Πανελλαδικές εξετάσεις με λιγότερα μαθήματα από το έτος 2013-2014

Της Χαράς Καλημέρη

Με «διαβατήριο» το Απολυτήριο Λυκείου και πανελλαδικές εξετάσεις σε λιγότερα μαθήματα τα οποία θα καθορίζονται από τα ΑΕΙ, θα διεκδικούν οι υποψήφιοι την εισαγωγή τους στην τριτοβάθμια εκπαίδευση από το σχολικό έτος 2014-15. Οι υποψήφιοι θα δίνουν την ίδια μέρα «διπλές» εξετάσεις, απολυτήριες και εισαγωγικές, σε θέματα κοινά για όλα τα σχολεία της χώρας. Όσοι δεν καταφέρουν να επιτύχουν την εισαγωγή τους, θα έχουν μια δεύτερη ευκαιρία καθώς είναι ανοιχτό το ενδεχόμενο οι εξετάσεις να επαναλαμβάνονται, υπό προϋποθέσεις, εντός του έτους. Παράλληλα, οι υποψήφιοι θα μπορούν να έχουν ελεύθερη πρόσβαση -δηλαδή χωρίς εξετάσεις και με κριτήριο την επίδοσή τους στο Λύκειο- σε τμήματα χαμηλής ζήτησης, κυρίως ΤΕΙ της περιφέρειας...
Η πρόταση
Η πρόταση του υπουργείου Παιδείας για το νέο εξεταστικό σύστημα κατατέθηκε στη χθεσινή συνεδρίαση της διακομματικής επιτροπής για το Λύκειο και, πλέον, αναζητείται συναίνεση με τα κόμματα και τους φορείς της εκπαίδευσης. Ήδη, πάντως, ο γ.γ. της ΟΛΜΕ Θέμης Κοτσιφάκης κάνει λόγο για «ατελείωτο εξεταστικό μαραθώνιο» που επιφέρει αύξηση της μαθητικής διαρροής στο Λύκειο, αλλά και των φροντιστηρίων. Η πλήρης εφαρμογή του νέου συστήματος εισαγωγής στα ΑΕΙ θα ισχύσει από το 2014-15, δηλαδή θα αφορά τους μαθητές που σήμερα φοιτούν στη Γ' Γυμνασίου.
Για τους φετινούς μαθητές της Α' Λυκείου θα ισχύσει μεταβατικό σύστημα, με εξετάσεις σε 4 μαθήματα και χωρίς να λαμβάνεται υπόψη ο βαθμός του Απολυτηρίου τους. Τις εξετάσεις θα οργανώνει Ανεξάρτητος Εθνικός Οργανισμός υπό την εποπτεία του υπουργείου Παιδείας. Μάλιστα, για τη συγκρότηση του Οργανισμού και την οργάνωση του συστήματος εξετάσεων, η υπουργός Παιδείας Άννα Διαμαντοπούλου είχε χθες επαφή με τον επικεφαλής της Task Force κ. Χορστ Ράιχενμπαχ ώστε να υπάρξει υποστήριξη από τις χώρες-μέλη του ΟΟΣΑ. Ειδικότερα, δέκα είναι οι βασικοί άξονες του νέου συστήματος:
1. Το σχολικό έτος της Γ' Λυκείου θα επιμηκυνθεί μέχρι το τέλος Μαΐου. Τον Ιούνιο, οι μαθητές θα δίνουν πανελλαδικές εξετάσεις σε όλα τα μαθήματα που διδάχθηκαν κατά τη διάρκεια της τάξης. Τα μαθήματα θα μειωθούν σε 8, εκ των οποίων θα εξετάζονται τα 6 (δεν περιλαμβάνεται η Γυμναστική ούτε και η ερευνητική εργασία η οποία θα βαθμολογείται στη διάρκεια του έτους).
2. Οι εξετάσεις θα αφορούν ένα μάθημα κάθε φορά και θα είναι «διπλές». Αυτό σημαίνει ότι θα δίνονται στους μαθητές δύο «σετ» ερωτήσεων: η επίδοση στο πρώτο σετ σχετίζεται με την απόκτηση του Απολυτηρίου και στο δεύτερο με την εισαγωγή στα ΑΕΙ.
3. Απαραιτήτως οι μαθητές θα απαντούν το πρώτο σετ ερωτήσεων. Η βαθμολογία τους στα έξι μαθήματα μαζί με τον προφορικό βαθμό που είχαν συγκεντρώσει σε αυτά τα μαθήματα στη διάρκεια του έτους θα προσδιορίζουν το βαθμό του Απολυτηρίου τους.
4. Όσοι μαθητές επιθυμούν να εισαχθούν στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, θα πρέπει να απαντούν και στο δεύτερο σετ ερωτήσεων σε μαθήματα τα οποία θα επιλέξουν οι ίδιοι. Αυτή η δεύτερη εξέταση θα γίνεται στη διάρκεια της ίδιας ημέρας.
5. Τα μαθήματα στα οποία θα εξετάζονται οι υποψήφιοι για εισαγωγή στα ΑΕΙ θα είναι 3-5 (αντί 6 σήμερα), εκ των οποίων υποχρεωτική είναι η Νεοελληνική Γλώσσα. Τα ΑΕΙ θα έχουν καθοριστικό ρόλο στην επιλογή των φοιτητών, αφού θα προσδιορίζουν τα εξεταζόμενα μαθήματα και τους συντελεστές βαρύτητάς τους. Η εξεταστέα ύλη δεν θα προσδιορίζεται με βάση τις σελίδες του βιβλίου αλλά θεματικά. Τα θέματα θα είναι σταθμισμένης δυσκολίας και θα επιλέγονται από Τράπεζα Θεμάτων.
6. Ο βαθμός που θα λαμβάνουν οι υποψήφιοι σε αυτήν τη δεύτερη εξέταση μαζί με το βαθμό του Απολυτηρίου τους θα καθορίζουν την εισαγωγή τους στα ΑΕΙ. Ακόμη, ωστόσο, δεν έχει προσδιοριστεί σε ποιο ποσοστό θα προσμετράται ο βαθμός του Απολυτηρίου ούτε εάν για τη διαμόρφωσή του θα συνυπολογίζονται οι βαθμολογίες της Α' και Β' Λυκείου. Οι σχετικές αποφάσεις θα ανακοινωθούν μέχρι το Σεπτέμβριο.
7. Οι μαθητές μπορούν να εισάγονται χωρίς εξετάσεις σε Τμήματα, όπου συγκεντρώνεται ζήτηση χαμηλότερη από τον αριθμό προσφερόμενων θέσεων. Τα εν λόγω Τμήματα μπορούν να θέτουν ελάχιστες προϋποθέσεις εισαγωγής που σχετίζονται μόνο με την επίδοση των μαθητών στο Λύκειο.
8. Το Φεβρουάριο οι μαθητές θα υποβάλουν ένα πρώτο μηχανογραφικό δελτίο και θα προσδιορίζονται τα Τμήματα χαμηλής ζήτησης στα οποία θα γίνεται εισαγωγή χωρίς εξετάσεις. Μετά τις εισαγωγικές εξετάσεις του Ιουνίου, οι μαθητές υποβάλουν νέο οριστικό μηχανογραφικό δελτίο με τις προτιμήσεις τους.
9. Οι τελικές εξετάσεις σε όλες τις τάξεις του Λυκείου θα διεξάγονται ενδοσχολικά με θέματα που τίθενται σε εθνικό επίπεδο. Στα γραπτά καλύπτονται τα ονόματα των μαθητών. Ο βαθμός της κάθε τάξης προκύπτει ως ο μέσος όρος της προφορικής και της τελικής γραπτής επίδοσης του μαθητή σε κάθε μάθημα.
10. Όλα τα θέματα που σχετίζονται με τη διοργάνωση των πανελλαδικών εξετάσεων θα είναι αρμοδιότητας του νέου Ανεξάρτητου Εθνικού Οργανισμού Εξετάσεων. Για παράδειγμα, θα προσδιορίζει την εξεταστέα ύλη, θα αναπτύσσει την Τράπεζα Θεμάτων και θα επιλέγει τους βαθμολογητές οι οποίοι θα αξιολογούνται και θα επιμορφώνονται διαρκώς.
Τι προβλέπει το νέο σύστημα εισαγωγής στα ΑΕΙ
Οι μαθητές θα εξετάζονται σε δύο ομάδες θεμάτων, για το Απολυτήριο και την εισαγωγή στα ΑΕΙ.
Για το Απολυτήριο, οι μαθητές θα εξετάζονται σε 6 μαθήματα. Για την εισαγωγή στα ΑΕΙ, θα εξετάζονται σε 3-5 μαθήματα.
Τα ΑΕΙ θα καθορίζουν ποια θα είναι αυτά τα μαθήματα, καθώς και τους συντελεστές βαρύτητάς τους.
Για τμήματα ΑΕΙ χαμηλής ζήτησης προτείνεται εισαγωγή χωρίς εξετάσεις, αλλά με βάση την επίδοση στο Λύκειο.
Μεταβατικό σύστημα με εξετάσεις σε τέσσερα μαθήματα
Για τους μαθητές που φέτος φοιτούν στην Α' Λυκείου θα ισχύσει μεταβατικό σύστημα. Ειδικότερα:
Στο τέλος της Γ' Λυκείου θα δώσουν πανελλαδικές εξετάσεις, που θα οργανωθούν όπως και σήμερα από το υπουργείο Παιδείας.
Οι εξετάσεις τους θα είναι «διπλές». Η επίδοσή τους στην πρώτη ομάδα θεμάτων θα λαμβάνεται υπόψη για την απόκτηση του Απολυτηρίου τους, ενώ η επίδοση στη δεύτερη ομάδα θεμάτων θα καθορίζει την εισαγωγή τους στην ανώτατη εκπαίδευση.
Οι μαθητές θα δίνουν τη δεύτερη ομάδα θεμάτων για την εισαγωγή τους σε τέσσερα μόνο μαθήματα τα οποία θα καθοριστούν από τα τμήματα των πανεπιστημίων και των ΤΕΙ μέχρι το τέλος Μαΐου.
Οι μαθητές μπορούν να εισάγονται χωρίς εξετάσεις σε τμήματα χαμηλής ζήτησης, τα οποία μπορούν να θέσουν ως ελάχιστη προϋπόθεση την επίδοση των μαθητών στο Λύκειο.
 http://www.imerisia.gr

Τι θα αλλάξει στο εξεταστικό σύστημα για την εισαγωγή στα ΑΕΙ

Νέα πρόταση στο υπουργείο και για τα προγράμματα σπουδών στο λύκειο

ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ:  16:05

Μαθητές και γονείς κοιτούν τα αποτελέσματα των πανελληνίων εξετάσεων που θα ισχύσει ακόμη για 3 χρόνια

 Νέα πρόταση για τα προγράμματα σπουδών στο λύκειο αλλά και το εξεταστικό σύστημα εισαγωγής κατατέθηκε σήμερα στο υπουργείο Παιδείας στη διάρκεια της διακομματικής επιτροπής για το νέο λύκειο και το τεχνολογικό λύκειο. Γύρω από την νέα πρόταση την οποία έχει παρουσίασει «Το Βήμα», αναζητείται τώρα «συναίνεση» με τα δυο κόμματα της κυβέρνησης (Νέα Δημοκρατία και ΛΑΟΣ).

Η νέα πρόταση επιστημονικής ομάδας του υπουργείου Παιδείας υπό τον γενικό γραμματέα του κ. Β. Kουλαϊδή, κινείται πλέον περισσότερο στην κατεύθυνση του πορίσματος του εθνικού διαλόγου που είχε γίνει πριν από τρία χρόνια με υπεύθυνο τον καθηγητή Γλωσσολογίας του πανεπιστημίου Αθηνών κ. Γ. Μπαμπινιώτη. Εγκαταλείπεται έτσι η λογική των κατευθύνσεων στο Λύκειο, «μπαίνουν» μαθήματα επιλογής, αποφορτίζεται η εξεταστική διαδικασία και ιδρύεται ανεξάρτητος Οργανισμός εξετάσεων εκτός υπουργείου Παιδείας που θα διενεργεί και θα αξιολογεί την εξεταστική διαδικασία σε τακτά χρονικά διαστήματα. Μάλιστα, για τη συγκρότηση του Οργανισμού αυτού, η υπουργός Παιδείας κυρία Άννα Διαμαντοπούλου είχε συνεργασία με τον επικεφαλής της Task Force κ. Χόρστ Ραιχενμπαχ.

«Ανάγκη μεταρρύθμισης σε όλα τα επίπεδα...»

«Ελλάδα αυτή τη στιγμή δεν σημαίνει μόνο PSI και προβλήματα στην οικονομία» δήλωσε σχετικά σήμερα η κυρία Διαμαντοπούλου. «Στην Παιδεία υπάρχει ανάγκη μεταρρύθμισης σε όλα τα επίπεδα και κάθε μέρα που χάνεται, την ''πληρώνουμε'' με χρόνια. Στο υπουργείο Παιδείας έγινε σήμερα, από μία Επιτροπή εξαιρετικών επιστημόνων, η παρουσίαση του προγράμματος σπουδών στο Λύκειο και του συστήματος πρόσβασης στην Ανώτατη Εκπαίδευση. Θα ήθελα να υπογραμμίσω το καλό κλίμα συνεργασίας και ανταλλαγής προτάσεων ανάμεσα στα κόμματα και στα μέλη της Διακομματικής Επιτροπής για την Παιδεία. Είναι κατανοητό σε όλους μας, πλέον, ότι στην Παιδεία απόλυτη προϋπόθεση είναι η εθνική συνεννόηση» κατέληξε.

Πάντως, μέχρι στιγμής τα άλλα δυο κόμματα της κυβέρνησης (ΝΔ και ΛΑΟΣ) δεν έχουν εκφραστεί επί του περιεχομένου του νέου νομοσχεδίου, το οποίο και η κυρία Διαμαντοπούλου επιθυμεί να καταθέσει σύντομα για ψήφιση στη Βουλή.

Τι περιλαμβάνει η νέα πρόταση

Σύμφωνα με την νέα πρόταση, οι μαθητές που σήμερα φοιτούν στην γ ' τάξη του γυμνασίου θα αντιμετωπίσουν όταν δώσουν πανελλαδικές εξετάσεις (δηλαδή μετά από 3 χρόνια) ένα τελείως διαφορετικό τοπίο:

- Οι εξετάσεις θα γίνονται σε δυο «ομάδες». Μια ομάδα θα εξετάζεται ενδοσχολικά για τους μαθητές που θέλουν απλά να πάρουν το απολυτήριο τους. Και μια δεύτερη ομάδα θα ακολουθεί άλλη εξεταστική διαδικασία, με 3 έως 5 μαθήματα βαρύτητας για την εισαγωγή στα τμήματα της ανώτατης εκπαίδευσης της χώρας.

