Σύμφωνα με τις προτάσεις της Επιτροπής το Νέο Λύκειο θα πρέπει να στηρίζεται στους ακόλουθους άξονες:
- Επικοινωνία στη μητρική γλώσσα.
Ποσοτική (αύξηση των διδακτικών ωρών) και ποιοτική (αναθεώρηση του τρόπου διδασκαλίας/αλλαγή προγράμματος σπουδών) αναβάθμιση του μαθήματος της νεοελληνικής γλώσσας και λογοτεχνίας, ώστε ο μαθητής να κατακτά σε βάθος τη μητρική του γλώσσα και να τη χρησιμοποιεί σε διαφορετικά επικοινωνιακά πλαίσια.
- Επικοινωνία σε ξένες γλώσσες.
Αυξάνονται οι ώρες διδασκαλίας για τις ξένες γλώσσες (υποχρεωτικά αγγλικά και δυνατότητα επιλογής μιας δεύτερης γλώσσας), ώστε όλοι μαθητές να έχουν τη δυνατότητα να αποκτούν γλωσσική επάρκεια στο σχολείο.
- Ελευθερία επιλογής γνωστικών αντικειμένων από ομάδες μαθημάτων.
- Καθιέρωση λιγότερων υποχρεωτικών και περισσότερων επιλεγόμενων μαθημάτων. (Στην Α΄ Λυκείου περισσότερα υποχρεωτικά, στην Β – Γ Λυκείου περισσότερα επιλεγόμενα).
- Κάποια μαθήματα παρέχονται σε βασικό και υψηλό επίπεδο.
- Ο αριθμός των γνωστικών αντικειμένων μειώνεται. Η δραστική μείωση των μαθημάτων (γλώσσα, μαθηματικά, φυσικές επιστήμες, ιστορία, σχέση ατόμου – κοινωνίας - περιβάλλοντος) έχει ως στόχο την εμβάθυνση.
- Η επιλογή συγκεκριμένων μαθημάτων συναρτάται και με την πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση.
- Aπόκτηση μεταγνωστικών ικανοτήτων.
Πρώτιστο καθήκον του σχολείου είναι να ενεργοποιήσει τη δημιουργικότητα του μαθητή, να τον μάθει πώς να μαθαίνει, πώς να διαχειρίζεται τη γνώση και την πληροφορία που αποκτά, πώς να ερευνά, πώς να αναλύει και να συνθέτει, πώς να πειραματίζεται και να εφαρμόζει μοντέλα.
- Aπόκτηση συναισθηματικών και κοινωνικών ικανοτήτων
Επιδιώκεται η καλλιέργεια της συναισθηματικής νοημοσύνης και της κοινωνικότητας του μαθητή, μέσα από τη βιωματική μάθηση και τις δραστηριότητες που θα αναπτύσσει μέσα στο σχολείο. Είναι σημαντικό ο μαθητής να μάθει να αναγνωρίζει και να διαχειρίζεται τα συναισθήματά του, να μάθει πώς να παίρνει πρωτοβουλίες, πώς να επικοινωνεί με τους άλλους, πώς να σέβεται το διαφορετικό και να συνυπάρχει μαζί του, πώς να πολιτεύεται, πώς να αποκτά αυτογνωσία και να αυτοβελτιώνεται.
- Καθιέρωση της τέχνης και του πολιτισμού στο πρόγραμμα σπουδών.
Στο πλαίσιο της ολόπλευρης ανάπτυξης της προσωπικότητας του μαθητή/τριας καθιερώνεται η δημιουργική ενασχόληση με την τέχνη και τον πολιτισμό.
- Εισαγωγή του θεσμού της δραστηριότητας.
- Ο μαθητής επιλέγει μια δραστηριότητα κοινωνικού και περιβαλλοντικού χαρακτήρα.
- Το σχολείο συνδέεται με την κοινωνία και το περιβάλλον.
