόσεις Διάπλαση.
8.      Κίρα Σίνου, Ερικα Αθανασίου για το έργο τους «Στο σταυροδρόμι της ημισελήνου», εκδόσεις Κέδρος.
9.      Ελένη Σβορώνου για το έργο της «Στον αστερισμό των διδύμων», εκδόσεις Πατάκη.
10.  Παντελής Σταματελόπουλος, Ηλιοπούλου Μαρία για το έργο τους «Ο κλέφτης του θησαυρού του Αλή Πασά», εκδόσεις Κέδρος.


 Γ) Υποψήφιοι για το Βραβείο Εικονογραφημένου Παιδικού Βιβλίου:
1.      Νικόλας Ανδρικόπουλος (εικονογράφος), Μαρίνα Κούτρα (συγγραφέας), για το έργο «Γραμματομαχίες», εκδόσεις Λιβάνης.
2.      Απόστολος Βέττας (εικονογράφος), Σ. Μητακίδου- Ε. Τρέσσου (συγγραφείς), για το έργο «Η Μαίρη Πινέζα», εκδόσεις Καλειδοσκόπιο.
3.      Κατερίνα Βερούτσου (εικονογράφος), Χρυσάνθη Καραϊσκου (συγγραφέας), για το έργο «Το ταλέντο του ήλιου», εκδόσεις Διάπλαση.
4.      Μυρτώ Δεληβοριά (εικονογράφος), Α. Παπαθεοδούλου (συγγραφέας), για το έργο «Η πόλη που έδιωξε τον πόλεμο» εκδόσεις Πατάκη.
5.      Ντανιέλα Σταματιάδη (εικονογράφος), Κυριάκος Χαρίτος (συγγραφέας), για το έργο «Το βιβλίο των δικών σου Χριστουγέννων», εκδόσεις Μεταίχμιο.
6.      Εύη Τσακνιά (εικονογράφος), Αθηνά Μπίνιου (συγγραφέας), για το έργο «Στο πανηγύρι των πουλιών», εκδόσεις Πατάκη.
7.      Κιάρα Φεντέλε (εικονογράφος), Βαγγέλης Ηλιόπουλος (συγγραφέας), για το έργο «Ο θησαυρός του βιβλιοπόντικα», εκδόσεις Πατάκη.


Δ) Υποψήφιοι για το Βραβείο Βιβλίου Γνώσεων για παιδιά

1.      Μαρία Αγγελίδου για το έργο της «Το βιβλίο των πειρατών», εκδόσεις Λιβάνη.
2.      Σοφία Γιαλουράκη για το έργο της «Η Αφροδίτη της Μήλου κλαίει», εκδόσεις Ερευνητές.
3.      Φίλια Δενδρινού για το έργο της «Το καπέλο του καλλιτέχνη Βίνσεντ Βαν Γκογκ», εκδόσεις Λιβάνη.
4.      Σοφία Ζαραμπούκα για το έργο της «Τα αδέσποτα», εκδόσεις Μεταίχμιο.
5.      Εύη Πίνη-Καλλιόπη Κύρδη για το έργο τους «Πάμε στο Μουσείο της Ακρόπολης», εκδόσεις Παπαδόπουλος.
6.      Αλκηστη Χαλικιά για το έργο της «Στο πάρκο με τα ζώα», εκδόσεις Καλειδοσκόπιο.

 Την επιτροπή Κρατικών Βραβείων Παιδικού Βιβλίου αποτελούν οι: Άντα Κατσίκη, καθηγήτρια Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, ως πρόεδρος, Μένη Κανατσούλη, καθηγήτρια Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, ως αντιπρόεδρος, Ανδρέας Καρακίτσιος, κριτικός παιδικής λογοτεχνίας-καθηγητής Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Βασιλική Νίκα, κριτικός-επιμελήτρια εκδόσεων παιδικής λογοτεχνίας, Σούλα Οικονομίδου, επίκουρη καθηγήτρια Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, Άρης Δημοκίδης, συγγραφέας, Βασίλης Παπαθεοδώρου, συγγραφέας, Έφη Λαδά, εικονογράφος, Πέτρος Μπουλούμπασης, εικονογράφος.

Η Βικτόρια Χίσλοπ μιλά στην “Π”

Η Βικτόρια Χίσλοπ μιλά στην “Π”

Της Κατερίνας Μυλωνά

“Η Ελλάδα μου δίνει πάντα έμπνευση και υλικό για μυθοπλασία”

Η δημοσιογράφος και συγγραφέας, Βικτόρια Χίσλοπ, επιστρέφει στην Κρήτη με το νέο της βιβλίο “Το Νήμα” και μιλά στην «Π» για τη χώρα μας, την κρίση και “Το Νησί”

Όλος ο κόσμος, αλλά, κυρίως, οι Κρητικοί, την αγάπησαν μέσα από τις σελίδες του πρώτου της βιβλίου «Το Νησί».

Χρόνια αργότερα, «επιστρέφει» στην Ελλάδα και τη Θεσσαλονίκη με το νέο της μυθιστόρημα, «Το Νήμα».

Η Βικτόρια Χίσλοπ θα βρίσκεται στο Ηράκλειο την ερχόμενη Πέμπτη 17 Φεβρουαρίου για να παρουσιάσει το τελευταίο της δημιούργημα. Η εκδήλωση, που διοργανώνουν οι εκδόσεις Δίοπτρα και το βιβλιοπωλείο Δοκιμάκης, θα γίνει στις 7.30 το απόγευμα στο Επιμελητήριο Ηρακλείου.

Σε συνέντευξή της στην «Π», μιλά για το σίριαλ που άλλαξε την αισθητική στην ελληνική τηλεόραση, «Το Νησί» και την Ελλάδα που αγάπησε και αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για την ίδια.