- Τα θέματα της πρώτης ομάδας, για το απολυτήριο, θα είναι κοινά για όλους τους μαθητές πανελλαδικά. Οι μαθητές θα δίνουν όλα τα μαθήματα που διδάσκονται. Με βάση το νέο πρόγραμμα σπουδών οι μαθητές κάνουν επιλογές μαθημάτων και διδάσκονται 8 μαθήματα στην Γ' Λυκείου, άρα θα δίνουν εξετάσεις σε 8 μαθήματα. Αν οι μαθητές δεν θέλουν να εισαχθούν στην Ανώτατη Εκπαίδευση δεν θα παίρνουν μέρος στην εξέταση της δεύτερης ομάδας θεμάτων.

- Οι εξετάσεις για την εισαγωγή σε πανεπιστήμια και ΤΕΙ θα μπορούν να δίνονται περισσότερες από μια φορά ετησίως. Δηλαδή οι υποψήφιοι θα προσφεύγουν στον νέο Οργανισμό που θα συγκροτηθεί για την διεξαγωγή των εξετάσεων και θα εξετάζονται 2 ή και 3 φορές το χρόνο προκειμένου να πετύχουν την βαθμολογία που απαιτείται.

- Μαθήματα και βαθμό βαρύτητας θα καθορίζουν τα τμήματα των πανεπιστημίων και των ΤΕΙ, τα οποία για πρώτη φορά εμπλέκονται στην διαδικασία επιλογής των φοιτητών τους (κάτι που επί σειρά ετών διεκδικούσαν οι διοικήσεις τους).

- Μελετάται η μορφή των εξετάσεων που πιθανότατα θα είναι σε μορφή «πολλαπλών ερωτήσεων» από τράπεζα θεμάτων.

- Για την εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση της χώρας θα συνυπολογίζεται ο βαθμός κάθε υποψηφίου από την απόδοση του και στις τρεις τάξεις του Λυκείου. Ωστόσο το ποσοστό αυτό στην συμμετοχή της τελικής βαθμολογίας του δεν θα είναι μεγάλο.

- Για τμήματα που έχουν χαμηλή ζήτηση σε πανεπιστήμια και ΤΕΙ προτείνεται εισαγωγή στα προγράμματα τους χωρίς εξετάσεις.

Οι μαθητές που πηγαίνουν σήμερα στην Α΄τάξη του Λυκείου θα δώσουν εξετάσεις στο υπουργείο Παιδείας καθώς δεν θα έχει ιδρυθεί ακόμη ο νέος εξεταστικός φορέας, αλλά με τα νέα δεδομένα (ενδοσχολικά για απολυτήριο, σε 3 έως 5 μαθήματα για εισαγωγή σε πανεπιστήμια και ΤΕΙ). Αυτοί που φοιτούν σήμερα σε Β΄και Γ΄Λυκείου θα δώσουν εξετάσεις με το εξεταστικό σύστημα των πανελλαδικών εξετάσεων που ισχύει σήμερα.
 http://www.tovima.gr

Πρόταση για το Νέο Λύκειο και το σύστημα πρόσβασης στην Tριτοβάθμια Εκπαίδευση

 

 1. Εισαγωγή
Τα τελευταία τριάντα πέντε χρόνια (από τη μεταπολίτευση και μετά), το ζήτημα του Λυκείου, και το συνδεόμενο με αυτό, ζήτημα των εισαγωγικών εξετάσεων αποτέλεσε σημείο αιχμής της εκπαιδευτικής πολιτικής όλων των κυβερνήσεων. Η εκτενής συζήτηση που το ζήτημα αυτό διαχρονικά έχει προκαλέσει, οφείλεται κατά βάση στο γεγονός ότι για πολλές δεκαετίες η ελληνική κοινωνία είδε την εκπαίδευση των παιδιών της και την εισαγωγή τους στην ανώτατη εκπαίδευση ως το όχημα μίας μοναδικής ευκαιρίας για ανοδική κοινωνική κινητικότητα. Οποιαδήποτε λοιπόν αλλαγή στη βαθμίδα αυτή συντονίζεται με τις βαθύτερες ανησυχίες και ανασφάλειες για το μέλλον των παιδιών μας. Ως αποτέλεσμα το θέμα αυτό συχνά προκαλεί δυσανάλογα μεγάλη κοινωνική πίεση. Είναι χαρακτηριστικό του τεράστιου συμβολικού του βάρους, το γεγονός ότι η Ελλάδα είναι ίσως η μόνη χώρα της Ευρώπης όπου οι αλλαγές στο Λύκειο, οι εισαγωγικές εξετάσεις, και τα αποτελέσματα των εξετάσεων  αυτών, γίνονται πρωτοσέλιδα στις μεγαλύτερες εφημερίδες εθνικής κυκλοφορίας και «πρώτη είδηση» σε όλα τα τηλεοπτικά και ηλεκτρονικά μέσα μαζικής ενημέρωσης.
Αυτή η τάση άλλωστε πιστοποιείται και από το γεγονός ότι η ζήτηση για ανώτατου επιπέδου σπουδές είναι τόσο μεγάλη  ώστε σχεδόν το σύνολο των αποφοίτων Λυκείων κάθε έτος να είναι υποψήφιοι για εισαγωγή στην ανώτατη εκπαίδευση (μάλιστα το 65%-70% εισάγεται, στο ποσοστό πρέπει να προστεθεί ο σημαντικός αριθμός ελλήνων που σπουδάζουν στο εξωτερικό). Η υψηλή ζήτηση για ανώτατες σπουδές στην Ελλάδα είναι ο βασικός λόγος για τη διατήρηση του συστήματος του numerus clausus. Σε αυτή την υψηλή ζήτηση για ακαδημαϊκού τύπου σπουδές συμβάλλει εκτός των άλλων και η έλλειψη ενός αξιόπιστου και ποιοτικού συστήματος τεχνικής-επαγγελματικής εκπαίδευσης που θα έδινε στους νέους ανθρώπους άμεση διέξοδο στην αγορά εργασίας.
Η πίεση που προκύπτει από την αντικειμενική αδυναμία του πανεπιστημιακού συστήματος να ανταποκριθεί στη ζήτηση έχει αποτυπωθεί στις πολλές αλλαγές του συστήματος εισαγωγής στην ανώτατη εκπαίδευση από το 1964 μέχρι σήμερα (μέσος χρόνος επιβίωσης ενός συστήματος περίπου τα 8 έτη).
Η ψύχραιμη και νηφάλια προσέγγιση του θέματος απαιτεί λεπτομερή αποτύπωση του τι έχουμε καταφέρει μέχρι σήμερα, και σε τι προβλήματα και προκλήσεις έχουμε να απαντήσουμε στο μέλλον. Καμία αλλαγή δεν μπορεί να έχει θετικά αποτελέσματα, εάν δεν λάβει υπόψη της τα αποτελέσματα αυτής της ψύχραιμης ανάλυσης, που πρέπει να συνεκτιμήσει:
• το διάλογο που έχει διεξαχθεί τα τελευταία χρόνια στο πλαίσιο του ΕΣΥΠ και τη συναίνεση που έχει προκύψει σε κρίσιμα ζητήματα,
• τα δεδομένα και τις πρακτικές των εκπαιδευτικά επιτυχημένων χωρών,
• την παράδοση και το χαρακτήρα του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος,
• τις ανάγκες, τις απαιτήσεις και τις προσδοκίες των νέων ανθρώπων και των οικογενειών τους.
 

2. Η σημερινή κατάσταση  στο Λύκειο
Η χώρα τις τελευταίες δεκαετίες έχει προχωρήσει σε σημαντικές επενδύσεις στη βαθμίδα του Λυκείου, τόσο σε επίπεδο ανθρώπινου δυναμικού, όσο και σε επίπεδο υλικοτεχνικών υποδομών. Παράλληλα έχουν επιχειρηθεί πολλαπλές απόπειρες αλλαγής των προγραμμάτων σπουδών.
Το Λύκειο, όπως λειτουργεί σήμερα, είναι κατά βάση μια βαθμίδα που προσφέρει αποσπασματικού χαρακτήρα γνώσεις, με λίγα μαθήματα ειδίκευσης και ακόμη λιγότερα μαθήματα επιλογής. Συγκεκριμένα, σε κάθε μαθητή προσφέρονται συνολικά στις τρεις τάξεις 48 μαθήματα, εκ των οποίων τα 38 είναι γενικής παιδείας, τα 7 είναι κατεύθυνσης και μόλις τα 3 ελεύθερης επιλογής.  Οι μαθητές αναλώνονται πολύ στην αφομοίωση πολλών κατακερματισμένων πληροφοριών που εντάσσονται σε πολλά γνωστικά πεδία, ενώ η διδασκαλία έχει ως βάση τις διαλέξεις που αφήνουν στους μαθητές ελάχιστα περιθώρια για δημιουργική αυτενέργεια και πρωτοβουλία. Η κατάσταση αυτή βρίσκεται σε πλήρη αναντιστοιχία με τα διεθνώς ισχύοντα.
Παράλληλα αποτελεί κοινό τόπο, που επανειλημμένως έχει αποτυπωθεί σε πολλές έρευνες της κοινής γνώμης, ότι το πρόγραμμα σπουδών του σημερινού Λυκείου:
• Αποθαρρύνει τη δημιουργικότητα και την πρωτοτυπία και ανταμείβει τη στείρα απομνημόνευση της ύλης.
• Δεν λαμβάνει υπόψη του τις κλίσεις και τα ενδιαφέροντά των μαθητών. Φορτώνει με υπέρμετρο άγχος και πίεση τους μαθητές. Αυτή η πίεση έχει επιπτώσεις στην προσωπική και τη  σχολική ζωή των εφήβων και οδηγεί σε απαξίωση του σχολείου.
• Οδηγεί σε αδυναμία εμπέδωσης της ύλης λόγω  του κατακερματισμού του σχολικού χρόνου σε πολλά γνωστικά αντικείμενα, τα οποία δεν καλύπτονται επαρκώς, και στο απαραίτητο για τις εισαγωγικές εξετάσεις βάθος. Παράλληλα, ακυρώνεται ο παιδαγωγικός ρόλος των εκπαιδευτικών.
Αποτέλεσμα όλων των προαναφερθέντων ελλειμμάτων είναι η ελληνική οικογένεια να αιμορραγεί οικονομικά.