- Καλλιεργείται στον μαθητή η κουλτούρα του εθελοντισμού και της ανιδιοτελούς προσφοράς.
- Η δραστηριότητα, αν και θα είναι υποχρεωτική, θα έχει ευελιξία κατά την εφαρμογή της.
- Ο μαθητής ασκείται στη μεθοδολογία της έρευνας και στη σύνθεση εκτεταμένης εργασίας, η οποία θα έχει συγκεκριμένη δομή και έκταση, ανάλογα με την τάξη.
- Η εργασία είναι δυνατόν να εντάσσεται σε κάποιο από τα μαθήματα και θα επιλέγεται από το μαθητή.
- Ένας καθηγητής αναλαμβάνει ως σύμβουλος του μαθητή και καθοδηγεί την όλη του προσπάθεια.
- Η εργασία παρουσιάζεται δημόσια από το μαθητή στην τάξη του και αξιολογείται, όπως και τα άλλα μαθήματα, από τον καθηγητή/μέντορά του και στη συνέχεια τίθεται στο φάκελό του.
- Εισαγωγή του θεσμού της ερευνητικής εργασίας.
- Γόνιμος συνδυασμός της θεωρητικής με την εμπειρική γνώση μέσω του πειραματικού εργαστηρίου.
Τα μαθήματα των φυσικών επιστημών αποκτούν εμπειρικό και πειραματικό χαρακτήρα με την υποχρεωτική και συστηματική χρήση του εργαστηρίου.
- Αξιολόγηση όλου του παραγόμενου διδακτικού και ερευνητικού έργου των μαθητών.
Όλα τα μαθήματα και οι δραστηριότητες αξιολογούνται και δημιουργείται φάκελος μαθητή/τριας (portfolio).
- Ένταξη των νέων τεχνολογιών στη διαδικασία της διδασκαλίας και της μάθησης.
- Σε όλα τα μαθήματα καθιερώνονται εναλλακτικές διδακτικές προσεγγίσεις με τη χρήση των σύγχρονων τεχνολογικών εργαλείων.
- Τα εργαλεία αυτά είναι δυνατόν να τα χρησιμοποιεί και ο μαθητής σε κάθε ερευνητική ή άλλη προσπάθειά του (έρευνα βιβλιογραφίας, παρουσίαση εργασιών κλπ).
2. ΔΟΜΗ ΚΑΙ ΜΟΡΦΗ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ
Η Α΄ Λυκείου είναι μια μεταβατική τάξη, όπου οι μαθητές εξοικειώνονται με το όλο σύστημα των υποχρεωτικών και επιλεγόμενων μαθημάτων. Τα υποχρεωτικά μαθήματα είναι περισσότερα (7) από τα επιλεγόμενα (3). Στην B΄ και Γ΄ Λυκείου μειώνονται συνολικά τα μαθήματα (9), αυξάνονται τα επιλεγόμενα μαθήματα (6) σε σχέση με τα υποχρεωτικά (3) και επιδιώκεται η εμβάθυνση στα γνωστικά αντικείμενα. Ζητούμενο είναι η σε βάθος και ολοκληρωμένη γνώση και όχι η επιφανειακή και αποσπασματική γνώση.
Στο νέο Λύκειο παρέχονται, ιδιαίτερα στη Β΄ και Γ΄ Λυκείου, μαθήματα σε βασικό και υψηλό επίπεδο ώστε ο μαθητής να έχει τη δυνατότητα της επιλογής εκείνων των γνωστικών αντικειμένων που τον ενδιαφέρουν και θέλει να σπουδάσει σε μεγαλύτερο βάθος, αλλά ταυτόχρονα υπάρχει πρόνοια ώστε να λάβει μια γενική παιδεία σε γνωστικά αντικείμενα που δεν είναι στις πρώτες επιλογές του.
