«Πηραν τα Γλυπτα παρανοµα»

Ο Τζορτζ Μπίζος καταρρίπτει νοµικά τα επιχειρήµατα του Βρετανικού Μουσείου

«Πήραν τα Γλυπτά παράνοµα»

Του Δηµήτρη Ν. Μανιάτη

ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ: Τρίτη 28 Σεπτεμβρίου 2010

Λόµπι αθηναϊκού ξενοδοχείου. Ανάµεσα σε βαλίτσες και νυσταγµένους τουρίστες η πρώτη εικόνα µπερδεύει. Θα µπορούσε να είναι ένας ηλικιωµένος που ανακεφαλαιώνει τη ζωή του κάνοντας τουρισµό σε µια αµήχανη Αθήνα.

Κι όµως, ο 82χρονος κύριος Τζορτζ Μπίζος, µε την καλοκάγαθη όψη και το βαθύ βλέµµα, έχει κάποτε κατηγορηθεί από το ρατσιστικό καθεστώς του Απαρτχάιντ στη Νότια Αφρική – σχεδόν –ως τροµοκράτης, συµµετείχε το 1964 ως δικηγόρος στη Δίκη του Αιώνα υπερασπίζοντας τον στενό του φίλο και συµµαθητή Νέλσον Μαντέλα και πήρε µέρος σε δεκάδες πολιτικές δίκες (ανάµεσά τους και σε εκείνη για τον δολοφονηµένο αγωνιστή Στιβ Μπίκο). Ιδρυτικό µέλος του Εθνικού Συµβουλίου Νοµικών για τα Ανθρώπινα Δικαιώµατα στη Νότια Αφρική, θρυλική φιγούρα που τιµήθηκε αυτές τις ηµέρες, βρέθηκε στην Αθήνα για την έκδοση του πρώτου τόµου της αυτοβιογραφίας του «Οδύσσεια προς την ελευθερία» (Εκδ. Καστανιώτη) και την απονοµή του Μεταλλίου Τιµής και Ευποιίας της Πόλεως των Αθηνών.

Υπάρχει όµως και κάτι ακόµη για το οποίο ήρθε: ο αγώνας του για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα.

«Με καίει η ιστορία των Μαρµάρων» λέει στα «ΝΕΑ». «Πιστεύω ότι έχει διαπραχθεί µια αδικία. Το 1816 όταν η βρετανική Βουλή πίεσε τον Λόρδο Ελγιν να τεκµηριώσει ποιος του έδωσε το δικαίωµα να κόψει τα Μάρµαρα, εκείνος παρουσίασε ένα κοµµάτι χαρτί στα ιταλικά, γραµµένο από έναν βεζίρη του Καΐρου, που έλεγε ότι του είχε δοθεί άδεια να πάρει µερικές πέτρες από την Ακρόπολη. Εχει κάνει µελέτη ο αρχαιολόγος Δηµήτρης Δηµητριάδης από το Πανεπιστήµιο Κρήτης ότι αυτό δεν είναι φιρµάνι – κάτι το οποίο µπορούσε να εκδώσει µόνο ο σουλτάνος και στη γλώσσα του. Το χαρτί του Ελγιν δεν ήταν νόµιµη πράξη. Με αυτά τα στοιχεία φτιάξαµε την έκθεση – εγώ και δύο συνάδελφοι –, τη δώσαµε στο προηγούµενο ελληνικό υπουργείο Πολιτισµού και στις Επιτροπές (για την επιστροφή των Μαρµάρων) Λονδίνου, Αυστραλίας και ΗΠΑ και την παρουσιάσαµε χθες στο Ιδρυµα Μελίνα Μερκούρη. Ποιο είναι το επιχείρηµα της Βρετανίας;
«Ισχυρίζονται πως τα έχουν αγοράσει νοµίµως. Καταρρίπτω αυτό το επιχείρηµα νοµικώς. Λένε πως τα πήρε ο Ελγιν για να τα σώσει από την τότε αναρχία της Ελλάδας. Το Βρετανικό Μουσείο µάλιστα περιγράφει τον Παρθενώνα – και τώρα ακόµη – ως ερείπιο! Είναι διατεθειµένοι να δανείσουν µέρος των Γλυπτών προσωρινώς στο Νέο Μουσείο Ακρόπολης αλλά θα πρέπει η Ελλάδα να υπογράψει ότι ποτέ στο µέλλον δεν θα διεκδικήσει τα Μάρµαρα. Το θέµα είναι πως το Σύνταγµα της Ελλάδας λέει ότι τα αρχαία όπου και να βρίσκονται, αν προέρχονται από τη χώρα µας, ανήκουν – πάντα – στην Ελληνική Δηµοκρατία, αν και πιστεύω επίσης πως το ελληνικό κράτος δεν είναι διατεθειµένο να ανακατευθεί µε τα δικαστήρια εναντίον του Βρετανικού Μουσείου».