3. Οι προτεινόμενες αλλαγές
Όπως μας δείχνει τόσο η περιγραφή της κατάστασης που προηγήθηκε, όσο όμως και η εμπειρία όλων των φορέων της εκπαίδευσης και της κοινωνίας, το πρόβλημα έγκειται και στη δομή και τη λογική του προγράμματος σπουδών. Εκεί ακριβώς βρίσκεται και το κέντρο βάρους των αλλαγών που προτείνουμε:
• Το Λύκειο γίνεται βαθμίδα απόκτησης στέρεης γενικής παιδείας σε γνωστικά αντικείμενα κεντρικής σημασίας για την εκπαίδευση, δίχως όμως τίποτε να εμποδίζει και τον βαθμιαίο προσανατολισμό των μαθητών προς τα ατομικά ενδιαφέροντα και τις φιλοδοξίες τους για περαιτέρω σπουδές μετά το Λύκειο. Μετά την Α' Λυκείου (την τελευταία τάξη της αποκλειστικά γενικής παιδείας, που τώρα γίνεται πραγματική «γέφυρα» μεταξύ Γυμνασίου και Λυκείου), προχωρούμε στη Β' Λυκείου, όπου προσχηματίζεται ένας πρώτος προσανατολισμός των μαθητών, ο οποίος θα πάρει την τελική του μορφή στη Γ' Λυκείου. Λαμβάνεται κάθε πρόνοια, ώστε και να διευκολύνεται ο βαθμιαίος αυτός προσανατολισμός των μαθητών, αλλά και να μη λειτουργεί εις βάρος των στόχων της γενικής παιδείας.
• Αναδιατάσσεται ο αριθμός των μαθημάτων, και ανακαθορίζονται το περιεχόμενο και ο τρόπος διδασκαλίας τους. Διευκολύνεται η πρόσβαση στις βαθιές δομές γνώσης χάρη στα μαθήματα της επιλογής των παιδιών που θεσπίζονται, ενώ, ταυτόχρονα, εξασφαλίζεται και επαρκής χρόνος, στο σχολείο, για την ολοκληρωμένη κάλυψή τους.  Έτσι, δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι μονόωρο μάθημα δεν υφίσταται στο νέο Λύκειο.
• Τα μαθήματα της Ελληνικής Γλώσσας (Νέα και Αρχαία Ελληνική Γλώσσα και Γραμματεία-Λογοτεχνία), η Ιστορία, και τα Μαθηματικά, συνιστούν τον τριπλό πυρήνα των μαθημάτων γενικής παιδείας, τα οποία οι μαθητές παρακολουθούν υποχρεωτικά, ανεξάρτητα από τις ατομικές κλίσεις και τις επιλογές τους. Είναι εδώ ορατός ο στόχος, οι όποιες ειδικότερες κλίσεις των μαθητών να περιστρέφονται γύρω από την απόκτηση μιας ευρύτερης γενικής παιδείας, η οποία θα καλλιεργεί την κριτική σκέψη και την επικοινωνία (Γλώσσα), την αυτογνωσία και την ολοκληρωμένη εθνική και ευρωπαϊκή ταυτότητα (Ιστορία) και τη μαθηματική σύλληψη της πραγματικότητας (Μαθηματικά).
• Εισάγεται η «ερευνητική» ή «συνθετική εργασία» (αγγλικά Project), ως διακριτή ενότητα του προγράμματος σπουδών, για να αποκτήσουν οι μαθητές την πολύτιμη εμπειρία διαχείρισης μαθησιακών έργων ανοικτού τύπου, τα οποία απαιτούν εγκάρσιες ικανότητες όπως είναι μεταξύ άλλων: ο σχεδιασμός και η επίλυση προβλημάτων, η δημιουργικότητα και η κριτική σκέψη και η καινοτομία, η εφαρμογή της θεωρητικής γνώσης σε πραγματικά πλαίσια εφαρμογών και ο συνδυασμός των γνώσεων από διάφορα μαθήματα. Η ερευνητική εργασία είναι υποχρεωτική για όλους τους μαθητές. Αξιολογείται αυτόνομα, και ο βαθμός της προσμετράται ισότιμα με τους βαθμούς των υπόλοιπων μαθημάτων. Η αξιολόγηση συνεκτιμά όχι μόνον το αποτέλεσμα της εργασίας των μαθητών, αλλά και την όλη διαδικασία εκπόνησής της.
• Διευρύνεται ουσιαστικά το φάσμα των επιλογών των μαθητών. Το Νέο Λύκειο, σύμφωνα με τα προηγούμενα, παρέχει στέρεη γενική παιδεία. Παράλληλα όμως, και σε αντιδιαστολή προς το σημερινό (που δίνει μόλις τρία μαθήματα επιλογής), διευκολύνει τον μαθητή σε προσωπικές επιλογές μαθημάτων, ανάλογα με τις ιδιαίτερες κλίσεις και τα ενδιαφέροντά του, παρέχοντάς του συμπαράσταση στους σχεδιασμούς του για πρόσβαση στην επόμενη εκπαιδευτική βαθμίδα: και στις τρεις τάξεις, του δίνει τη δυνατότητα να επιλέξει ελεύθερα το θέμα της ερευνητικής εργασίας, από το γνωστικό εκείνο πεδίο με το οποίο επιθυμεί να ασχοληθεί ∙ προπάντων στη Β' και στη Γ' Λυκείου, του δίνει ελευθερία να επιλέξει τον κύκλο ή το άθροισμα εκείνο μαθημάτων που θα υπηρετήσουν τις ανάγκες του, όχι βέβαια χωρίς την πάντα χρήσιμη εσωτερική καθοδήγηση. Η εσωτερική αυτή συμβουλευτική διαδικασία ουσιαστικοποιείται τώρα, για να ανταποκρίνονται σύμμετρα προς τις ρυθμίσεις που εισάγονται στις επόμενες παραγράφους, και γίνεται ακόμη περισσότερο απαραίτητη, όσο η απεριόριστη προσφορά επιλεγόμενων μαθημάτων εκ των πραγμάτων δεν είναι δυνατή σε όλα τα σχολεία και σε όλα τα γεωγραφικά σημεία της επικράτειας.
• Ενισχύεται ουσιαστικά η Τέχνη και ο Πολιτισμός. Το σχετικό πεδίο (που σήμερα περιορίζεται σε δύο μόνο μαθήματα επιλογής στην Α' και τη Γ' Λυκείου), στο νέο Λύκειο διαχέεται σε όλες τις τάξεις μέσω: (α) της εκπόνησης της ερευνητικής εργασίας στην Α', Β' και Γ' Λυκείου --το θέμα της οποίας μπορεί να εντάσσεται στον  κύκλο «Τέχνη και Πολιτισμός»--, (β) της καθιέρωσης του μαθήματος επιλογής «Τέχνη και Πολιτισμός» για όλους τους μαθητές, ανεξαρτήτως της ομάδας μαθημάτων που θα επιλέξουν στη Β' Λυκείου, (γ) της ένταξης του μαθήματος «Ιστορία της Τέχνης» στην ομάδα μαθημάτων που εξυπηρετούν μαθητές που σκέφτονται περαιτέρω σπουδές στις ανθρωπιστικές επιστήμες, και (δ) της καθιέρωσης του μαθήματος της «Καλλιτεχνικής και Πολιτισμικής Δημιουργίας» ως μαθήματος επιλογής στη Β' και Γ' Λυκείου, όπου οι μαθητές θα μπορούν με την καθοδήγηση των εκπαιδευτικών να παράγουν έργα καλλιτεχνικού και πολιτιστικού χαρακτήρα (π.χ. θεατρικές παραστάσεις, μουσικές συναυλίες, εκθέσεις ζωγραφικής, ποιητικές συλλογές, παραστάσεις χορού, video art, τέχνη με τη χρήση ψηφιακών μέσων).
• Στις δυο τελευταίες τάξεις (Β' και Γ') του Λυκείου παρέχεται στους μαθητές, εντός του σχολικού προγράμματος, η δυνατότητα να παρακολουθούν επιλεγμένα μαθήματα («μαθήματα εμβάθυνσης») σε επιπλέον ώρες, για να μειωθεί η εξάρτηση από το φροντιστήριο. Σε κάποια μαθήματα επιλογής, εισάγονται τα αντίστοιχα «μαθήματα εμβάθυνσης», προκειμένου για βασικά γνωστικά αντικείμενα με κομβική σημασία για την πρόσβαση των μαθητών στην επόμενη εκπαιδευτική βαθμίδα. Με τον τρόπο αυτό και κατά τις επιλογές τους, οι μαθητές έχουν τη δυνατότητα να παρακολουθήσουν, εντός του σχολείου, σε περισσότερες ώρες διδασκαλίας μαθήματα αυξημένης γι’ αυτούς βαρύτητας. Έτσι, αφενός μέσω της μείωσης του σημερινού αριθμού των διδασκόμενων μαθημάτων, και, αφετέρου, μέσω της προσφοράς μαθημάτων εμβάθυνσης (πάντα κατ’ επιλογήν) στα επιθυμητά γνωστικά αντικείμενα, δίνεται μέσα στο σχολείο υπερεπαρκής χρόνος, για να αφομοιωθεί η ύλη και να μειωθεί η εξάρτηση από το φροντιστήριο. Για παράδειγμα, ο μαθητής της Γ' Λυκείου, που διδάσκεται 5 ώρες Μαθηματικά στη σημερινή Θετική ή στην Τεχνολογική κατεύθυνση, με το νέο σύστημα θα διδάσκεται συνολικά 7 ώρες Μαθηματικά, οι οποίες θα μπορούν να αυξηθούν και σε 9, εάν έχει επιλέξει και το αντίστοιχο μάθημα εμβάθυνσης. Ανάλογη αύξηση θα ισχύσει και για τα άλλα μαθήματα. 
• Υπενθυμίζεται ότι όλοι οι μαθητές έχουν πιστοποιηθεί στην ξένη γλώσσα και στην Πληροφορική από τη Γ’ Γυμνασίου. Ήδη από εφέτος τον Ιούνιο ξεκινάει πιλοτικά η πιστοποίηση στην Πληροφορική.
Α' Λυκείου
• Η Α' Λυκείου αποτελεί τάξη Γενικής Παιδείας. Αυτό δεν αποκλείει να μπορούν όσοι μαθητές το επιθυμούν να αρχίσουν σταδιακά να προετοιμάζονται για τα επόμενα βήματά τους, εφόσον τους παρέχεται η δυνατότητα να εκπονήσουν την ερευνητική τους εργασία πάνω σε θέμα εντασσόμενο στις Ανθρωπιστικές ή τις Κοινωνικές Επιστήμες ∙ στην Τέχνη ή τον Πολιτισμό ∙ στα Μαθηματικά,  στις Φυσικές Επιστήμες ή στην Τεχνολογία ∙ στο Περιβάλλον και την Αειφόρο Ανάπτυξη --ή σε ένα συνδυασμό των ανωτέρω.
• Μειώνεται κατά 8 ο συνολικός αριθμός των μαθημάτων (από 16 σε 8), ούτως ώστε αφενός να γίνεται εμβάθυνση και να αποκτώνται ουσιαστικές γνώσεις σε κεντρικής σημασίας γνωστικά αντικείμενα, και, αφετέρου, να αναδεικνύεται η εσωτερική ενότητα γνωστικών αντικειμένων, που ως τώρα προσφέρονταν ανεξάρτητα αλλήλων. Συγκεκριμένα,
1. δημιουργείται ενιαίος τίτλος «Ελληνική Γλώσσα (Αρχαία και Νέα Ελληνική Γλώσσα και Γραμματεία)», με διακριτά μαθήματα την «Αρχαία Ελληνική Γλώσσα και Γραμματεία», τη «Νεοελληνική Γλώσσα» και τη «Νεοελληνική Λογοτεχνία», για να αναδεικνύεται ο πλούτος και η εσωτερική συνοχή, η ιστορική συνέχεια και η εξέλιξη της ελληνικής γλώσσας και γραμματείας.
2. ενοποιούνται τα μέχρι σήμερα ανεξάρτητα μαθήματα της «Άλγεβρας» και της «Γεωμετρίας» σε ένα ενιαίο τίτλο «Μαθηματικά».
3. δημιουργείται ενιαίος τίτλος «Φυσικές Επιστήμες», με διακριτά μαθήματα τη «Φυσική», τη «Χημεία», και τη «Βιολογία» (η τελευταία αποτελεί καινοτόμο προσθήκη στην Α' Λυκείου).
4. το μάθημα της «Τεχνολογίας» ενσωματώνεται στην «ερευνητική εργασία». Να σημειωθεί ότι, αντί του ενός απλού μαθήματος σχολείου που καταργείται, θεσπίζεται τώρα η πλήρης και ουσιαστική ενσωμάτωση των Νέων Τεχνολογιών σε όλα τα μαθήματα –και τούτο όχι για λόγους διακοσμητικούς, αλλά ουσίας: στην καρδιά της καινοτομικής σκέψης βρίσκεται η δυνατότητα να μαζεύει κανείς υλικό από όλες τις πηγές και μετά να συνδυάσει με τρόπο ευρετικό και να το υποβάλει σε κριτική επεξεργασία. Τόσο η διαδικασία της αναζήτησης και συλλογής υλικού όσο και της επεξεργασίας του είναι σήμερα κατεξοχήν δυνατή μέσα από το Διαδίκτυο και τις ποικίλες εφαρμογές. Μ’ αυτές επιδιώκεται να εξοικειωθεί ο μαθητής και στην εκπόνηση της ερευνητικής εργασίας, αλλά και σε όλα τα μαθήματα του σχολείου, μέσα από τα νέα Προγράμματα Σπουδών.
5. το μάθημα «Αρχές Οικονομίας» μεταφέρεται στη Β' Λυκείου, σε ηλικία που οι μαθητές έχουν αποκτήσει  περισσότερα ερεθίσματα και ενδιαφέρον, για να αντιλαμβάνονται τα οικονομικά φαινόμενα.
6. o «Σχολικός Επαγγελματικός Προσανατολισμός», από το υποβαθμισμένο μονόωρο μάθημα που είναι σήμερα στην τάξη αυτή, αναβαθμίζεται αναδιοργανούμενο πλήρως και εντασσόμενο, ως οριζόντια δράση, στη σχολική ζωή. Μέσω  σύγχρονων εκπαιδευτικών προσεγγίσεων (π.χ. με προσκλήσεις στο σχολείο επαγγελματικών ενώσεων, ή με σύνδεση με επαγγελματίες κατά τη διεξαγωγή των ερευνητικών εργασιών) και αναβαθμισμένων ψηφιακών υπηρεσιών επαγγελματικού προσανατολισμού και συμβουλευτικής, οι μαθητές υποστηρίζονται πλήρως, για να επιλέξουν το επαγγελματικό τους μέλλον.
7. οι μαθητές υποχρεούνται να επιλέξουν την «ερευνητική εργασία», η οποία αξιολογείται και βαθμολογείται ισότιμα προς όλα τα άλλα μαθήματα.
Β' Λυκείου
• Στη Β' Λυκείου υπάρχουν διάφορες επιλογές. Πάντα με τη συμβουλευτική στήριξη και καθοδήγηση του σχολείου, οι μαθητές επιλέγουν (από έναν ενδεικτικό κατάλογο προσφερομένων μαθημάτων σχολείου –ακόμη και από ελεύθερες ατομικές επιλογές) έναν αριθμό μαθημάτων από τις κλασικές και τις ανθρωπιστικές επιστήμες, από τις επιστήμες τις θετικές, τις τεχνολογικές και εκείνες της υγείας. Με τον τρόπο αυτόν,  οι επιλογές στη Β' Λυκείου έχουν χαρακτήρα κάθε άλλο παρά οριστικό και τελεσίδικο∙ αντίθετα, επιτρέπουν στους μαθητές σημαντικό βαθμό ευελιξίας, ακόμα και σε αυτόν τον προχωρημένο σταθμό των σπουδών τους.
• Ο συνολικός αριθμός των μαθημάτων μειώνεται κατά 5 (από δεκαεπτά μαθήματα σε δώδεκα). Ο αριθμός αυτός είναι σταθερός και ανεξάρτητος από τη σύνθεση των μαθημάτων που επιλέγονται. 
Γ' Λυκείου
• Στη Γ' Λυκείου, όταν οι στρατηγικοί στόχοι των παιδιών παίρνουν την τελική τους μορφή, διευκολύνεται η επιλογή μαθημάτων που αποφασίζουν οι μαθητές. Μεταξύ άλλων, η εσωτερική συμβουλευτική οφείλει να καθοδηγήσει τα παιδιά  -- ως προς τη σύνθεση των μαθημάτων εκείνων που απαιτούν τα Τμήματα των ΑΕΙ και ΤΕΙ για πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, για τους συντελεστές βαρύτητας και τα συναφή --, ακόμη και με τη υπόδειξη «ενδεικτικών διαδρομών» ή «ενδεικτικών προγραμμάτων», τα οποία βέβαια κάθε άλλο είναι παρά υποχρεωτικά.
• Μειώνεται κατά 6 ο συνολικός αριθμός μαθημάτων (από δεκαέξι μαθήματα σε δέκα).

Για όλες τις παραπάνω αλλαγές έχει γίνει πλήρης προγραμματισμός των αναγκών σε διδακτικό προσωπικό.
4. Η αξιολόγηση στο Νέο Λύκειο
4.1 Γενικές αρχές
Η αλλαγή στο Λύκειο θα πρέπει να συνοδευθεί και με την αλλαγή του τρόπου αξιολόγησης των αντίστοιχων μαθημάτων. Η αλλαγή αυτή θα χαρακτηρίζεται σε γενικές γραμμές από τις παρακάτω ειδικότερες κατευθύνσεις:
• Προσδιορισμός της ανά μάθημα εξεταστέας ύλης με βάση θεματικές ενότητες ή μονάδες, και όχι με τον ορισμό σελίδων από το σχολικό βιβλίο.
• Ικανότητα σύνθεσης των ουσιωδών γνώσεων από ευρύτερα τμήματα της ύλης.
• Κατανόηση των βασικών εννοιών (ή, κατά το αντικείμενο: γεγονότων, διαδικασιών ή διεργασιών) του κάθε γνωστικού πεδίου.
• Εφαρμογή των ειδικών μεθοδολογικών εργαλείων του κάθε γνωστικού πεδίου (αξιολόγηση του ειδικού τρόπου σκέψης που χαρακτηρίζει το κάθε πεδίο).
• Δυνατότητα κριτικής αξιολόγησης και ανάπτυξης ορθολογικών επιχειρημάτων και τεκμηρίωσης για θέματα συναφή με την ύλη.
• Εφαρμογή της γνώσης για την αντιμετώπιση προβλημάτων ή την αξιολόγηση καταστάσεων σε πραγματικά και ποικίλα πλαίσια εφαρμογής. Εκτός από τις γνώσεις θα αξιολογούνται και οι δεξιότητες των μαθητών.
• Επάρκεια στη χρήση ειδικών εκφραστικών κωδίκων (όπου εφαρμόζεται, π.χ., φορμαλισμός στα μαθηματικά και τις φυσικές επιστήμες, ανάγνωση γραφικών παραστάσεων ή ειδικών σχεδιαγραμμάτων, κλπ).
Με άλλα λόγια, η αξιολόγηση θα πρέπει να εστιάζει αφενός στην ουσιώδη κατανόηση των κεντρικών θεμάτων και εννοιών, και, αφετέρου, στην κατάκτηση των ανώτερων γνωστικών ικανοτήτων και δεξιοτήτων, όπως είναι, μεταξύ άλλων, η κριτική και συνθετική σκέψη, η αξιολόγηση, η επιχειρηματολογία, η επίλυση προβλημάτων, η πρωτοτυπία.