Με την καθιέρωση μαθημάτων τέχνης και πολιτισμού και στις τρεις τάξεις του Λυκείου παρέχεται η δυνατότητα στους μαθητές να αναπτύξουν καλλιτεχνικές δεξιότητες, να καλλιεργήσουν τον ψυχικό τους κόσμο, να αναβαθμίσουν την αισθητική τους και να γίνουν οι ίδιοι δημιουργοί έργων τέχνης και πολιτισμού.
Ο θεσμός της δραστηριότητας περιβαλλοντικού και κοινωνικού χαρακτήρα επιδιώκει να ευαισθητοποιήσει τους μαθητές στα σύγχρονα περιβαλλοντικά και κοινωνικά προβλήματα και να τους κάνει πιο υπεύθυνους και δραστήριους πολίτες, που ενδιαφέρονται για τεκταινόμενα γύρω τους. Ο κάθε μαθητής έχει τη δυνατότητα να επιλέγει μια δραστηριότητα που τον ενδιαφέρει, μέσα από πολλές που θα του προτείνονται στην αρχή της χρονιάς. Η δραστηριότητα, το ωράριο της οποίας θα είναι ευέλικτο, θα έχει συγκεκριμένους στόχους και θα περιλαμβάνει προγραμματισμένες δράσεις, στις οποίες θα είναι υποχρεωμένος να συμμετέχει ο μαθητής και η μαθήτρια. Με την ολοκλήρωση της δραστηριότητας η ομάδα των μαθητών και μαθητριών, με τη βοήθεια του υπεύθυνου καθηγητή που συντονίζει και καθοδηγεί, είναι υποχρεωμένη να επιδείξει συγκεκριμένα αποτελέσματα, τα οποία θα μπορούσαν να παρουσιαστούν δημόσια είτε στο σχολείο είτε στην τοπική κοινωνία.
Ειδικότερα για κάθε τάξη του Λυκείου ισχύουν τα ακόλουθα:
Α΄ Λυκείου:
Το σύνολο των μαθημάτων είναι έντεκα (11). Τα υποχρεωτικά μαθήματα είναι συνολικά επτά (7) και περιλαμβάνουν ένα φάσμα γνωστικών αντικειμένων το οποίο παρέχει τις βασικές γνώσεις για τη αναγκαία γενική παιδεία, με ικανοποιητικό αριθμό διδακτικών περιόδων. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στη διδασκαλία της νεοελληνικής γλώσσας, γι’ αυτό και αυξάνονται οι ώρες διδασκαλίας.
Τα επιλεγόμενα μαθήματα είναι τέσσερα (4) από τέσσερις κατηγορίες μαθημάτων. Οι μαθητές/τριες έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν ένα μάθημα από τις πρώτες τρεις ομάδες και το τέταρτο έχουν τη δυνατότητα να το επιλέξουν από την Β την Δ΄ ομάδα.
B΄- Γ΄ Λυκείου
Στο σύνολό τους τα μαθήματα θα είναι τουλάχιστον εννέα, υποχρεωτικά και επιλεγόμενα. Κάποια από τα επιλεγόμενα μαθήματα των ομάδων Α έως Ε προσφέρονται σε βασικό και υψηλό επίπεδο.
Υπάρχουν έξι (6) ομάδες μαθημάτων με διαφορετικά γνωστικά αντικείμενα. Από τις ομάδες οι μαθητές μπορούν να επιλέξουν:
- υποχρεωτικά από κάθε ομάδα ένα (1) μάθημα. Σύνολο έξι (6)
- υποχρεωτικά τουλάχιστον ένα (1) εξάωρο μάθημα από τις ομάδες Α έως Ε.
- να συμπληρώσουν τριάντα (32) διδακτικές ώρες.
- από την δραστηριότητα επιλέγουν μία (1).
- Όσοι μαθητές το επιθυμούν, μπορούν να επιλέξουν άλλο ένα μάθημα τρίωρο.