Το τελευταίο σας βιβλίο μιλά για τη Θεσσαλονίκη. Πώς αποφασίσατε να γράψετε ξανά για την Ελλάδα;

«Όταν τελειώνω ένα βιβλίο, δεν έχω ιδέα τι θα κάνω στη συνέχεια. Περιμένω να έρθει η έμπνευση. Το δεύτερό μου μυθιστόρημα διαδραματιζόταν στην Ισπανία, και νομίζω πως μόλις τέλειωσα το «Γυρισμό», που αναφερόταν στον ισπανικό Εμφύλιο, με κάλεσε το Βρετανικό Συμβούλιο στη Θεσσαλονίκη για να δώσω μία διάλεξη στο Πανεπιστήμιο. Η Θεσσαλονίκη με συνεπήρε, κατάλαβα ότι έκρυβε πολλά ενδιαφέροντα στοιχεία και είχε μια σύνθετη ιστορία, την οποία άρχισα να μελετώ. Δεν προσέλκυσε το ενδιαφέρον μου η αρχαία Ελλάδα αλλά η πρόσφατη ιστορία που έχει αφήσει τα σημάδια της στο σήμερα, η Ανταλλαγή των Πληθυσμών του 1923, η ιστορία των Εβραίων, η Κατοχή, η περίοδος του Εμφυλίου Πολέμου, η Δικτατορία ως και σήμερα. Η Ελλάδα μού δίνει, εξάλλου, πάντα έμπνευση και υλικό για μυθοπλασία.»

Σας αναγνωρίζουν το γεγονός ότι πριν ξεκινήσετε να γράφετε, μελετάτε, πρώτα, την ιστορία του εκάστοτε τόπου, στον οποίο αναφέρεστε; Μιλήστε μας για την έρευνά σας πριν «Το Νήμα».

Συνήθως, η έρευνά μου διαρκεί τουλάχιστον δύο χρόνια και μελετώ κυρίως σε βιβλιοθήκες στο Λονδίνο (τη Βιβλιοθήκη του Λονδίνου και τη Βρετανική Βιβλιοθήκη). Είμαι τυχερή διότι η πρόσφατη ελληνική ιστορία έχει απασχολήσει πολλούς Άγγλους και Αμερικανούς ιστορικούς, συνεπώς, υπάρχει πολύ υλικό, το οποίο αποτελεί πηγή έμπνευσης για μένα. Ακόμα, διαβάζω μεταφρασμένα ελληνικά βιβλία, να σημειώσω ότι προσπαθώ να μάθω τη γλώσσα αλλά δεν είμαι, ακόμα, καλή στο διάβασμα. Έχω δει, επίσης, πολλές φωτογραφίες στο Μουσείο Μπενάκη, που μου φάνηκαν ιδιαίτερα χρήσιμες. Περιγράφουν πώς ήταν η ζωή στους δρόμους, επί Κατοχής, για παράδειγμα, κάτι που δεν μπορεί ποτέ να περιγραφεί με λέξεις.

Περιπλανήθηκα, τέλος, επί μέρες στη Θεσσαλονίκη, παρατηρούσα ανθρώπους και άκουγα μουσικά κομμάτια από την εποχή, στην οποία αναφέρομαι στο βιβλίο.»

Η Θεσσαλονίκη και το φαινόμενο Βικτόρια Χίσλοπ

Το νέο της μυθιστόρημα παρουσίασε η βρετανή συγγραφέας του «Νησιού»

ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ:  06/12/2011, 12:34

 