4.2 Ρυθμίσεις
Οι εξετάσεις στο τέλος της Α', Β' και Γ' Λυκείου σταδιακά και με πρώτο έτος εφαρμογής για την Α' μόνο Λυκείου την επόμενη σχολική χρονιά, διεξάγονται ενδοσχολικά με κοινά θέματα που τίθενται σε εθνικό επίπεδο ενώ παράλληλα προοπτικά θα συγκροτηθεί και τράπεζα θεμάτων διαβαθμισμένης δυσκολίας από την οποία θα αντλούνται τα θέματα. Στην περίπτωση αυτή το απολυτήριο Λυκείου θα προκύπτει από το μέσο όρο της βαθμολογίας των μαθητών στην Α', Β' και Γ' Λυκείου. Ο τρόπος αυτός υπολογισμού του βαθμού του απολυτηρίου Λυκείου όπως ήδη αναφέρθηκε θα εφαρμοσθεί για τους μαθητές που φοιτούν τώρα στην Γ' Γυμνασίου ώστε να μην αιφνιδιασθεί κανείς.
Με βάση τις παραπάνω ρυθμίσεις, τόσο στο επίπεδο των αλλαγών στα προγράμματα σπουδών όσο και των αλλαγών στον τρόπο αξιολόγησης, επιχειρείται η ενίσχυση της αυτονομίας της σχολικής μονάδας (μέσω της δυνατότητας δημιουργικής πρωτοβουλίας των εκπαιδευτικών στις ερευνητικές εργασίες, το μάθημα της Καλλιτεχνικής και Πολιτιστικής Δημιουργίας αλλά και των μαθημάτων εμβάθυνσης). Παράλληλα επιχειρείται η αντικειμενικοποίηση της αξιολόγησης του παρεχόμενου εκπαιδευτικού έργου.  Έτσι σταδιακά προσεγγίζεται ο στόχος της αποδέσμευσης της σχολικής μονάδας από τον κεντρικό κρατικό εναγκαλισμό, με παράλληλη όμως αντικειμενική αξιολόγηση του εκπαιδευτικού της έργου. 

5. Νέο Σύστημα πρόσβασης στην Ανώτατη Εκπαίδευση
5.1 Οι αδυναμίες του σημερινού εξεταστικού συστήματος
Ένα σύστημα εξετάσεων οφείλει να είναι αφενός δίκαιο (fair) και αφετέρου έγκυρο (valid). Το υφιστάμενο σύστημα έχει εμπεδωθεί στη συνείδηση της ελληνικής κοινωνίας μόνον ως αδιάβλητο –όχι όμως και δίκαιο. Και τούτο διότι παρέχει μια σειρά διασφαλίσεις (π.χ. κοινά θέματα κεντρικά οριζόμενα, απόκρυψη των ονομάτων των υποψηφίων, τυχαία αντιστοίχιση γραπτών-βαθμολογητών, κεντρική επεξεργασία και έκδοση αποτελεσμάτων).
Με τον όρο «έγκυρο» εννοούμε ότι οι γραπτές δοκιμασίες που απαρτίζουν το σύστημα των εξετάσεων ελέγχουν πράγματι το επιθυμητό επίπεδο γνώσεων, που πρέπει να έχει ένας υποψήφιος προκειμένου να συνεχίσει τις σπουδές του σε ένα επιστημονικό πεδίο ή/και να είναι ολοκληρωμένος ακαδημαϊκός πολίτης.  Με βάση αυτό τον ορισμό το σημερινό σύστημα εισαγωγικών εξετάσεων δεν είναι έγκυρο αφού:
      α) τα θέματα αφορούν σε ένα περιορισμένο μόνο τμήμα της ύλης της τελευταίας μόνο τάξης του Λυκείου.
      β) τα θέματα δεν διαφοροποιούνται ανάλογα με το σκοπό της εξέτασης (με την ίδια εξέταση κρίνεται η απόκτηση του απολυτηρίου Λυκείου και της εισαγωγής στα ανώτατα ιδρύματα).
      Βρέθηκε ότι σχεδόν οι περισσότεροι τους μισούς βαθμολογητές (55,4%) δεν πιστεύουν πως το ισχύον σύστημα εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση επιτυγχάνει την πολυεπίπεδη αξιολόγηση των δεξιοτήτων των μαθητών.
      δ) δεν διαφοροποιείται η βαρύτητα της επίδοσης στα διάφορα μαθήματα ανάλογα με τις απαιτήσεις που θέτουν τα ίδια τα Τμήματα των ΑΕΙ και ΑΤΕΙ.
      Αποτέλεσμα αυτής της κατάστασης είναι μια σειρά από παθογένειες οι κυριότερες από τις οποίες είναι:
• Με το σημερινό σύστημα, ανθεί ένα τεράστιο οικονομικό κύκλωμα παραπαιδείας, και δυστυχώς είναι σαφές ότι δημιουργούνται και αναπαράγονται κοινωνικοί φραγμοί, καθώς τα παιδιά των ασθενέστερων οικονομικά οικογενειών έχουν σαφέστατα πολύ λιγότερες ευκαιρίες.  Υπολογίζεται (με στοιχεία του 2008) ότι ετησίως δαπανώνται περίπου 1.053.000.000 ευρώ.
• Οι υποψήφιοι στη συντριπτική τους πλειονότητα εισάγονται σε Τμήματα που βρίσκονται χαμηλά στις προτιμήσεις τους. Είναι δε χαρακτηριστικό το γεγονός ότι περίπου το 15% των υποψηφίων κάθε χρονιάς επαναλαμβάνουν τις εξετάσεις την επόμενη χρονιά με την ελπίδα να μπουν στα Τμήματα που πραγματικά επιθυμούν.

5.2  Περιγραφή του νέου συστήματος
1. Δημιουργείται Ανεξάρτητος Εθνικός Οργανισμός Εξετάσεων που θα αναλάβει συνολικά τη ρύθμιση όλων των σχετικών με τις εξετάσεις θεμάτων. Συγκεκριμένα ανάμεσα στις αρμοδιότητες του οργανισμού ενδεικτικά συγκαταλέγονται και τα ακόλουθα:
o Ο προσδιορισμός της εξεταστέας ύλης που έχει μόνο θεματικό προσδιορισμό (π.χ. μηχανική στερεού σώματος, οπτική, κτλ) και όχι προσδιορισμό σελίδων. Η εξέταση θα αφορά στην αξιολόγηση γνώσεων, δεξιοτήτων και στάσεων.
o Η ανάπτυξη τράπεζας θεμάτων διαβαθμισμένης (σταθμισμένης) δυσκολίας.
o Η ανάδειξη επιλεγμένων βαθμολογητών που θα αξιολογούνται και θα επιμορφώνονται διαρκώς.
o Η διοργάνωση των εξετάσεων (θέματα, επιτηρήσεις, διάρκεια, διαδικασία βαθμολόγησης και αναβαθμολόγησης, κλπ).
o Η δυνατότητα οι εξετάσεις να επαναλαμβάνονται, υπό κάποιες προϋποθέσεις, εντός του έτους (πέραν της πάγιας ετήσιας διεξαγωγής τους) είναι ζήτημα που θα εξεταστεί από τον Ανεξάρτητο Εθνικό Οργανισμό Εξετάσεων.
2. Στο τέλος της Γ' Λυκείου οι μαθητές δίνουν πανελλήνιες εξετάσεις για την εισαγωγή τους στην ανώτατη εκπαίδευση. Η τελική γραπτή εξέταση ανά μάθημα περιλαμβάνει δυο ομάδες θεμάτων. Η επίδοση των μαθητών στην πρώτη ομάδα θεμάτων καθορίζει το βαθμό που λαμβάνεται υπόψη για την απόκτηση του απολυτήριου Λυκείου στο συγκεκριμένο μάθημα, ενώ η επίδοση στη δεύτερη ομάδα θεμάτων καθορίζει την εισαγωγή στην ανώτατη εκπαίδευση. Οι πανελλήνιες αυτές εξετάσεις διεξάγονται σε όλα τα μαθήματα της Γ' Λυκείου με μόνες εξαιρέσεις το σχέδιο έρευνας (project) και τη Φυσική Αγωγή που αξιολογούνται μόνο ενδοσχολικά.
Όλοι οι μαθητές της Γ' Λυκείου υποχρεούνται να προσέλθουν στην εξέταση της πρώτης ομάδας θεμάτων, για να λάβουν το Απολυτήριο Λυκείου. Στην εξέταση της δεύτερης ομάδας θεμάτων προχωρούν μόνον εκείνοι οι μαθητές που επιθυμούν εισαγωγή τους στο Πανεπιστήμιο. Οι μαθητές αυτοί επιλέγουν σε ποια μαθήματα θα δώσουν εξετάσεις στην δεύτερη ομάδα θεμάτων, με βάση την επιθυμία τους να εισαχθούν σε συγκεκριμένα Τμήματα. Με τον τρόπο αυτό αποσυνδέονται οι εξετάσεις για την «απόκτηση του απολυτηρίου Λυκείου» από τις εξετάσεις για την «εισαγωγή στην ανώτατη εκπαίδευση». Παράλληλα αποκτά πρόσθετο κύρος το απολυτήριο Λυκείου, αφού αποκτάται με εθνικού χαρακτήρα εξωτερικές εξετάσεις. Πρέπει να σημειωθεί ότι:
3. Τα Τμήματα των ΑΕΙ και ΤΕΙ δημοσιοποιούν τα κριτήρια που έχουν υιοθετήσει μόνα τους (π.χ. ποια μαθήματα και με ποιους συντελεστές βαρύτητας σε ένα έκαστο) για την εισαγωγή φοιτητών σ’ αυτά. Ο αριθμός των εξεταζόμενων μαθημάτων θα είναι από 3 έως 5. Η ελληνική γλώσσα είναι υποχρεωτικά ένα από αυτά.
4. Οι μαθητές μπορούν να εισάγονται χωρίς εξετάσεις σε Τμήματα, όπου συγκεντρώνεται ζήτηση χαμηλότερη από τον αριθμό προσφερόμενων θέσεων. Στην περίπτωση αυτή τα εν λόγω Τμήματα μπορούν να θέτουν ελάχιστες προϋποθέσεις εισαγωγής που σχετίζονται μόνο με την επίδοση των μαθητών στο Λύκειο. Το Φεβρουάριο οι μαθητές υποβάλλουν ένα πρώτο μηχανογραφικό δελτίο με βάση το οποίο προσδιορίζονται τα Τμήματα χαμηλής ζήτησης στα οποία οι μαθητές που τα δήλωσαν μπορούν να περάσουν χωρίς εισαγωγικές εξετάσεις. Μετά τη διεξαγωγή των εισαγωγικών εξετάσεων τον Ιούνιο, οι μαθητές που συμμετείχαν σε αυτές υποβάλλουν νέο οριστικό αυτή τη φορά μηχανογραφικό δελτίο με τις προτιμήσεις τους.
5. Οι μαθητές μπορούν να δώσουν όσα μαθήματα επιθυμούν από το ενδεικτικό πρόγραμμα σπουδών που παρακολουθούν ώστε να διευρύνουν το φάσμα των επιλογών τους σε Τμήματα.
6. Οι τελικές εξετάσεις στην Α', Β' και Γ' Λυκείου διεξάγονται ενδοσχολικά με θέματα που τίθενται σε εθνικό επίπεδο. Στα γραπτά καλύπτονται τα ονόματα των μαθητών.  Ο βαθμός της κάθε τάξης αντίστοιχα προκύπτει ως ο μέσος όρος της προφορικής και της τελικής γραπτής επίδοσης του μαθητή σε κάθε μάθημα. Ο βαθμός του απολυτηρίου δύναται να προσμετράται για την εισαγωγή των μαθητών σε ποσοστό που αποφασίζει ο εθνικός οργανισμός.

Από τις αλλαγές αυτές δεν αιφνιδιάζεται κανείς. Συγκεκριμένα:
1. Για τους μαθητές που τη στιγμή αυτή φοιτούν στην Β' και στη Γ' Λυκείου δεν θα υπάρξει καμιά απολύτως μεταβολή.
2. Για τους μαθητές που τη στιγμή αυτή φοιτούν στην Α' Λυκείου θα ισχύσει μεταβατικό σύστημα σύμφωνα με το οποίο:
• Οι μαθητές αυτοί παρακολουθούν τα ενδεικτικά προγράμματα σπουδών της Β' και Γ' Λυκείου με τις αντίστοιχες προσαρμογές των υφιστάμενων αναλυτικών προγραμμάτων των μαθημάτων που περιλαμβάνονται σε αυτά. Στο τέλος της Γ' Λυκείου δίνουν πανελλήνιες εξετάσεις που οργανώνονται όπως και σήμερα από το Υπουργείο Παιδείας.
• Η τελική γραπτή εξέταση ανά μάθημα περιλαμβάνει δυο ομάδες θεμάτων. Η επίδοση των μαθητών στην πρώτη ομάδα θεμάτων καθορίζει το βαθμό που λαμβάνεται υπόψη για την απόκτηση του απολυτήριου Λυκείου στο συγκεκριμένο μάθημα, ενώ η επίδοση στη δεύτερη ομάδα θεμάτων καθορίζει την εισαγωγή στην ανώτατη εκπαίδευση. Οι μαθητές δίνουν τη δεύτερη ομάδα θεμάτων για την εισαγωγή τους σε τέσσερα μόνο μαθήματα που καθορίζονται από τα Τμήματα ΑΕΙ και ΤΕΙ ανάλογα με το ενδεικτικό πρόγραμμα σπουδών που έχουν παρακολουθήσει. Τα Τμήματα προσδιορίζουν αυτά τα τέσσερα μαθήματα μέχρι το τέλος Μαΐου.
• Οι μαθητές αυτοί μπορούν να εισάγονται χωρίς εξετάσεις σε Τμήματα που συγκεντρώνουν χαμηλότερη ζήτηση από τις προσφερόμενες θέσεις. Στην περίπτωση αυτή τα εν λόγω Τμήματα μπορούν να θέτουν ελάχιστες προϋποθέσεις εισαγωγής που σχετίζονται μόνο με την επίδοση των μαθητών στο Λύκειο.
3. Η πλήρης εφαρμογή του νέου τρόπου εισαγωγής, όπως περιγράφηκε παραπάνω (νέος οργανισμός, τράπεζα θεμάτων, νέος τρόπος ενδοσχολικών εξετάσεων, υπολογισμός απολυτηρίου Λυκείου), θα ισχύσει από το σχ. έτος 2014-15 και θα αφορά τους μαθητές που κατά το σχολικό έτος 2011/12 φοιτούν στην Γ' Γυμνασίου.