Αρχές του 20ού αιώνα, Θεσσαλονίκη: Eμποροι φορτώνουν βιαστικά τα πολυτιμότερα εμπορεύματά τους στα κάρα και τα κυλούν προς τη νότια πλευρά της Εγνατίας για να τα γλιτώσουν από τη μεγάλη φωτιά. Λίγα χρόνια αργότερα, ένας ευαίσθητος διαλογέας σε ταχυδρομικό γραφείο της Αθήνας προσπαθεί να ταυτίσει τους παραλήπτες επιστολών προκειμένου να επιδοθούν κάποια από τα γράμματα των μικρασιατών προσφύγων που ανεπίδοτα υψώνονται σε σωρούς στο γραφείο.
Οι σκηνές προέρχονται από το νέο πεζογράφημα «Το νήμα» της βρετανίδας Βικτόρια Χίσλοπ, το οποίο παρουσιάστηκε το βράδυ της Δευτέρας στη μικρή σκηνή «Χριστίνα Ωνάση» της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών του Ιδρύματος Ωνάση. Πρωταγωνιστές στο μυθιστόρημα η πόλη της Θεσσαλονίκης και ο χρόνος. Μια μεγάλη πυρκαγιά, μια μεγάλη καταστροφή, πόλεμοι, ξεριζωμός, μετακινήσεις πληθυσμών. Η Ιστορία προχωρεί με δυσβάσταχτα βήματα και οι άνθρωποι το παλεύουν όπως μπορούν προσπαθώντας να συνεχίσουν τη ζωή τους. Ανάμεσα στους πολλούς, ο Δημήτρης, σαλονικιός υφασματέμπορας, και η Κατερίνα, μια προσφυγοπούλα ράφτρα.
Eνα ταξίδι στη Θεσσαλονίκη, μια περιήγηση στην πόλη, μια επίσκεψη στο σπίτι του Κεμάλ Ατατούρκ και η προσπάθεια να μιλήσει με τον φύλακα «που δεν γνώριζε άλλη γλώσσα από τα τουρκικά» έδωσαν την έμπνευση για το δεύτερο μυθιστόρημά της που διαδραματίζεται στην Ελλάδα, είπε η συγγραφέας του επιτυχημένου «Νησιού» στον δημοσιογράφο Σταύρο Θεοδωράκη, ο οποίος αντί να παρουσιάσει το βιβλίο προτίμησε να κάνει, όπως είπε, αυτό που ξέρει καλά, και πήρε συνέντευξη από τη συγγραφέα ενώπιον του κοινού.
«Η Μούσα μου μένει εδώ. Ο Νότος έχει πιο πολύ δράμα, πιο πολύ πάθος, γεγονός που εμπνέει τους συγγραφείς», είπε η Χίσλοπ η οποία έχει στο βιογραφικό της δύο μυθιστορήματα για την Ελλάδα και ένα για την Ισπανία του εμφυλίου.
Οι μιναρέδες χωρίς τζαμιά και το μνημείο Ολοκαυτώματος στην Πλατεία Ελευθερίας στη Θεσσαλονίκη την ξάφνιασαν. Δεν γνώριζε για τους εβραίους και τους μουσουλμάνους της πόλης, δεν είχε ιδέα για την ιστορία της. Επιστρέφοντας στη Βρετανία άρχισε να διαβάζει για να μάθει περισσότερα. Πρώτα το «Θεσσαλονίκη πόλη των φαντασμάτων» του Μαρκ Μαζάουερ, στη συνέχεια ό,τι σχετικό βρήκε στη Βιβλιοθήκη του Λονδίνου, στο τέλος επισκέφθηκε το φωτογραφικό αρχείο του Μουσείου Μπενάκη για να δει εικόνες της εποχής. Διάβαζε ακούγοντας από τα ακουστικά της ρεμπέτικα, «η μουσική σού δίνει την ατμόσφαιρα μιας εποχής, οι ιστορίες αλλάζουν αλλά η μουσική όχι» εξήγησε η συγγραφέας και καταλάβαμε πόσο δίκιο έχει λίγο αργότερα, όταν η Ελεονώρα Ζουγανέλη ερμήνευε το «Μινόρε της αυγής». Είχε προηγηθεί ανάγνωση αποσπασμάτων του έργου από τη συγγραφέα, στα ελληνικά, και από τον ηθοποιό Νίκο Ορφανό, τον γιατρό του «Νησιού» στη μικρή οθόνη, και βίντεο με συγκλονιστικές εικόνες της Θεσσαλονίκης μετά τους Βαλκανικούς πολέμους.
«Τα μεγάλα προβλήματα που αντιμετωπίζει σήμερα η Ελλάδα δεν ξεκίνησαν πριν από 20 ή 30 χρόνια», είπε η Χίσλοπ. «Η άκρη του νήματος βρίσκεται πιο βαθιά στο παρελθόν, στην ανταλλαγή πληθυσμών» εκεί εντοπίζει την απάντηση για πολλά ζητήματα της σύγχρονης ελληνικής πραγματικότητας η βρετανή συγγραφέας και δημοσιογράφος, ομολογώντας την εμμονή της με το παρελθόν, τα οικογενειακά μυστικά και τα μυστικά που κρύβουν κοινωνίες ολόκληρες.
Συζητά στα ελληνικά. Η προφορά της είναι βαριά αλλά μιλά με άνεση. Απαντά στις ερωτήσεις και ενδιάμεσα κάνει σχόλια για τη διάκριση αρσενικού και θηλυκού στα ελληνικά και στα αγγλικά, ρωτά πώς αποδίδονται λέξεις, διορθώνει την προφορά της.
«Οι Αγγλοι θεωρούν τους Ελληνες τεμπέληδες που δεν πληρώνουν τους φόρους τους», είπε η Χίσλοπ απαντώντας σε ερώτηση του Σταύρου Θεοδωράκη, «ζώντας όμως στην Ελλάδα είδα πόσο σκληρά δουλεύουν». Εχει σπίτι στην Κρήτη, ταξιδεύει στην Ελλάδα τα τελευταία 30 χρόνια και σε διερευνητική ερώτηση του δημοσιογράφου απάντησε ότι θα ήθελε να παίξει κάποιον ρόλο ως «πρέσβειρα της Ελλάδας», όχι όμως «στο “μεγάλο σπίτι” με τα πολλά πρωτόκολλα», αλλά στον χώρο του τουρισμού. «Οι Βρετανοί δεν ξέρουν πόσο δύσκολα πέρασαν οι Ελληνες στον πόλεμο, δεν ξέρουν ότι στην Ελλάδα κάποια πράγματα δεν αλλάζουν: το τοπίο, ο ήλιος, ο ουρανός και η ιστορία επιβίωσης η οποία επαναλαμβάνεται διαρκώς, με τις καλές και άσχημες στιγμές της, που περιγράφονται καλύτερα οπτικά και όχι με λόγια» είπε σχεδιάζοντας με τον δείκτη στον αέρα μια καμπύλη γραμμή στο σχήμα του μαιάνδρου, με περιόδους κάμψης και εποχές ανάκαμψης.
Με έναν απλό αλλά εντυπωσιακό κότσο που θύμιζε Μαρία Κάλλας, μέσα σε μια κοντή ασπρόμαυρη τουαλέτα και ένα λευκό γούνινο μπολερό, με τα μαργαριτάρια στον λαιμό και στα χέρια της να λάμπουν στα φλας των φωτογράφων, με τους συντελεστές του τηλεοπτικού «Νησιού» καθισμένους στις πρώτες σειρές του ακροατηρίου και τους ρεπόρτερ των πρωινών εκπομπών να συνωστίζονται γύρω τους, η Βικτόρια Χίσλοπ έμοιαζε με το τιμώμενο πρόσωπο κοσμικής εκδήλωσης.
Αυτά είναι σημεία που δεν περνούν απαρατήρητα από τους τιμητές της λογοτεχνίας. «Μια ευπώλητη συγγραφέας για το γυναικείο κοινό» είναι συνήθως η απαξιωτική ετυμηγορία σε τέτοιες περιπτώσεις. Πράγματι, το κοινό στο μεγαλύτερο μέρος του αποτελείτο από γυναίκες – αλλά μήπως έτσι κι αλλιώς οι γυναίκες δεν αποτελούν το μεγαλύτερο μέρος του αναγνωστικού κοινού; Ανάμεσα σε αυτές, άνδρες πολύ νεαρής ηλικίας ή μεσόκοποι –οι ηλικίες των ανδρών που διαβάζουν, σύμφωνα με τις έρευνες αναγνωστικής συμπεριφοράς στην Ελλάδα αλλά και παντού– περίμεναν υπομονετικά τη συγγραφέα να τους υπογράψει ένα αντίτυπο του βιβλίου της.
Η λογοτεχνία που γράφεται από γυναίκες δεν μπορεί να περιοριστεί αεροστεγώς στον όρο «γυναικεία λογοτεχνία» και η «γυναικεία λογοτεχνία» δεν είναι συλλήβδην «ροζ». Συγγραφείς όπως η Βικτόρια Χίσλοπ δεν διεκδικούν τις δάφνες του στεφανωμένου ποιητή. Δεν μπορούμε όμως μικρόψυχα να τους απαρνιόμαστε το ταλέντο του αφηγητή, που διηγείται ιστορίες από την καθημερινότητα ανθρώπων που προσπαθούν να ζήσουν σε πείσμα των καταστροφών που συμβαίνουν γύρω τους. Ιστορίες επιβίωσης γραμμένες με την αμεσότητα της προφορικής αφήγησης, που στις καλές τους στιγμές αναβιώνουν τη λαϊκή αφηγήτρια του χωριού, την παραδοσιακή θεματοφύλακα της μνήμης και της Ιστορίας.
«Υφάντρα που κεντά με ευαισθησία το φόρεμα της δικής μας Ιστορίας, όπως η Κατερίνα του “Nήματος”» χαρακτήρισε τη συγγραφέα ο ηθοποιός Στέλιος Μάινας, ο οποίος πρωταγωνίστησε στο «Νησί». «Είναι ευγενής και φιλέλλην» ακούσαμε τον Νίκο Ορφανό να λέει σε ρεπόρτερ πρωινής εκπομπής μετά την εκδήλωση.
Χρειαζόμαστε μια νέα γενιά βρετανών φιλελλήνων και περιηγητών για να ανακαλύψουμε τη χώρα μας και την ιστορία της; είναι το ερώτημα. Πιθανόν ναι. Επισκέπτες με «ματιά αετού» ξεγυμνώνουν θέματα που εμείς δεν μπορούμε να δούμε γιατί είμαστε μέρος του προβλήματος, υποστήριξε ο Σταύρος Θεοδωράκης σχολιάζοντας ότι «κάθε φορά που η Βικτόρια Χίσλοπ ταξιδεύει στην Ελλάδα, οι δημοσιογράφοι αναρωτιόμαστε πού πάει, μήπως η ματιά της μας αποκαλύψει μια άλλη Σπιναλόγκα που εμείς έχουμε ξεχάσει».
Σε λίγες εβδομάδες, με την έναρξη του 2012, θα ξεκινήσουν και οι εορτασμοί για τα 100 χρόνια από την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης. Πόσο το αφήγημα της Χίσλοπ θα συντελέσει σε μια διαφορετική πρόσληψη της στερεότυπης «νύμφης του Θερμαϊκού», της μυθικής φοιτητούπολης των μεζεδοπωλείων και των παραλιακών καφέ, της συμπρωτεύουσας που καθιερώθηκε ως «ερωτική πόλη» από τον lifestyle περιοδικό Τύπο των τελευταίων δεκαετιών θα φανεί στους επόμενους μήνες. Ισως βοηθήσει, με τον τρόπο του, να θυμηθούμε –μακριά από τους μοντέρνους εθνικισμούς– ότι η «πολυπολιτισμική» Θεσσαλονίκη του παρελθόντος στήριξε τη διάρκειά της στην κατανόηση προς το διαφορετικό, στη συνύπαρξη με το ξένο και στη συμβίωση με τον Άλλο όχι μόνο μέσα στις σελίδες των εγχειριδίων της Ιστορίας αλλά και στην πραγματική ζωή.
  http://www.tovima.gr