Βιβλιογραφία
Δημαράς, Αλέξης, (1997), Το εθνικό απολυτήριο. Μια πρόταση που έγινε: Τεκμήρια για την ιστορία, Αθήνα: Ερμής.
ΚΑΝΕΠ/ΓΣΕΕ (2010), Ετήσια Έκθεση για την Τυπική Εκπαίδευση 2010, Αθήνα.
ΚΕΜΕΤΕ/ΟΛΜΕ (1998), Μελέτες - Έρευνες -1-  Ενιαίο Λύκειο - Εισαγωγικές ΑΕΙ - Υγεία κ.ά., Αθήνα.
OECD, (2011), Strong Performers and Successful Reformers in Education: Education Policy Advice for Greece, Paris: OECD.
ΟΛΜΕ (1995), Πρακτικά Διημέρου (Ενιαίο Λύκειο - Εισαγωγικές ΑΕΙ), Αθήνα.
Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, (2003), Η ανώτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση στην Ευρώπη: Αξιολόγηση και εξεταστικά συστήματα, Αθήνα.
ΠΟΣΔΕΠ (2009), Οι αλλαγές στο Λύκειο και στο σύστημα πρόσβασης, Πρακτικά διήμερου επιστημονικού συνέδριου, Επιστημονική επιμέλεια: Κώστας Αγγελάκος Αθήνα: Πλέθρον.
Μπαμπινιώτης, Γεώργιος, (2009), Πόρισμα του Εθνικού Διαλόγου για την Παιδεία, Αθήνα: ΕΣΥΠ/ΣΠΔΕ.

 

ΒΡΑΒΕΙΟ ΔΙΗΓΗΜΑΤΟΣ ΣΤΟΝ ΧΡΗΣΤΟ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ

«Oταν γράφω, προσπαθώ να κρατήσω τη σπίθα ζωντανή, να γίνει φλόγα και φωτιά» λέει ο δημοσιογράφος του «Εθνους» που τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Διηγήματος για το βιβλίο του «Κάτι θα γίνει, θα δεις»

Είναι φανατικός αναγνώστης διηγημάτων και όπως φαίνεται φανατικός συγγραφέας της μικρής φόρμας στην πεζογραφία. Ο Χρήστος Οικονόμου, πολιτικός συντάκτης του «Εθνους», διηγηματογράφος και μεταφραστής, κέρδισε το Κρατικό Βραβείο Διηγήματος για το δεύτερο βιβλίο του «Κάτι θα γίνει, θα δεις» (εκδ. Πόλις), ένα βιβλίο που προσέχτηκε και αγαπήθηκε όσο λίγα μέσα στη βιβλιοπαραγωγή του 2010. Ενα βιβλίο που προσέφερε στον Οικονόμου μια διακριτή θέση στη σύγχρονη ελληνική διηγηματογραφία.
Οταν ξεκινούσες την περιπέτεια με τη λογοτεχνία φανταζόσουν την καθολική σχεδόν αποδοχή της κριτικής και ένα κρατικό βραβείο με το δεύτερο μόλις βιβλίο σου;
Οχι, δεν είχα φανταστεί τίποτα απ' αυτά, γι' αυτό και έχω εκπλαγεί (ευχάριστα, ασφαλώς) τόσο από τις θετικές κριτικές όσο και από το κρατικό βραβείο. Εξίσου σημαντικά για μένα είναι τα καλά λόγια που άκουσα από τους αναγνώστες του βιβλίου. Ξέρω ότι ακούγεται κοινότοπο αυτό, αλλά πολλά πράγματα που είναι αλήθεια είναι κοινότοπα. Αλλωστε, η αποδοχή ενός κειμένου από το αναγνωστικό κοινό είναι ένα κριτήριο που λαμβάνουν υπόψη τους οι επιτροπές.

Το «Κάτι θα γίνει, θα δεις» είναι το δεύτερο βιβλίο του Χρήστου Οικονόμου.

Τι είναι αυτό που σε οδήγησε στη μικρή και δύσκολη φόρμα πεζογραφήματος, το διήγημα;
Είμαι φανατικός αναγνώστης διηγημάτων. Αναγνωρίζω, φυσικά, την υπεροχή του μυθιστορήματος ως προς την αρτιότερη απεικόνιση κόσμων και τη μεγαλύτερη εμβάθυνση στον ψυχισμό των χαρακτήρων, ωστόσο νομίζω πως η συγκίνηση και η αμεσότητα που προσφέρει ένα καλό διήγημα είναι αναντικατάστατες. Επιπλέον, είχα αρχίσει να διαβάζω διηγήματα από μικρή ηλικία, οπότε ήταν και αυτό ένα γεγονός που συνέβαλε στη διαμόρφωση των συγγραφικών μου προτιμήσεων.

Είχε προηγηθεί η συλλογή διηγημάτων «Η γυναίκα στα κάγκελα»

Θα δοκιμάσεις τις δυνάμεις σου στο μυθιστόρημα;
Δεν νομίζω. Τουλάχιστον όχι προς το παρόν. Θα μου άρεσε να συνεχίσω να ασχολούμαι -και να πειραματίζομαι- με τη μικρή φόρμα. Η παράδοση της ελληνικής διηγηματογραφίας είναι μεγάλη και πλούσια, και νομίζω ότι το είδος υπηρετείται από σπουδαίες πένες. Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν περιθώρια ανανέωσης και διεύρυνσης του περιεχομένου και των εκφραστικών μέσων.
Με το «Κάτι θα γίνει, θα δεις» επανέφερες στην ελληνική λογοτεχνία ξεχασμένους ήρωες, ανθρώπους του σκληρού μόχθου, που είχαν παραμερίσει ο μικροαστισμός και το λαϊφστάιλ. Ηταν συνειδητή επιλογή;
Προφανώς. Καθετί που γράφω είναι αποτέλεσμα συνειδητής επιλογής. Δεν μου αρέσει να διαβάζω λογοτεχνικά κείμενα που δεν διατηρούν επαφή (άμεση ή έμμεση) με τον κοινωνικό περίγυρο, ή κείμενα που δεν καταπιάνονται με θέματα ζωής και θανάτου. Νομίζω ότι ο μόχθος, η δουλειά, η προσπάθεια να επιβιώσεις στον κόσμο, η προσπάθεια να βρεις το φως μέσα στο σκοτάδι, είναι θέμα ζωής και θανάτου. Από τη στιγμή, λοιπόν, που δεν μου αρέσει να διαβάζω κείμενα όπως αυτά που προανέφερα, δεν μπορώ, ούτε θέλω να γράψω τέτοια κείμενα. Οπως δεν μπορώ να γράψω κείμενα που διακρίνονται από την ατέρμονη ενδοσκόπηση και τον ψυχολογισμό, ή κείμενα που θωπεύουν τον συγγραφικό ναρκισσισμό, που αναπαράγουν προπαγανδιστικά κλισέ, που υποκύπτουν στην ευκολία της ιδεολογικής στράτευσης. Δεν θέλω να πω την άποψή μου για τον κόσμο ούτε να πω τον πόνο μου. Ούτε θέλω να προβληθώ ως εκπρόσωπος της μιας ή της άλλης κοινωνικής τάξης. Θέλω, προσπαθώ, να δίνω φωνή στους ανθρώπους που κυκλοφορούν μέσα στα διηγήματά μου, να καταγράφω με ακρίβεια και πιστότητα τι λένε, τι παθαίνουν και πώς αντιδρούν σε αυτά που παθαίνουν.
Ηταν επινοημένοι ή πραγματικοί οι ήρωές σου;
Θα μπορούσα να απαντήσω με μια φράση ενός από τους αγαπημένους μου συγγραφείς: «Ο,τι επινοούμε είναι αληθινό» είπε ο Φλομπέρ. Σε κάθε περίπτωση, μου αρέσει να δημιουργώ κόσμους. Αυτή είναι για μένα η μεγαλύτερη, ίσως, απόλαυση που προσφέρει η συγγραφή, αλλά συγχρόνως και η μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετωπίζω κάθε φορά. Επειδή όμως μόνο ο Θεός δημιούργησε κόσμο εκ του μηδενός, είμαι υποχρεωμένος να αξιοποιώ υλικά από τον κόσμο στον οποίο ζω. Γράφω ό,τι βλέπω και ακούω στον περίγυρό μου. Απλώς ο περίγυρός μου δεν ταυτίζεται πάντοτε με τον πραγματικό κόσμο.
Προβληματίστηκες αν χρησιμοποιώντας τέτοιους ήρωες κινδυνεύεις να πέσεις στην παγίδα του καταγγελτικού λόγου και της εύκολης συγκίνησης, κάτι που ευτυχώς δεν συνέβη και λειτούργησε ενισχυτικά για τη βράβευσή σου;
Δεν προβληματίστηκα απλώς, αυτό ήταν -και παραμένει- ένα από τα μεγαλύτερα άγχη μου και μία από τις πλέον επίμονες φοβίες μου όταν γράφω. Νομίζω ότι αν κατάφερα πράγματι, όπως λες, να μην πέσω στην παγίδα της καταγγελίας ή του μελό, αυτό οφείλεται στη δουλειά: γράφω και ξαναγράφω, μέχρις ότου να φτάσω εκεί που θέλω.
Η κρίση και η έμπνευση
Χρειάζεται ισορροπία ανάμεσα στο «θερμό» και το «ψυχρό»
Συμμερίζεσαι την άποψη της κριτικής επιτροπής, η οποία αναφέρει στο σκεπτικό της ότι το «Κάτι θα γίνει, θα δεις» αποδείχτηκε προφητικό δεδομένου ότι γράφτηκε στην αρχή της κρίσης;
Μπορεί τα διηγήματα της συλλογής να θεωρηθούν προφητικά, αυτό όμως δεν ήταν αποτέλεσμα κάποιας μαγικής επίνευσης. Θέλω να πω, όσα γράφω απορρέουν από μια φιλτραρισμένη εκδοχή της ανθρώπινης κατάστασης όπως τη ζω εγώ και οι άνθρωποι γύρω μου. Ισως έχει κάποια σημασία το γεγονός ότι άρχισα να γράφω τα διηγήματα της συλλογής το 2004, όταν η Ελλάδα ζούσε στιγμές εθνικής και οικονομικής ανάτασης και πολλοί άνθρωποι δεν είχαν δει ούτε στον χειρότερο εφιάλτη τους όλα αυτά που άρχισαν να συμβαίνουν λίγα χρόνια μετά.
Η κρίση, όπως τη βιώνουμε, πιστεύεις ότι δίνει τροφή στη λογοτεχνία;
Ναι, το πιστεύω, αλλά δεν ξέρω πόσοι είναι εκείνοι που τους αρέσει αυτή η τροφή. Εννοώ ότι, εξ όσων αντιλαμβάνομαι, αρκετοί συγγραφείς (και αναγνώστες) θεωρούν ότι χρειάζεται να υπάρξει σημαντική χρονική απόσταση προκειμένου να μετουσιωθούν λογοτεχνικά τα καταλυτικά γεγονότα, όπως είναι η πολυεπίπεδη και γενικευμένη κρίση που ζούμε εμείς εδώ σήμερα. Εγώ δεν είμαι αυτής της άποψης.
Η λογοτεχνία πρέπει να παίρνει χρονικές αποστάσεις από τα κοινωνικά και πολιτικά τεκταινόμενα ώστε να μη λειτουργεί εν θερμώ;
Η αυτό εξαρτάται από τη μαεστρία του ίδιου του λογοτέχνη; Πολύ ενδιαφέρουσα ερώτηση. Δεν ξέρω αν υπάρχει απάντηση που να ισχύει για όλες τις περιπτώσεις ανεξαιρέτως. Ο Τολστόι έγραψε το «Πόλεμος και Ειρήνη» σχεδόν μισό αιώνα μετά την εισβολή των Γάλλων στη Ρωσία, ενώ στις Ηνωμένες Πολιτείες κάποιοι σπουδαίοι συγγραφείς άρχισαν να γράφουν μυθιστορήματα για την 11η Σεπτεμβρίου λίγους μήνες μετά τα τραγικά γεγονότα. Σε κάθε περίπτωση, θεωρώ ότι, όπως συμβαίνει με πολλά άλλα πράγματα στη ζωή, χρειάζεται μια ισορροπία ανάμεσα στο «θερμό» και το «ψυχρό».
Τι είναι αυτό που σε ωθεί να γράψεις κάθε φορά ένα λογοτεχνικό κείμενο - μια ιδέα, ένα γεγονός, τι;
Δεν υπάρχει κανόνας. Κάποιες φορές εμπνέομαι από κάτι που άκουσα στον δρόμο ή από μια εικόνα που είδα με την άκρη του ματιού. Αλλες φορές η «σπίθα» γεννιέται μέσα μου, χωρίς κάποιο απτό εξωτερικό ερέθισμα εννοώ, και προσπαθώ -γράφοντας και ξαναγράφοντας- να κρατήσω τη σπίθα ζωντανή, για να γίνει φλόγα και φωτιά. Εχω μεγάλη πίστη στη διαδικασία της επαναληπτικής γραφής, στο ξαναγράψιμο δηλαδή. Καμιά φορά μού αρέσει να σκέφτομαι ότι δεν γράφω αλλά ξαναγράφω. Νομίζω πως γράφοντας και ξαναγράφοντας μπορώ να καταλάβω καλύτερα και να νιώσω βαθύτερα τι είναι αυτό που γράφω.
Πού συναντώνται η λογοτεχνία και η δημοσιογραφία;
Στον δρόμο, νομίζω. Μπορεί, δηλαδή, να συναντώνται και σε κυβερνητικά μέγαρα και προθαλάμους πολιτικών γραφείων ή σε πολυτελείς επαύλεις και κοσμοπολίτικα θέρετρα, αλλά εμένα ήταν το ρεπορτάζ στον δρόμο που με βοήθησε να δω ανθρώπους και να ζήσω καταστάσεις με μεγαλύτερη αμεσότητα. Από την άλλη πλευρά, η δημοσιογραφία, όταν γίνεται σωστά, σε βοηθάει να κρατάς την απαιτούμενη απόσταση από τα γεγονότα, πράγμα που έχει καθοριστική σημασία για μένα.
Οι πνευματικοί πατέρες
Ποιοι είναι οι λογοτεχνικοί και πνευματικοί σου πατέρες;
Από πού να ξεκινήσω; Η μεγαλύτερη πηγή έμπνευσης (όχι μόνο λογοτεχνικής) για μένα είναι ο Ιησούς Χριστός. Διαβάζω ξανά και ξανά την Αγία Γραφή και τα κείμενα των Μεγάλων Πατέρων της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Διαβάζω Παπαδιαμάντη, Κάρβερ, Τσέχοφ. Αν δεν ήταν αυτοί οι τρεις, μπορεί να μην είχα γνωρίσει τη γοητεία του διηγήματος. Διαβάζω Στάινμπεκ, Σάλιντζερ, Κόρμακ Μακάρθι, Φλάνερι Ο'Κόνορ, Ισαάκ Μπάμπελ. Διαβάζω ξανά και ξανά παραμύθια του Αντερσεν, τα μυθιστορήματα του Καζαντζάκη, τα διηγήματα του Γιώργου Σκαμπαρδώνη και της Σοφίας Νικολαΐδου. Θεωρώ ότι το «Κιβώτιο» του Αρη Αλεξάνδρου, το «Ν' ακούω καλά τ' όνομά σου» του Σωτήρη Δημητρίου και «Το ασημόχορτο ανθίζει» του Βασίλη Γκουρογιάννη είναι τρία από τα σημαντικότερα κείμενα της σύγχρονης ελληνικής λογοτεχνίας. Διαβάζω ποίηση: Κ. Π. Καβάφη, Τάκη Σινόπουλο, Εμιλι Ντίκινσον, Ρόμπερτ Φροστ.
Τα βιβλία
Ηρωες από τα χαμηλά κοινωνικά στρώματα
Με τις ιστορίες του, ο Χρήστος Οικονόμου επανέφερε στη λογοτεχνία ήρωες που δεν ήταν της μόδας ή στην κουλτούρα του mainstream. Ανθρώπους των πραγματικά χαμηλών κοινωνικών στρωμάτων. Ανέργους, συνταξιούχους, χαμηλόμισθους υπαλλήλους, εργάτες, από τη Δραπετσώνα, το Πέραμα, την Αμφιάλη, το Κερατσίνι, την Κοκκινιά? Ανθρώπους με χαμένες ελπίδες και ματαιωμένα όνειρα που μοιάζουν με παγάκια, τα οποία «αργά ή γρήγορα λιώνουν», όπως αναφέρει κάπου. Ηρωες που απειλούνται από τη μοχθηρή φτώχεια. Κι όμως οι ιστορίες γράφτηκαν πριν ακόμη η κρίση τρίξει για τα καλά τα δόντια της.
Εκείνο που κερδίζει τον αναγνώστη -κέρδισε και την Κριτική Επιτροπή των Κρατικών Λογοτεχνικών Βραβείων- είναι ότι ο Χρήστος Οικονόμου αποφεύγει τις καταγγελίες πολιτικού τύπου, την πρωτογενή συγκίνηση, τον φτηνό παρηγορητικό λόγο, την ιδεολογική στράτευση, κάθε συγγραφική ευκολία δηλαδή.
Οι ιστορίες του, γραμμένες χωρίς στολίδια, με υπαινιγμούς κι όχι φλύαρες περιγραφές, με σιωπές που συμβαδίζουν με τις σιωπές των ηρώων, συγκροτούν ένα ενιαίο σύνολο. Δεν έχουν χάπι εντ και οι ήρωές του διατηρούν την αξιοπρέπεια και την ελπίδα για το μέλλον κι ας είναι απελπισμένοι. Με τη συλλογή αυτή του Χρήστου Οικονόμου σηματοδοτήθηκε «μια στροφή προς τον ρεαλισμό και τα σύγχρονα κοινωνικά θέματα που ενδεχομένως να συντελεστεί εντονότερα στο μέλλον», όπως εκτιμά και η Κριτική Επιτροπή που την επέλεξε προς βράβευση.
Ο Χρήστος Οικονόμου, γεννημένος στην Αθήνα το 1970, μεγαλωμένος στην Κρήτη και στον Πειραιά, έγραψε το πρώτο του βιβλίο, τη συλλογή διηγημάτων «Η γυναίκα στα κάγκελα» (Ελληνικά Γράμματα, 2003) που πέρασε σχεδόν απαρατήρητη. Επτά χρόνια μετά, με την κυκλοφορία τού «Κάτι θα γίνει, θα δεις» (Πόλις, 2010), ο 40χρονος τότε συγγραφέας γνώρισε την αποθέωση. Σαν να είχε κάνει τότε τη δυναμική του είσοδο στην εγχώρια λογοτεχνική σκηνή. Για να μείνει.
Δήμητρα Ρουμπούλα
dirouboula@pegasus.gr

Αυτοματοποιημένη σχολική ιστοσελίδα για την ανάρτηση των Ερευνητικών Εργασιών

Το Α’ τετράμηνο του σχολικού έτους ολοκληρώνεται. Εκπαιδευτικοί και μαθητές της Α’ Λυκείου συμμετείχαν σε μία καινοτόμα εκπαιδευτική διαδικασία εκπόνησης ερευνητικών εργασιών. Οι ομάδες μαθητών και μαθητριών ολοκλήρωσαν τις ερευνητικές εργασίες τους και προχωρούν στη δημόσια παρουσίασή τους. Θα ακολουθήσει η ανάρτηση των εργασιών στο Διαδίκτυο ώστε να κλείσει αυτός ο κύκλος.

 

 

Το Πανελλήνιο Σχολικό Δίκτυο προσθέτει τις δυνάμεις του στην κοινή προσπάθεια εκπαιδευτικών και μαθητών για καλύτερη εκπαίδευση και σας υπενθυμίζει τη νέα δυνατότητα αυτοματοποιημένης δημιουργίας δικτυακού τόπου σε 5’ μόλις λεπτά, η οποία παρέχεται σε όλα τα σχολεία!

 

Χρησιμοποιήστε τον δικτυακό τόπο του σχολείου σας, για:

• Να αναρτήσετε εύκολα και γρήγορα τις ερευνητικές εργασίες των μαθητών της Α’ Λυκείου ή τις εργασίες των μαθητών σας γενικότερα.

o Οι εργασίες εμφανίζονται σε ευδιάκριτο χώρο στην αρχική σελίδα και είναι αρχειοθετημένες με βάση το σχολικό έτος και το θέμα τους.

o Η τροποποίηση και η προσθήκη εργασιών γίνεται πολύ απλά με μερικά μόνο κλικ.

o Αν η ήδη επιλεγμένη αρχειοθέτηση των εργασιών δεν καλύπτει τις ανάγκες σας, μπορείτε να την τροποποιήσετε όπως εσείς επιθυμείτε.

• Να προβάλλετε τις δραστηριότητες του σχολείου σας
• Να μοιράσετε το εκπαιδευτικό υλικό σας
• Να δώσετε τη δυνατότητα σε συνεργάτες σας να δημοσιεύσουν περιεχόμενο
• Να επικοινωνήσετε με τους γονείς των μαθητών σας
• όποια άλλη εκπαιδευτική ή ενημερωτική χρήση επιθυμείτε

 

Η εγκατάσταση του δικτυακού σας τόπου είναι πλέον απλή. Δεν απαιτούνται ιδιαίτερες γνώσεις προγραμματισμού, ούτε εξειδικευμένα προγράμματα δημιουργίας ιστοσελίδων, ενώ μπορείτε να προσθέσετε περιεχόμενο από οποιονδήποτε υπολογιστή με σύνδεση στο διαδίκτυο.

 

Ενσωματώστε τις υπηρεσίες του Πανελλήνιου Σχολικού Δικτύου στις διδακτικές σας μεθόδους και γίνετε μέλος της μεγαλύτερης ηλεκτρονικής εκπαιδευτικής κοινότητας της χώρας μας !

 

Δείτε περισσότερες πληροφορίες και οδηγίες : http://www.sch.gr/2183-joomla-15

 

Μπορείτε  να επικοινωνήσετε μαζί μας για οποιαδήποτε πρόταση, απορία ή διευκρίνιση.

• Με αναφορά από  το σχετικό σύνδεσμο της σελίδας www.sch.gr ή από το http://helpdesk.sch.gr
• Email: webhost@sch.gr
• Τηλέφωνο: 801-11-801-81 (αστική χρέωση)

Σας ευχαριστούμε για τη συνεργασία σας και την εμπιστοσύνη σας στο Πανελλήνιο Σχολικό Δίκτυο

 πηγή:  http://www.sch.gr

http://www.patris.gr/articles/216544

Μνήμες απ’ το ολοκαύτωμα των Ανωγείων

Η παρουσίαση του μουσικού έργου «Το ολοκαύτωμα των Ανωγείων» θα γίνει αύριο, Τρίτη 31 Ιανουαρίου, στις 2 το μεσημέρι στο Μήλον της Έριδος (πλατεία Κοραή).

Την εκδήλωση διοργανώνουν ο δήμος Ανωγείων και το Κρητικό Μουσικό Εργαστήρι.

Το έργο θα παρουσιάσουν οι Σωκράτης Κεφαλογιάννης, δήμαρχος Ανωγείων, Ζαχαρίας Κατσακός, ποιητής - κριτικός λογοτεχνίας και Γιώργης Καράτζης, ποιητής.

Το έργο αναφέρεται στο τρίτο ολοκαύτωμα των Ανωγείων, τον Αύγουστο του 1943 από τους Γερμανούς, και είναι ηχογράφηση του σχετικού αφιερώματος για την 65η επέτειο του γεγονότος που πραγματοποιήθηκε τον Αύγουστο του 2009 στο θέατρο Ν.Ξυλούρης, στα Ανώγεια, από το δήμο.

Το πρόγραμμα της βραδιάς, τα κείμενα, τα ποιήματα και η αφήγηση, έγιναν από το Γιώργη Καράτζη, ενώ τη μουσική επιμέλεια, διασκευές και πρωτότυπες συνθέσεις, είχε ο Πάρις Περυσινάκης.

Αναλυτικότερα, τα τραγούδια ερμηνεύουν οι Βασίλης Σκουλάς, Νικηφόρος Αεράκης, Ψαραντώνης, Μαρίνα Δακανάλη, Βασίλης Δραμουντάνης και ο Νικόλας Καράτζης.

Τη μουσική έγραψε ειδικά για την εκδήλωση ο Πάρις Περυσινάκης, ο οποίος είχε και τον συντονισμό της ορχήστρας, στην οποία άλλωστε συμμετείχε με λύρα, μαντολίνο, λαούτο στεριανό, μαζί με τους: Άρη Χατζησταύρου: κιθάρα, Ράνια Λιαρμακοπούλου: τσέλο, Αντώνη Παπαδάκη: λαούτο κρητικό, Μίμη Ντούτσουλη: κοντραμπάσο, Νίκο Παραουλάκη: νέυ, Σταύρο Αλεξόπουλο: κρουστά. Την ευγενική χορηγία έκαναν οι: Γιαννάκος Ξυλούρης (του Ανάστο), Νικολάτσος Ξυλούρης (του Μανταλιώτη), Νίκος Ξυλούρης (του Ανάστο), Θανάσης Σταυρακάκης (Μερτζάνης), Λεωνίδας Σταυρακάκης (Ζαχαράκης), Μανώλης Σταυρακάκης (του Μερτζανογιάννη), Ιάσωνας Μανούσος, Δημήτρης Ηλιάκης, Ανώνυμος Ανωγειανός.
http://www.patris.gr/articles/216544

Το Κρητικό ζήτημα του 1897 μέσα απ’ τα σκίτσα εφημερίδων της Αυστρίας

Με αφορμή την πυρπόληση των Χανίων και την ελληνική απόβαση στην Κρήτη

Οι σφαγές των Χανίων και η ελληνική κατάληψη της Κρήτης μέσα από τις γελοιογραφίες του αυστριακού Τύπου

Τα δραματικά γεγονότα του Ιανουαρίου - Φεβρουαρίου 1897 και η φιλοτουρκική διπλωματία των μεγάλων δυνάμεων στις πρώτες σελίδες του ευρωπαϊκού Τύπου



Σφαγές και πυρπόληση των Χανίων

(Wiener Bileder 21Φεβρουαρίου 1897)



Εικόνες από τα φλεγόμενα Χανιά, προφανώς αντιγραφή από πραγματικές φωτογραφίες (Wiener Bild 4 Απριλίου 1897)



Τα φλεγόμενα Χανιά σε μια ακόμη εικόνα από την Wiener Bild. Ημερομηνία αναφέρεται η 5η Φεβρουαρίου 1897, με το νέο ημερολόγιο που ίσχυσε αργότερα στην Ελλάδα. Παράλληλα φαίνονται σε άλλες ένθετες εικόνες τα πλοία των δυνάμεων στη Σούδα (Wiener Bild 14 Μαρτίου 1897)



Ο μονάρχης της Ελλάδας Γεώργιος Α΄ στο μπαλκόνι των ανακτόρων συνεννοείται με τον επιτελάρχη του, συνταγματάρχη Τιμολέοντα Βάσσο, ενόψει της εκστρατείας του ελληνικού στρατού στην Κρήτη. Κάτω το πλήθος των Ελλήνων ζητά την επέμβαση της Ελλάδας στην Κρήτη. (Der Floh 23 Μαΐου 1897)



Οι ευρωπαϊκές δυνάμεις παρομοιάζονται σαν άγρια σκυλιά και κυνηγούν το μικρό σκυλάκι, που είναι η Κρήτη… (Der Floh 7 Μαρτίου1897)



Οι υπουργοί Εξωτερικών των ΜΕΔ υφίστανται την… επιθεώρηση του σουλτάνου! (Der Floh 11 Απριλίου1897)



Το λιμάνι των Χανίων αποκλεισμένο από τα πλοία των ευρωπαϊκών δυνάμεων

(Wiener Bild 14 Μαρτίου 1897)



Η ευρωπαϊκή στάση υπέρ της Τουρκίας γίνεται πρωτοσέλιδο στην εφημερίδα Der Floh. Οι υπουργοί Εξωτερικών των 6 μεγάλων δυνάμεων καβάλα στο Δούρειο Ίππο εισβάλλουν στην Αθήνα. Προφανώς στον Ίππο κρύβονται τα συμφέροντα της οθωμανικής αυτοκρατορίας, ενώ ο μικροσκοπικός μονάρχης Γεώργιος Α΄ κλαίει με μαύρο δάκρυ….(Der Floh 7 Μαρτίου1897)

Tου Αλέκου Α. Ανδρικάκη andrikakis@patris.gr

Η ιστορία της Κρήτης για την απελευθέρωση από τους Τούρκους και την ένωση με την Ελλάδα, είναι γεμάτη αγώνες και αίμα. Χιλιάδες Κρήτες έπεσαν με το σύνθημα «Ένωσις ή θάνατος». Η τελευταία φάση του Κρητικού ζητήματος, κατά την περίοδο 1895-1898, όταν ακόμη η Κρήτη ήταν υπό τον τουρκικό ζυγό, περιλαμβάνει δραματικά γεγονότα, καθώς η οθωμανική αυτοκρατορία, βλέποντας ότι πλέον οι Κρήτες ήταν αποφασισμένοι για όλα, σκλήρυνε τη στάση της. Ήταν χρόνια με διαρκείς εξεγέρσεις των Κρητών, αλλά και δύο επεμβάσεις στην Κρήτη, την ελληνική και τη διεθνή.