Από το Χατζηκυριάκειο, ρεσιτάλ στο Μπάκιγχαμ

Ενα ίδρυμα «σπουδάζει» στο Λονδίνο ένα ανερχόμενο ταλέντο στο πιάνο

ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ:  19/02/2012, 05:45

Μια εξέλιξη μυθιστορηματική για τη 15χρονη Μελίνα Καραγιάννη, το ταλέντο της οποίας στο πιάνο αναγνώρισαν νωρίς και το Χατζηκυριάκειο Ιδρυμα τη βοήθησε να το αναπτύξει στο Λονδίνο

 

Η ιστορία της Μελίνας Καραγιάννη πληροί όρους παραμυθιού. Ενα παιδί χωρίς προνομιακή κοινωνική αφετηρία, που κατορθώνει να ξεχωρίσει με το ταλέντο του και να κτίσει τη ζωή του πέρα από ταμπέλες και αυτοεκπληρούμενες προφητείες.

Σε ηλικία 15 ετών σήμερα, η Μελίνα θεωρείται μία από τις ανερχόμενες πιανίστριες της διεθνούς μουσικής σκηνής. Φοιτεί στη Βασιλική Ακαδημία Μουσικής (Royal Academy of Music) στο Λονδίνο και στο κολέγιο του Purcell (Purcell School of Music). Με άλλα λόγια, ανήκει ήδη σε μία διακριτή ομάδα εφήβων που φιλοδοξούν να μονοπωλήσουν το ενδιαφέρον της μουσικής σκηνής στο μέλλον.

«Ηταν στο διάλειμμα ενός διαγωνισμού στο νησί της Ρόδου όταν ένιωσα ξαφνικά ένα χέρι να μου τραβάει το μανίκι» λέει ο μέντοράς της κ. Κωνσταντίνος Καράμπελας-Σγούρδας, μουσικολόγος-κριτικός μουσικής. «Μολονότι δεν είχε κλείσει ακόμη τα έξι-επτά χρόνια, ήταν εν τούτοις πρόδηλο ότι το παιδί αυτό είχε άστρο. Τη ρώτησα αν ήθελε να φύγει από τη Ρόδο και ενθουσιάστηκε. Ούτε οι κηδεμόνες της είχαν αντίρρηση. Η Μελίνα είναι τυχερή: έχει τους καλύτερους γονείς που θα μπορούσε ως χαρισματικό παιδί. Δεν της άσκησαν ποτέ πίεση, τρέφουν γνήσιο και διακριτικό ενδιαφέρον γι' αυτήν. Η δε μουσική παιδεία του πατέρα της τη βοήθησε καταλυτικά στην εξέλιξή της. Οσο ήταν μωρό, της έπαιζε νότες στο πιάνο, με αποτέλεσμα σήμερα να έχει το απόλυτο μουσικό αφτί».

Ο πατέρας της, τρομπετίστας στη Φιλαρμονική της Ρόδου• η μητέρα της, νοσοκόμα σε ιδιωτική μαιευτική κλινική. Η οικονομική κατάσταση της οικογένειας δεν επιτρέπει εύκολα μετακινήσεις και αλλαγές. Η Μελίνα πολιτογραφείται Αθηναία, ως οικότροφος του Χατζηκυριάκειου Ιδρύματος για έναν ολόκληρο χρόνο. Το ίδρυμα θα τη χρίσει αργότερα και για τέσσερα χρόνια υπότροφό του όταν την κάνει δεκτή (2 παιδιά στα 100 για πιάνο) η Βασιλική Ακαδημία Μουσικής.