Είχαν προηγηθεί εξίσου σημαντικά και δραματικά γεγονότα. Η ανάκληση της Σύμβασης της Χαλέπας, τον Δεκέμβριο του 1889, που είχε κερδηθεί μετά από μια ακόμη εξέγερση των Κρητών, είχε συνέπεια να σκληρύνει ακόμη περισσότερο τη στάση της η οθωμανική διοίκηση. Καθημερινό φαινόμενο ήταν η τρομοκρατία σε βάρος των Χριστιανών, οι φυλακίσεις και οι δολοφονίες, τόσο από τις επίσημες δυνάμεις κατοχής, όσο και από τους φανατικούς Τουρκοκρήτες. Από το 1889 μέχρι το 1895, επιχειρήθηκε πολλές φορές η οργάνωση νέων κινημάτων, συχνά με τοπικό χαρακτήρα, όπως αυτό του Ιουνίου του 1892 στα Σφακιά, χωρίς όμως επιτυχία, αφού δεν γενικεύτηκαν οι αντιδράσεις.

Οι σφαγές των Αρμενίων από τους Τούρκους τον Ιανουάριο του 1895 συγκλόνισαν τους Ευρωπαίους αλλά και τους Κρήτες, οι οποίοι πλέον διαπίστωναν ότι η καταρρέουσα οθωμανική αυτοκρατορία ήταν δυνατό να κάνει ανάλογη γενοκτονία στην Κρήτη. Έτσι αποφάσισαν να οργανώσουν ένα νέο κίνημα, ώστε να προλάβουν μια επέμβαση της Πύλης στο νησί, την ώρα που εκείνη είχε την προσοχή της σε άλλα μέτωπα.

Ανάλογη προετοιμασία έκανε όμως και η Τουρκία, η οποία αντικατέστησε τον ιδιαίτερα σκληρό Γενικό Διοικητή Μαχμούτ με το χριστιανό Αλέξανδρο Καραθεοδωρή, ο οποίος ερχόταν στην Κρήτη για μια δεύτερη θητεία, επιχειρώντας να εφαρμόσει πολιτική προσέγγισης προς τους χριστιανούς Κρήτες. Σύντομα όμως έχασε τον έλεγχο, καθώς οι Τουρκοκρήτες αντέδρασαν έντονα και άρχισαν ένα όργιο τρομοκρατίας με στόχο να γίνει ανεξέλεγκτη η κατάσταση και να αντικατασταθεί ο Καραθεοδωρή.

Τότε ακριβώς επανέρχεται μια παλιότερη ιδέα που είχε αρχίσει να διαμορφώνεται μερικά χρόνια πριν. Ο Σφακιανός επαναστάτης Μανούσος Κούνδουρος συγκροτεί τη Μεταπολιτευτική Επιτροπή με στόχο η Κρήτη να αυτονομηθεί, πρώτα, και όταν οι συνθήκες θα ευνοούσαν, να τεθεί η πρόταση της ένωσης. Οι Μεταπολιτευτικοί θεωρούσαν ότι αυτή η θέση θα συγκινούσε περισσότερο τους εκπροσώπους των ΜΕΔ ώστε να ενισχύσουν την προσπάθεια εκδίωξης των Τούρκων. Ο Κούνδουρος υπέβαλε στις 10 Σεπτεμβρίου 1895 στη Γενική Συνέλευση ψήφισμα με το οποίο ζητείτο η αυτονομία της Κρήτης, με φόρο υποτέλειας στο σουλτάνο. Μπροστά στα αδιέξοδα, το ψήφισμα εγκρίθηκε, παρά τις αντιρρήσεις που είχαν πολλοί άλλοι επαναστάτες. Η πράξη θεωρήθηκε από την τουρκική πλευρά ευθέως επαναστατική και άρχισε ένα νέο όργιο τρομοκρατίας, με τις σφαγές να είναι καθημερινό φαινόμενο.

Οι Κρήτες πήραν και πάλι τα όπλα για να αντιδράσουν και μια ακόμη επανάσταση ήταν γεγονός. Την άνοιξη του 1896 η Πύλη προχωρεί στην αντικατάσταση του Καραθεοδωρή από τον Τουρχάν πασά, αλλά οι κάτοικοι του νησιού είναι πλέον αποφασισμένοι να καταλύσουν τώρα την τουρκοκρατία. Τον Αύγουστο ο σουλτάνος αποδέχεται νέο οργανικό νόμο με τον οποίο προβλέπεται ότι ο Γενικός Διοικητής θα είναι χριστιανός με πενταετή θητεία και θα τον εγκρίνουν οι προστάτιδες δυνάμεις. Οι θέσεις των χριστιανών στη διοίκηση θα είναι διπλάσιες από αυτές των μουσουλμάνων, όπως δεχόταν η Πύλη ότι ήταν η αναλογία του πληθυσμού. Παράλληλα συμφωνήθηκε η οργάνωση κρητικής χωροφυλακής, με την ευθύνη Ευρωπαίων αξιωματικών, καθώς επίσης πλήρης οικονομική και δικαστική ανεξαρτησία, με την εγγύηση των δυνάμεων. Η Τουρκία παρότι συμφώνησε στο νέο νόμο, έκανε ό,τι μπορούσε προκειμένου να τον υπονομεύσει.

Η πυρπόληση

των Χανίων

Τον Ιανουάριο του 1897 οι Τούρκοι προκαλούν νέο κύμα σφαγών σ’ ολόκληρη την Κρήτη. Τα πράγματα είναι πιο άγρια στην περιοχή των Χανίων. Το μεσημέρι του Σαββάτου 24 Ιανουαρίου πυρπολείται η πόλη των Χανίων. Είχαν προηγηθεί σφαγές του πληθυσμού. Τα γεγονότα συγκλονίζουν όχι μόνο την Κρήτη και την Ελλάδα αλλά ολόκληρη την Ευρώπη. Οι σφαγές γενικεύονται και πάλι και οι εφημερίδες των Αθηνών μεταδίδουν σε όλη την Ελλάδα και την ευρωπαϊκή κοινή γνώμη το νέο δράμα του κρητικού λαού. Η οργή κορυφώνεται, όχι μόνο πλέον σε βάρος των φυσικών σφαγέων, αλλά και των μεγάλων δυνάμεων, που παρακολουθούν χωρίς στην ουσία να αντιδρούν. Θεωρητικά πίεζαν την Τουρκία να εφαρμόσει το νέο οργανικό νόμο...

Η ελληνική κατοχή

και ο βομβαρδισμός

του Ακρωτηρίου

Μπροστά σ’ αυτή τη νέα κατάσταση, κι ενώ οι προστάτιδες δυνάμεις συζητούν να επιβάλλουν διεθνή κατοχή στην Κρήτη προκειμένου να εξομαλυνθούν τα πράγματα (οι σφαγές είχαν ήδη γίνει, όμως…) η ελληνική κυβέρνηση του Θεόδωρου Δηλιγιάννη, με την πίεση του ελληνικού λαού, των ελληνικών εφημερίδων, αλλά και την απόλυτη συμφωνία του βασιλιά Γεωργίου του Α΄, αποφασίζει να επέμβει. Αρχικά στέλνει τον τορπιλικό στόλο, υπό την αρχηγία του πρίγκιπα Γεωργίου, μετέπειτα ύπατου αρμοστή του νησιού, με στόχο να εμποδίσει τη μεταφορά τούρκικων δυνάμεων. Και αμέσως μετά, ενόψει της διαφαινόμενης επέμβασης των μεγάλων δυνάμεων, αποφασίσει, να καταλάβει την Κρήτη με ελληνικό στρατό, και να την προσαρτήσει στο ελληνικό κράτος.

Την 1η Φεβρουαρίου 1897 καταλαμβάνει το νησί στο όνομα του βασιλιά της Ελλάδος ο υπασπιστής του Γεωργίου συνταγματάρχης Τιμολέων Βάσσος. Οι ΜΕΔ απευθύνονται αυστηρά στην Ελλάδα και προειδοποιούν ότι θα επέμβουν αν δεν αποσυρθεί ο ελληνικός στρατός. Τότε, κι ενώ υπάρχει πλέον ελληνική κατοχή, οι δυνάμεις προτείνουν αυτονομία, την οποία η Ελλάδα απορρίπτει. Οι μεγάλες δυνάμεις επανέρχονται με στρατιωτικά πλέον μέτρα, δημιουργώντας μια ζώνη 6 χιλιομέτρων γύρω από την πόλη των Χανίων, πρωτεύουσα της Κρήτης, απαγορεύοντας στον Βάσσο να την παραβιάσει, απειλώντας, σε διαφορετική περίπτωση, με κανονιοβολισμό των ελληνικών θέσεων.

Την αφορμή τελικά δίνουν οι Τούρκοι, οι οποίοι σκηνοθετούν την παραβίαση της γραμμής προκαλώντας το βομβαρδισμό του Επαναστατικού Στρατοπέδου Ακρωτηρίου, που είχε οργανώσει ο Ελευθέριος Βενιζέλος, με τους Αντώνιο Σήφακα, Κωνσταντίνο Φούμη, Νικόλαο Πιστολάκη και Γεώργιο Μυλωνογιανάκη. Η ελληνική σημαία υψώνεται στο Ακρωτήρι και ο ευρωπαϊκός στόλος στοχεύει για την κατάρριψή της. Όταν πλέον ο ιστός πέφτει από τα ευρωπαϊκά πυρά, ένας επαναστάτης, ο Καγιαλές, κάνει το σώμα του ιστό και υψώνει εκ νέου τη σημαία.

Οι βομβαρδισμοί των επαναστατών προκαλούν κύμα διαμαρτυρίας σε όλη την Ευρώπη, ενώ οι ΜΕΔ προτείνουν πάλι την αυτονομία, την οποία Έλληνες και Κρήτες απορρίπτουν. Ο διεθνής στόλος αποκλείει το νησί, εμποδίζοντας τη μεταφορά εφοδίων. Η αντίσταση οργανώνεται και πάλι, ενώ η Τουρκία κηρύττει τον πόλεμο στην Ελλάδα, αναγκάζοντάς την να ανακαλέσει τις δυνάμεις της από την Κρήτη.

Ο πόλεμος, ο λεγόμενος ατυχής, διαρκεί από τις 8 Απριλίου μέχρι τις 8 Μαΐου και τελειώνει με ελληνική ήττα. Ο πόθος των Κρητών ούτε αυτή τη φορά εκπληρώθηκε. Θα ακολουθήσει νέα περίοδος αιματοχυσίας, και οι μεγάλες σφαγές του Ηρακλείου, στις 25 Αυγούστου 1898, για να επιβληθεί τελικά από τις ΜΕΔ η απομάκρυνση των τουρκικών στρατευμάτων και η αυτονομία.

Οι εικόνες

στον ευρωπαϊκό Τύπο

Η πυρπόληση των Χανίων, η απόβαση του ελληνικού στρατού, ο αποκλεισμός που επιβάλουν οι μεγάλες δυνάμεις και ο βομβαρδισμός του στρατοπέδου του Ακρωτηρίου, με στόχο τον ιστό της ελληνικής σημαίας, γίνονται θέματα των ευρωπαϊκών εφημερίδων. Σήμερα αναδημοσιεύουμε κυρίως σκίτσα και ζωγραφικές εικόνες από αυστριακές εφημερίδες της εποχής, Der Floh και Wiener Bild. Στα πρωτοσέλιδα ειδικά της εφημερίδας Der Floh παρουσιάζεται η διπλωματική πλευρά των γεγονότων και ο φιλοτουρκικός, τελικά, ρόλος των μεγάλων δυνάμεων, συμπεριλαμβανομένης και της Αυστρίας (συμμετείχε ως Αυστροουγγαρία, μαζί με τη Γερμανία, την Αγγλία, τη Γαλλία, τη Ρωσία και την Ιταλία). Οι εικόνες είναι δημοσιευμένες μετά τα γεγονότα, τον Μάρτιο, τον Απρίλιο και τον Μάιο του 1897, ενώ εξελισσόταν ο ελληνοτουρκικός πόλεμος. Οι εφημερίδες υπάρχουν στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Αυστρίας.
http://www.patris.gr/articles/216534