Την υποτροφία διαδέχεται η στήριξη από το Διεθνές Μουσικό Σωματείο «Τζίνα Μπαχάουερ». Ποια οικογένεια μπορεί άλλωστε να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις, 36.000 στερλίνες τον χρόνο, ενός σχολείου σαν το Purcell;

«Η Μελίνα είναι αγαπητό πλάσμα, έχει ευρύ δίκτυο φίλων, δεν είναι καθόλου εσωστρεφής και ντροπαλή, όπως ίσως άλλα παιδιά με ξεχωριστές ικανότητες» λέει η μητέρα της, κυρία Ντόνα Καραγιάννη, από το Λονδίνο όπου έχει μετοικήσει με τον σύζυγό της. «Την ακολουθούμε όπου κι αν πηγαίνει• μόνο αυτό το παιδί έχουμε εξάλλου. Ο άνδρας μου παραδίδει μαθήματα μουσικής, εγώ δουλεύω στο καφέ κεντρικού πολυκαταστήματος. Θέλω μονάχα να πω ότι στην πορεία της Μελίνας ως εδώ υπήρξαν πολλοί άνθρωποι που μας βοήθησαν. Τους είμαστε ευγνώμονες».

Ο κ. Καράμπελας-Σγούρδας προσθέτει ένα στοιχείο βασικό για τη σκιαγράφηση της προσωπικότητάς της: η μικρή έχει συναίσθηση του ταλέντου της και διαθέτει την ψυχική συγκρότηση εκείνη που της επιτρέπει την πλήρη αξιοποίησή του. Είναι εργατική και συνεπής, οργανωμένη και επίμονη, χωρίς να χάνει την επαφή με την πραγματικότητα, είναι «παιδί της εποχής της».

Τα ρεσιτάλ της σε έργα Μότσαρτ, Σοπέν, Ντεμπυσί και Προκόφιεφ δεν μετριάζουν τον ενθουσιασμό για τα τραγούδια της Δέσποινας Βανδή. Η υπερηφάνεια για την επιλογή της από τη διεύθυνση του Purcell τον Ιούνιο του 2011 ως πιανίστριας σε εκδήλωση προς τιμήν του πριγκιπικού ζεύγους της Αγγλίας δεν αναιρεί τη χαρά μιας έφηβης που μπήκε στο παλάτι του Μπάκιγχαμ και είδε από κοντά τον Γουίλιαμ και την Κέιτ Μίντλτον.

«Βάζω τα συναισθήματά μου στα πλήκτρα, το πιάνο με βοηθά να εκφράσω όλα αυτά που είμαι» λέει η Μελίνα από την Ιταλία όπου βρίσκεται λόγω μουσικών υποχρεώσεων. «Αγαπώ ιδιαίτερα τον Σοπέν. Θέλω να προχωρήσω τις σπουδές μου, να πάρω πτυχίο από τη Βασιλική Ακαδημία, να κάνω μεταπτυχιακά και να διδάξω. Εχω ήδη εξάλλου επτά μαθητές, από 6 ως 8 ετών. Τους μαζεύω και τους κάνω μαθήματα τα Σαββατοκύριακα, όταν βγαίνω από το κολέγιο».

Η εμπειρία στο Χατζηκυριάκειο δεν την αφήνει να πετάει στα σύννεφα. «Η παραμονή μου εκεί ήταν πολύ καλή, αλλά με προσγείωσε απότομα. Εζησα αυτό που λένε οι Αγγλοι "down to earth". Διαπίστωσα ξαφνικά ότι όλα αυτά που θεωρούσα δεδομένα μέσα στην οικογενειακή ζωή δεν ήταν. Βλέπεις λυπηρά πράγματα που δεν τα διανοείσαι. Το καλό είναι ότι έμαθα να ζω μακριά από τους δικούς μου - η μητέρα μου ήταν απαρηγόρητη που ήμουν μακριά της. Δεν ήταν εύκολη, ήταν όμως σπουδαία εμπειρία». 

 http://www.tovima.gr/

Γ. Μπαμπινιώτης: Όλες οι λεπτομέρειες του νέου εξεταστικού συστήματος

Babiniotis edusystem

View more documents from Vera Dakanali

Το λύκειο πρέπει να ξαναβρεί την ταυτότητά του

Διαφορετικά μαθήματα και διαφορετικούς συντελεστές θα μπορούν να θέτουν ακόμα και ομοειδή πανεπιστημιακά τμήματα ως προαπαιτούμενα για την εισαγωγή των υποψηφίων σε αυτά. Αυτό προβλέπει το νέο εξεταστικό σύστημα που θα ισχύσει από το 2015 για τους σημερινούς μαθητές της Γ' Γυμνασίου. Οι υποψήφιοι, προκειμένου να μεγαλώσουν το φάσμα των πιθανών επιλογών τους καθώς εκ των πραγμάτων αυτές θα περιοριστούν, θα μπορούν να εξετάζονται όχι μόνο σε τρία έως πέντε μαθήματα, αλλά ακόμα και σε όλα τα μαθήματα της Γ' Λυκείου. Δηλαδή να δίνουν συνολικά πάνω από 16 εξετάσεις ενδοσχολικές και εισαγωγικές! Ο Γιώργος Μπαμπινιώτης, εκ των συνδιαμορφωτών της πρότασης του υπουργείου Παιδείας, εξειδικεύει και αναλύει το νέο σύστημα στα «ΝΕΑ». Ο πανεπιστημιακός καθηγητής πάντως τονίζει ότι μείζων στόχος του Νέου Λυκείου και του νέου Εξεταστικού είναι να ξαναβρεί το λύκειο τη χαμένη του μορφωτική ταυτότητα.

Προβλέπεται η δυνατότητα περισσότερων εξετάσεων μέσα στην ίδια χρονιά...

Θεσπίζεται η δυνατότητα να έχει ο υποψήφιος περισσότερες ευκαιρίες για εξέταση, έως και δύο ή και τρεις φορές την ίδια χρονιά. Αρα θα έχει και δεύτερη ή και τρίτη ευκαιρία, ώστε χάνοντας κάποια μόρια προκειμένου να μη «βγει μπροστά» στον άλλον που δίνει για πρώτη φορά να μπορέσει να διεκδικήσει εισαγωγή στο τμήμα που ενδιαφέρεται. Μάλιστα, ανάλογα με τα πανεπιστήμια, η εισαγωγή θα μπορεί να γίνει και στο δεύτερο εξάμηνο. Αυτό είναι μια ανάσα της ελληνικής οικογένειας και μια ψυχολογική στήριξη στα παιδιά ότι δεν χάθηκε ο κόσμος με μια φορά που έδωσες, αλλά μπορείς να βελτιώσεις αυτό που έκανες μέσα στην ίδια χρονιά. Επίσης, στις σχολές μικρής ζήτησης θα εισάγονται χωρίς εξετάσεις.

Θα υπάρχει συνεπώς διπλό Μηχανογραφικό;

Ναι. Δεν έχει εξεταστεί ακόμα το πότε θα συμπληρώνεται το δεύτερο, αν θα είναι πριν ή μετά τις εξετάσεις.

Τα τμήματα θα αποφασίζουν ποια μαθήματα και με ποιους συντελεστές επιθυμούν να μετράνε για την εισαγωγή. Δηλαδή όλα τα ομοειδή τμήματα θα έχουν ίδια προαπαιτούμενα και συντελεστές;

Οχι απαραίτητα. Θα ρωτήσουμε τα τμήματα - άρα δεν καταργούνται - ποια μαθήματα θεωρούν σημαντικά, με ποιο περιεχόμενο και ποια βαρύτητα. Αυτό είναι καλό και για τα ίδια. Δεν σημαίνει ότι θα μαζευτούν π.χ. όλα τα Τμήματα Φυσικής και θα πουν «αυτά τα τρία». Ούτε θα συμφωνήσουν και όλα. Μπορεί, για παράδειγμα, της Αθήνας να δίνει άλλη βαρύτητα, κι άλλη της Θεσσαλονίκης. Θα υπάρχει μια διαφοροποίηση που μπορεί να είναι και πολύ καλή. Ενα άλλο πανεπιστήμιο, λ.χ., μπορεί να σκεφτεί να βάλει μικρότερο συντελεστή για να πάρει πολλούς και να τους μορφώσει έτσι όπως τους θέλει.

Ομως αυτό δεν περιορίζει αυτομάτως και τις επιλογές των υποψηφίων;

Οι επιλογές ούτως ή άλλως θα περιοριστούν. Η λογική είναι ότι δεν πας να κάνεις 50-100 επιλογές όπως σήμερα κι όπου σε βγάλει, να ξεκινάς για Ιατρική και να μπαίνεις π.χ. Αισθητική Καλαμάτας. Θα είναι κάποιες επιλογές συναφών αντικειμένων τις οποίες θα κάνεις υπολογίζοντας τα μαθήματα που πρέπει να δώσεις και τους συντελεστές που απαιτούνται.

Μα τότε πώς μειώνεται η ανάγκη φροντιστηρίων; Αν μειώνονται οι επιλογές, ο υποψήφιος λογικά θα πρέπει να είναι καλύτερα προετοιμασμένος.

Ναι, αλλά θα μπορεί να το κάνει και μέσα στο σχολείο, ενώ επίσης η ύλη που ζητείται δεν θα είναι απίθανη. Τώρα έχουμε «ψευτοφοιτητές» στο χ ΤΕΙ που εισάγονται, εγγράφονται, αλλά δεν πάνε. Εξάλλου, ένα σύστημα δεν ξεκινάει με αντίπαλό του το φροντιστήριο. Αν ξεκινήσεις έτσι, έχασες. Ξεκινάς με στόχους, να δώσεις στο παιδί 15-18 χρονών μια καλύτερη μόρφωση. Να βγάλεις ανθρώπους σκεπτόμενους, υπεύθυνους, καλλιεργημένους. Αν δεν βγάλεις τέτοιους ανθρώπους, αυτή η χώρα πότε κι από ποιους θα σταθεί στα πόδια της; Από τους ξένους και την τρόικα; Αρα δεν πρέπει να έχουμε στόχο πώς θα ανταγωνιστούμε το φροντιστήριο. Ενας αδύνατος μαθητής κάπου θα το έχει ανάγκη. Αλλά δεν είναι ο αντίπαλός του.

 

 http://www.tanea.gr/ellada/article/?aid=4691981

Γ. Μπαμπινιώτης: Όλες οι λεπτομέρειες του νέου εξεταστικού συστήματος

http://www.alfavita.gr/artrog.php?id=56724

πηγή:  http://www.tanea.gr/
ανδημοσίευση από το alfavita.gr

Κεφάλαιο της χώρας οι νέοι

Περισσότερες από 2.000 προτάσεις κατατέθηκαν από ομάδες μαθητών και εκπαιδευτικών, στο πλαίσιο του νέου θεσμού. Αυτές που ξεχώρισαν βραβεύτηκαν σε εκδήλωση του υπουργείου Παιδείας

Οι μαθητές και οι καθηγητές του Γυμνασίου Σπάρτης που βραβεύθηκαν για το «Ταξίδι τους» στην Αθήνα του 5ου αιώνα

«Εχουμε όλοι μια μεγάλη ευθύνη. Να μην αφήσουμε το γκρίζο σύννεφο να καταπνίξει τα πάντα. Να μην το αφήσουμε να οδηγήσει τη χώρα σε μαζική απελπισία και κατάθλιψη. Η χώρα έχει δύναμη. Η νέα γενιά να σαρώσει ό,τι υπάρχει από μία Ελλάδα που γέρασε».
Με αυτά τα λόγια υποδέχθηκε χθες η υπουργός Παιδείας, Αννα Διαμαντοπούλου, μαθητές, εκπαιδευτικούς και πανεπιστημιακούς σε εκδήλωση που διοργανώθηκε για την αριστεία και τις καινοτόμες δράσεις στην εκπαίδευση και την έρευνα.
«Πρέπει να πιστέψουμε όλοι ότι το κεφάλαιο της χώρας μας είναι οι επιστήμονες και οι νέοι άνθρωποι», δήλωσε η υπουργός, που προχώρησε στη βράβευση καινοτόμων δράσεων σχολείων, πανεπιστημίων και ΤΕΙ. Περισσότερες από 2.000 είναι οι προτάσεις για καινοτόμες δράσεις από ομάδες μαθητών και εκπαιδευτικών της Πρωτοβάθμιας και της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, καθώς και από πανεπιστήμια και ΤΕΙ της χώρας που κατατέθηκαν στο πλαίσιο του θεσμού του υπουργείου Παιδείας για την αριστεία και την καινοτομία. Μερικές από τις καινοτομίες που βραβεύθηκαν στη χθεσινή εκδήλωση είναι η υλοποίηση του πρότζεκτ με τίτλο «Οχήματα Αυτόματης Πλοήγησης» από το 1ο ΕΠΑΛ Αγίου Δημητρίου, το εκπαιδευτικό εγχείρημα «Φιλοσοφικό Καφενείο - Blog» από το Καλλιτεχνικό Σχολείο Γέρακα, τα διαφημιστικά σποτ και τα διαδραστικά παιχνίδια που αφορούσαν σε θέματα ενέργειας από τους μαθητές της ΣΤ' δημοτικού του 3ου Δημοτικού Σχολείου Παλαιού Φαλήρου. Από τον χώρο της ανώτατης εκπαίδευσης ξεχώρισαν το Ινστιτούτο Δομής και Λέιζερ από το Πανεπιστήμιο Κρήτης για τη σύνθεση ενός καινοτόμου φωτοκαταλυτικού στερεού, με στόχο τη βελτίωση της ποιότητας του αέρα εσωτερικών χώρων, το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών για τη δημιουργία της Μηχανής Τουριστικής Ξενάγησης και το ΤΕΙ Πειραιά για την ανάπτυξη μιας νέας μεθοδολογίας για την αντιμετώπιση της θαλάσσιας πετρελαϊκής ρύπανσης.

Η Νέα γενιά να σαρώσει ό,τι υπάρχει από μία Ελλάδα που γέρασε, τόνισε η υπουργός Παιδείας Αννα Διαμαντοπούλου

Τιμητική διάκριση από την Υπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες έλαβε ο Πάτσι Ντασαμίρ, εκπαιδευόμενος του 3ου Σχολείου Δεύτερης Ευκαιρίας Θεσσαλονίκης στη Δικαστική Φυλακή Διαβατών, για την παραγωγή διαφημιστικού βίντεο με τίτλο «Για μια καλύτερη ζωή - Ελληνες και ξένοι πολίτες ενωμένοι».
Πειραματικό Γυμνάσιο Σπάρτης
Διαδικτυακό ταξίδι στην Αθήνα του Περικλή
Οι μαθητές και οι εκπαιδευτικοί του Πειραματικού Γυμνασίου Σπάρτης ξεχώρισαν για το έργο που παρουσίασαν με τίτλο «Ενα ταξίδι στην Αθήνα του 5ου αιώνα» και βραβεύτηκαν κατά τη διάρκεια της χθεσινής εκδήλωσης στο υπουργείο Παιδείας. Στους μαθητές ανατέθηκαν εργασίες εξοικείωσης των νέων με το διαδίκτυο και το λογισμικό του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου. «Αξιοποιήσαμε το διαδίκτυο και διάφορες ιστορικές πηγές προκειμένου να προσεγγίσουν τα παιδιά βιωματικά την περίοδο του χρυσού αιώνα του Περικλή. Στο τέλος, τα παιδιά έγραψαν ιστορίες με φανταστικά πρόσωπα σε πραγματικό πλαίσιο», δήλωσε ο Ιωάννης Κονδυλόπουλος, φιλόλογος και υπεύθυνος του έργου. Οι εργασίες στη συνέχεια αναρτήθηκαν στην ιστοσελίδα του σχολείου και το πρόγραμμα, στο οποίο συμμετείχαν συνολικά 56 μαθητές της Α' Γυμνασίου, συνεχίστηκε και την επόμενη χρονιά. Από την πλευρά της, η μαθήτρια Μαίρη Ζαραφωνίτη δήλωσε ότι χάρη στην άψογη συνεργασία με καθηγητές και μαθητές «καταφέραμε με τη βοήθεια του διαδικτύου μέσα από τις εργασίες να ταυτιστούμε με τους Αθηναίους του 5ου αιώνα. Μέσα από τις εργασίες μάθαμε για τον τρόπο ζωής των Αθηναίων του 5ου αιώνα, τους τρόπους λατρείας των θεών, τις καθημερινές συνήθειες των ανθρώπων, αλλά και τα παιχνίδια που χρησιμοποιούσαν τα παιδιά».
Οι μαθητές οι οποίοι βραβεύτηκαν από το Γυμνάσιο της Σπάρτης είναι οι: Ζέππος Παναγιώτης, Τσαρούχα Ελένη, Βενολιά Μαρία, Μιχαλακάκου Κωνσταντίνα και Ζαραφωνίτη Μαίρη.
ΜΙΧΑΛΗΣ ΝΙΒΟΛΙΑΝΙΤΗΣ
  πηγή: http://www.ethnos.gr

Λιγότερα μαθήματα αλλά και διπλές Πανελλαδικές

Διπλές Πανελλαδικές Εξετάσεις, ενδοσχολικές και εισαγωγικές μαζί, απευθείας εισαγωγή σε τμήματα χαμηλής ζήτησης, διπλό Μηχανογραφικό (ένα για τα τμήματα χαμηλής ζήτησης και ένα κανονικό), εισαγωγικές σε τρία-πέντε μαθήματα και προσδιορισμό μαθημάτων και συντελεστών βαρύτητας από τα πανεπιστήμια, περιλαμβάνει μεταξύ άλλων η πρόταση για το νέο Εξεταστικό. 

Βασικό της χαρακτηριστικό είναι ότι οι μαθητές της Γ' Λυκείου θα εξετάζονται σε όλα τους τα σχολικά μαθήματα με κοινά θέματα για το απολυτήριο (ενδοσχολικές) και - ταυτόχρονα, αλλά με άλλη ομάδα θεμάτων - σε τρία έως πέντε μαθήματα για την εισαγωγή στα πανεπιστήμια.

Μάλιστα, θα μπορούν να γίνονται περισσότερες από μία εξετάσεις εισαγωγής τον χρόνο, αν το κρίνει σκόπιμο ο νέος Εθνικός Οργανισμός Εξετάσεων που θα συσταθεί.

Την πρόταση της Επιστημονικής Επιτροπής για το Νέο Λύκειο και το νέο σύστημα πρόσβασης στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση παρουσίασε χθες η υπουργός Παιδείας Αννα Διαμαντοπούλου στη Διακομματική Επιτροπή για την Παιδεία.

Μέλη της Επιτροπής που την επεξεργάστηκε ήταν ο γενικός γραμματέας του υπουργείου Β. Κουλαϊδής, ο πρόεδρος του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής Αλ. Δημαράς, ο πρόεδρος του Συμβουλίου Πρωτοβάθμιας - Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Ι. Καζάζης, αλλά επίσης ο καθηγητής Γ. Μπαμπινιώτης, που είχε καταθέσει παλιότερη πρόταση για το Εξεταστικό (πολλά σημεία της οποίας υιοθετήθηκαν), και η πρώην γενική γραμματέας του υπουργείου (επί ΝΔ) Νίκη Γκοτσοπούλου.

Οι δύο τελευταίοι συμμετείχαν με πρωτοβουλία της Αννας Διαμαντοπούλου, προκειμένου να αποδειχθεί εμπράκτως η επιθυμία της για συναίνεση, ώστε να μη γίνονται συχνές αλλαγές στην παιδεία που αναστατώνουν τις οικογένειες. Η πρόταση θα συζητηθεί και την ερχόμενη εβδομάδα στη Διακομματική Επιτροπή προκειμένου να εξειδικευθεί και κατόπιν αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή εντός του Φεβρουαρίου.

Αναλυτικά οι έξι βασικές αλλαγές στο νέο σύστημα εισαγωγής στα πανεπιστήμια:

Δημιουργείται Ανεξάρτητος Εθνικός Οργανισμός Εξετάσεων, που θα αναλάβει συνολικά τη ρύθμιση όλων των σχετικών με τις εξετάσεις θεμάτων. Ανάμεσα στις αρμοδιότητές του συγκαταλέγονται:

n Ο προσδιορισμός της εξεταστέας ύλης που είναι μόνο θεματικός (π.χ. μηχανική στερεού σώματος, οπτική κ.τ.λ.) και όχι προσδιορισμός σελίδων.

n Ανάπτυξη τράπεζας θεμάτων διαβαθμισμένης (σταθμισμένης) δυσκολίας.

n Ανάδειξη επιλεγμένων βαθμολογητών που θα αξιολογούνται και θα επιμορφώνονται διαρκώς.

n Η διοργάνωση των εξετάσεων (θέματα, επιτηρήσεις, διάρκεια, διαδικασία βαθμολόγησης και αναβαθμολόγησης κ.λπ.).

n Η δυνατότητα οι εξετάσεις να επαναλαμβάνονται, υπό κάποιες προϋποθέσεις, εντός του έτους (πέραν της πάγιας ετήσιας διεξαγωγής τους) είναι ζήτημα που θα εξεταστεί από τον Οργανισμό Εξετάσεων.

Στο τέλος της Γ' Λυκείου οι μαθητές δίνουν Πανελλαδικές Εξετάσεις για την εισαγωγή τους στην ανώτατη εκπαίδευση. Η τελική γραπτή εξέταση ανά μάθημα περιλαμβάνει δύο ομάδες θεμάτων. Η επίδοση των μαθητών στην πρώτη ομάδα καθορίζει τον βαθμό που λαμβάνεται υπόψη για την απόκτηση του Απολυτηρίου Λυκείου στο συγκεκριμένο μάθημα, ενώ η επίδοση στη δεύτερη ομάδα καθορίζει την εισαγωγή στην ανώτατη εκπαίδευση. Οι Πανελλαδικές Εξετάσεις διεξάγονται σε όλα τα μαθήματα της Γ' Λυκείου με μόνες εξαιρέσεις το σχέδιο έρευνας (project) και τη Φυσική Αγωγή, που αξιολογούνται μόνο ενδοσχολικά. Ολοι οι μαθητές της Γ' Λυκείου υποχρεούνται να προσέλθουν στην εξέταση της πρώτης ομάδας θεμάτων για να λάβουν το Απολυτήριο Λυκείου. Στην εξέταση της δεύτερης ομάδας θεμάτων προχωρούν μόνον οι μαθητές που επιθυμούν εισαγωγή τους στο Πανεπιστήμιο. Οι μαθητές αυτοί επιλέγουν σε ποια μαθήματα θα δώσουν εξετάσεις στη δεύτερη ομάδα θεμάτων, με βάση την επιθυμία τους να εισαχθούν σε συγκεκριμένα τμήματα.

Τα τμήματα των ΑΕΙ και ΤΕΙ δημοσιοποιούν τα κριτήρια που έχουν υιοθετήσει (π.χ. ποια μαθήματα και με ποιους συντελεστές βαρύτητας σε ένα έκαστο) για την εισαγωγή φοιτητών σε αυτά. Ο αριθμός των εξεταζόμενων μαθημάτων θα είναι από 3 έως 5. Η ελληνική γλώσσα είναι υποχρεωτικά ένα από αυτά.

Οι μαθητές μπορούν να εισάγονται χωρίς εξετάσεις σε τμήματα, όπου συγκεντρώνεται ζήτηση χαμηλότερη από τον αριθμό των προσφερόμενων θέσεων. Σε αυτή την περίπτωση τα εν λόγω τμήματα μπορούν να θέτουν ελάχιστες προϋποθέσεις εισαγωγής, που σχετίζονται μόνο με την επίδοση των μαθητών στο λύκειο. Τον Φεβρουάριο οι μαθητές υποβάλλουν ένα πρώτο Μηχανογραφικό Δελτίο, με βάση το οποίο προσδιορίζονται τα τμήματα χαμηλής ζήτησης στα οποία οι μαθητές που τα δήλωσαν μπορούν να εισαχθούν χωρίς εισαγωγικές εξετάσεις. Μετά τη διεξαγωγή των εισαγωγικών εξετάσεων τον Ιούνιο, οι μαθητές που συμμετείχαν σε αυτές υποβάλλουν νέο, οριστικό αυτή τη φορά Μηχανογραφικό Δελτίο με τις προτιμήσεις τους.

Οι μαθητές μπορούν να εξεταστούν σε όσα μαθήματα επιθυμούν από το ενδεικτικό Πρόγραμμα Σπουδών που παρακολουθούν ώστε να διευρύνουν το φάσμα των επιλογών τους σε τμήματα.

Οι τελικές εξετάσεις στις Α', Β' και Γ' Λυκείου διεξάγονται ενδοσχολικά με θέματα που τίθενται σε εθνικό επίπεδο. Στα γραπτά καλύπτονται τα ονόματα των μαθητών. Ο βαθμός της κάθε τάξης αντίστοιχα προκύπτει ως ο μέσος όρος της προφορικής και της τελικής γραπτής επίδοσης του μαθητή σε κάθε μάθημα. Ο βαθμός του απολυτηρίου δύναται να προσμετράται για την εισαγωγή των μαθητών σε ποσοστό που αποφασίζει ο Εθνικός Οργανισμός.

πηγή:  http://www.tanea.gr