Ανακοινώθηκαν οι βραχείες λίστες για τα κρατικά βραβεία παιδικού βιβλίου

Ανακοινώθηκαν, από το Υπουργείο Πολιτισμού, οι βραχείες λίστες για τα κρατικά βραβεία παιδικού βιβλίου. Παράλληλα, όπως επιτάσσει η νέα νομοθεσία που διέπει τον θεσμό των Κρατικών Βραβείων Λογοτεχνίας, δόθηκε στη δημοσιότητα και Έκθεση της Επιτροπής, στην οποία εξετάζονται οι τάσεις της λογοτεχνικής παραγωγής, αποτιμάται η στάθμη των λογοτεχνικών έργων της υπό κρίση περιόδου και αναφέρεται η αιτιολογημένη γνώμη της Επιτροπής για τις επιλογές της. Ειδικότερα, οι λίστες έχουν ως εξής: α) Βραβείο Παιδικού Λογοτεχνικού Βιβλίου: Αγγελική Βαρελλά για το έργο της «Φιλία σε τέσσερις…ρόδες», εκδόσεις Πατάκη. Αγγελική Δαρλάση για το έργο της «Το δέντρο που είχε φτερά», εκδόσεις Παπαδόπουλος. Λιλή Λαμπρέλλη για το έργο της «Το κρυμμένο νερό», εκδόσεις Πατάκη. Αλεξάνδρα Μητσιάλη για το έργο της «Με λένε Νιλουφέρ», εκδόσεις Πατάκη. Αμάντα Μιχαλοπούλου για το έργο της «Διακοπές στο σπίτι με τον Ισίδωρο», εκδόσεις Πατάκη. Χρήστος Μπουλώτης για το έργο του «Τα πολύτιμα σκουπίδια του κυρίου Νο», εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα. Τασούλα Τσιλιμένη για το έργο της «Το κυνήγι της πρασινοπασχαλίτσας», εκδόσεις Διάπλαση. Κώστας Χαραλάς για το έργο του «Το κουτί του θυμού», εκδόσεις Μεταίχμιο. β) Βραβείο Εφηβικού-Νεανικού Λογοτεχνικού Βιβλίου: Τζένη Θεοφανοπούλου για το έργο της «Χωρίς τη μαμά μου», εκδόσεις Ψυχογιός. Μάνος Κοντολέων για το έργο του «Ανίσχυρος άγγελος», εκδόσεις Πατάκη. Κωστής Μακρής για το έργο του «Ο Πιοζ Νάμε και οι πέντε γάτες», εκδόσεις Πατάκη. Φίλιππος Μανδηλαράς για το έργο του «Κάπου ν΄ανήκεις», εκδόσεις Πατάκη. Μαρία Παπαγιάννη για το έργο της «Το δέντρο το μονάχο», εκδόσεις Πατάκη. Ελένη Πριοβόλου για το έργο της «Τσόκο Μπλοκ», εκδόσεις Καστανιώτης. Βασίλης Ραϊσης για το έργο του «Μάγος χωρίς βαρύτητα», εκδόσεις Διάπλαση. Κίρα Σίνου-΄Ερικα Αθανασίου για το έργο τους «Στο σταυροδρόμι της ημισελήνου», εκδόσεις Κέδρος. Ελένη Σβορώνου για το έργο της «Στον αστερισμό των διδύμων», εκδόσεις Πατάκη. Παντελής Σταματελόπουλος -Ηλιοπούλου Μαρία για το έργο τους «Ο κλέφτης του θησαυρού του Αλή Πασά», εκδόσεις Κέδρος. γ) Βραβείο Εικονογραφημένου Παιδικού Βιβλίου: Νικόλας Ανδρικόπουλος για το έργο της Μαρίνας Κούτρα «Γραμματομαχίες», εκδόσεις Λιβάνης. Απόστολος Βέττας για το έργο των Σ. Μητακίδου- Ε. Τρέσσου «Η Μαίρη Πινέζα», εκδόσεις Καλειδοσκόπιο. Κατερίνα Βερούτσου για το έργο της Χρυσάνθης Καραϊσκου «Το ταλέντο του ήλιου», εκδόσεις Διάπλαση. Μυρτώ Δεληβοριά για το έργο του Α. Παπαθεοδούλου «Η πόλη που έδιωξε τον πόλεμο» εκδόσεις Πατάκη. Ντανιέλα Σταματιάδη για το έργο του Κυριάκου Χαρίτου «Το βιβλίο των δικών σου Χριστουγέννων», εκδόσεις Μεταίχμιο. Εύη Τσακνιά για το έργο της Αθηνάς Μπίνιου «Στο πανηγύρι των πουλιών», εκδόσεις Πατάκη. Κιάρα Φέντελε για το έργο του Βαγγέλη Ηλιόπουλου «Ο θησαυρός του βιβλιοπόντικα», εκδόσεις Πατάκη. δ) Βραβείο Βιβλίου Γνώσεων για παιδιά Μαρία Αγγελίδου για το έργο της «Το βιβλίο των πειρατών», εκδόσεις Λιβάνη. Φίλια Δενδρινού για το έργο της «Το καπέλο του καλλιτέχνη Βίνσεντ Βαν Γκογκ», εκδόσεις Λιβάνη. Σοφία Γιαλουράκη για το έργο της «Η Αφροδίτη της Μήλου κλαίει», εκδόσεις Ερευνητές. Σοφία Ζαραμπούκα για το έργο της «Τα αδέσποτα», εκδόσεις Μεταίχμιο. Εύη Πίνη-Καλλιόπη Κύρδη για το έργο τους «Πάμε στο Μουσείο της Ακρόπολης;», εκδόσεις Παπαδόπουλος. Άλκηστη Χαλικιά για το έργο της «Στο πάρκο με τα ζώα», εκδόσεις Καλειδοσκόπιο. Η επιτροπή απαρτίζεται από τους : Άντα Κατσίκη-Γκίβαλου, Καθηγήτρια Ε.Κ.Π.Α., ως Πρόεδρο, Μένη Κανατσούλη, Καθηγήτρια Α.Π.Θ., ως Αντιπρόεδρο και Άρη Δημοκίδη, Συγγραφέα, Ανδρέα Καρακίτσιο, Κριτικό παιδικής λογοτεχνίας-Καθηγητή Α.Π.Θ., Έφη Λαδά, Εικονογράφο, Πέτρο Μπουλούμπαση, Εικονογράφο, Βασιλική Νίκα, Κριτικό-Επιμελήτρια εκδόσεων παιδικής λογοτεχνίας, Βασίλη Παπαθεοδώρου, Συγγραφέα). www.kathimerini.gr με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ

Η Γενιά του ’30 δίνει την απάντηση στην κρίση του σήμερα

Η Γενιά του ’30 δίνει την απάντηση στην κρίση του σήμερα

Συντάκτης: Όμηρος Δ.Τσάπαλος
Πέμπτη, 13 Οκτώβριος 2011
Η Γενιά του '30, αυτή η ρευστή σε οριοθέτηση όσο και περιεχόμενο καλλιτεχνική πρωτοπορία, εμφανίστηκε  στα πολιτιστικά δρώμενα της χώρας μας σε μια περίοδο έντονων κοινωνικών, οικονομικών και πολιτικών αναταράξεων. Ο Μεγάλος Πόλεμος, η Μικρασιατική Καταστροφή, οι εγχώριες Δικτατορίες καθώς και η  άνοδος ολοκληρωτικών καθεστώτων στην Ευρώπη σφυρηλάτησαν την βάση πάνω στην οποία η λεγόμενη  Γενιά του 30' έκανε τα πρώτα της δειλά και δημιουργικά βήματα. Το λογοτεχνικό αυτό ρεύμα, με κύριους εκφραστές τον Θεοτοκά, τον Σεφέρη, τον Ελύτη,  τον Τερζάκη, τον Ρίτσο, αποτελεί ένα συνονθύλευμα διαφορετικών τάσεων, σημείων εκκίνησης αλλά και ιδεολογικών χρωματισμών που χαρακτήριζαν τους εκπροσώπους του. Παρόλα αυτά, αποτελούσε, και συνεχίζει να αποτελεί ακόμη και σήμερα, το χαρακτηριστικότερο ρεύμα λογοτεχνικού μοντερνισμού που εμφανίστηκε στην Ελλάδα, ενός μοντερνισμού που ήλθε σε επαφή με τις λογοτεχνικές τάσεις της Δύσης χωρίς όμως να υιοθετήσει όρους μιμητισμού ή μεταπρατικής αναπαραγωγής αρχετύπων. Επρόκειτο για μια Γενιά που κατάφερε να συμπεριλάβει στους κόλπους της συντηρητικούς και αριστερούς, ρεαλιστές και υπερρεαλιστές, κοσμοπολίτες  και φανατικούς της παράδοσης. Τούτο διότι κοινή συνισταμένη όλων αυτών  των ετερόκλητων τάσεων υπήρξε η πολυσήμαντη έννοια της 'ελληνικότητας'.  Ελληνικότητα ως κάτι το ιδιαίτερο, κάτι το πρωτότυπο και το γνήσιο, που δεν  διστάζει να συναναστραφεί με λογοτεχνικές τάσεις της Ευρώπης και να  καρπωθεί στοιχεία που φαντάζουν οικεία και χρήσιμα. Ελληνικότητα ως κάτι το μοντέρνο και συνάμα παραδοσιακό, ως μια δικλίδα που συνδέει την Ελληνική Ιστορία, τον Πολιτισμό και το αποτύπωμα της Παράδοσης  με τις σύγχρονες τεχνοτροπίες, τις καλλιτεχνικές τάσεις αλλά και τις ανάγκες της Κοινωνίας εκείνη την εποχή. Ελληνικότητα, τέλος, ως πράξη  αυτοπεποίθησης και δημιουργικότητας, ως ένδειξη πρωτοπορίας και  ανάγκης για ισότιμη αντιμετώπιση των Ελλήνων δημιουργών με αυτούς της  'Πολιτισμένης Δύσης'. Ο K.Θ. Δημαράς (καθιστός, δεύτερος από αριστερά) ανάμεσα σε συγγραφείς της γενιάς του '30, όπως οι Γ. Σεφέρης, Ανδρ. Εμπειρίκος, Αγγ. Τερζάκης, Γ. Θεοτοκάς, Ανδρ. Καραντώνης, H. Βενέζης, K. Πολίτης, Γ. Κατσίμπαλης κ.ά. Η Γενιά του 30' μπορεί να ξεκίνησε τα πρώτα της βήματα κατά τη διάρκεια του Μεσοπολέμου, ενηλικιώθηκε όμως αμέσως μετά το τέλος του Δεύτερου  Παγκοσμίου Πολέμου. Από εκείνη τη στιγμή και μετά, άρχιζε να γίνεται ξεκάθαρη πλέον η συμβολή της όχι μόνο στα καλλιτεχνικά πράγματα του τόπου αλλά και σε κάτι πολύ πιο ζωτικό που αφορούσε την διαμόρφωση της πολιτιστικής ταυτότητας του σύγχρονου Έλληνα. Η Γενιά των δύο Νόμπελ και των δύο Λένιν κατάφερε να  επανασυστήσει στους Έλληνες, μέσα από την μοντέρνα σκοπιά της πρωτοπορίας, στοιχεία της ελληνικής επαρχίας, της λαϊκής τέχνης και του αρχαίου πολιτισμού.  Κατάφερε να συνδυάσει στοιχεία από διαφορετικές ιστορικές περιόδους,  διαφορετικά πολιτιστικά πρότυπα και περιβάλλοντα προκειμένου να επαναδιατυπώσει αυτό που κατά τη γνώμη της συνέθετε την σύγχρονη Ελληνική ταυτότητα. Μια ταυτότητα που δεν ήταν αποξενωμένη από τον φυσικό πλούτο που την περιτριγύριζε, την θάλασσα, τον ήλιο, τους αρχαίους ναούς και τις βυζαντινές εκκλησίες. Μια ταυτότητα η οποία είχε στο κέντρο της την αναβάθμιση της ελληνικότητας σε χαρακτηριστικό στοιχείο ιδιαιτερότητας  σε σχέση με τους υπολοίπους. Και αυτό το κατάφερε χωρίς να μένει  προσκολλημένη στο παρελθόν αλλά ανασυνθέτοντας το με όρους μοντερνισμού. Η Γενιά αυτή είχε το βλέμμα της στο μέλλον και όχι στην απλή αντιγραφή μοτίβων ενός ένδοξου παρελθόντος. Γιάννης Τσαρούχης, 1910-1989 Είναι σχεδόν αδύνατον κάθε φορά που διαβάζεις ένα ποίημα του Ελύτη ή του Σεφέρη  να μην πάει ο νους σου σε μια εικόνα του Μόραλη, του Τσαρούχη ή του Γκίκα, ή σε μια μουσική του Χατζιδάκι ή και του Θεοδωράκη ή ακόμα και σε ένα κινηματογραφικό καρέ του Κακογιάννη. Όλοι αυτοί, υπήρξαν άνθρωποι που πρωτοστάτησαν στην δημιουργική έκρηξη μετά το τέλος του Πολέμου και οι οποίοι έθεσαν τα θεμέλια για την ανάπτυξη της καλλιτεχνικής παραγωγής σε έναν τόπο που διψούσε για πολιτιστική ανάσταση και πρωτοπορία. Η δεκαετία του '60, με κορωνίδα το Φεστιβάλ Αθηνών αλλά και τις σοβαρές πολιτικές προώθησης του Ελληνικού Κινηματογράφου, συνιστούν απτά παραδείγματα του πως άνθρωποι αυτοί κατάφεραν να δημιουργήσουν ένα πολιτιστικό προϊόν καθαρά ελληνικό και μάλιστα εξαγώγιμο στα πέρατα του κόσμου. Νίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας, 26 Φεβρουαρίου 1906 - 3 Σεπτεμβρίου 1994 Η ελληνικότητα της καλλιτεχνικής τους δημιουργίας διαφαίνεται όχι μόνο στο  περιεχόμενο του έργου τους αλλά κυρίως στον σκοπό του. Δημιουργοί όπως  ο Μόραλης, ο Ελύτης, ο Χατζιδάκις, ο Σεφέρης, ο Κακογιάννης, ο Μπαλάφας, ο Παππάς και ο Χατζηκυριάκος-Γκίκας είχαν μια άλλη, εξωστρεφή θα μπορούσε να πει κανείς, αντίληψη για τον τρόπο προώθησης του ελληνικού πολιτιστικού  προϊόντος. Πίστεψαν στην ελληνική ιδιαιτερότητα, πίστεψαν στην ανάγκη εξωτερικοποίησης πολιτιστικών μας στοιχείων πέραν ενός αρχαίου κίονα ή ενός βυζαντινού τρούλου. Πίστεψαν στον συνδυασμό ετερόκλητων στοιχείων, διαφορετικών τεχνοτροπιών και συνδιαλλαγής με τις καταβολές του μοντερνισμού προκειμένου  να στήσουν μια δική τους πολιτισμική ταυτότητα, η οποία εν τέλει και με το πέρασμα των χρόνων προσέθεσε πολλά νέα στοιχεία στην σύγχρονη ελληνική ταυτότητα. 1956, ΥΔΡΑ, έκδοση ΕΟΤ, καλλιτ. σύνθεση: Γ. Μόραλης Επίκαιρη όσο ποτέ Η Γενιά του '30 κατάφερε να διαπερνά με το έργο της τις πολιτιστικές καταβολές της σύγχρονης ελληνικής ταυτότητας  και να φτάσει στις μέρες μας ως η χρυσή γενιά της δημιουργίας και της πρωτοπορίας. Με την έξαρση των συμπτωμάτων της πολιτισμικής παγκοσμιοποίησης (από την δεκαετία του '80 και μετά) και με την ανάδειξη της pop culture σε κορωνίδα της παγκόσμιας πολιτιστικής βιομηχανίας, η ανάγκη για επιστροφή σε πολιτιστικές σταθερές άρχιζε να ενισχύεται σταδιακά. Για τον σύγχρονο Έλληνα της οικονομικής κρίσης, της καταναλωτικής μεμψιμοιρίας και της ηθικής και πολιτικής κατάπτωσης τα διδάγματα της Γενιάς του ΄30 δίνουν και τις κατάλληλες απαντήσεις. Η Γενιά αυτή κατάφερε να ανασυγκροτήσει και να ανασυγκροτηθεί μετά το τέλος ενός τραγικού Πολέμου αλλά και ενός ακόμη τραγικότερου Εμφυλίου.  Κατάφερε να θέσει τις βάσεις για πολιτιστική ανάπτυξη, η οποία είναι προαπαιτούμενο μιας κοινωνικής ανάπτυξης σε καιρούς ζοφερούς όπως στις μέρες μας. Η Γενιά αυτή επέλεξε την δημιουργική  εξωστρέφεια και τον πειραματισμό σε νέες, αιρετικές μέχρι τότε, τεχνοτροπίες και λογοτεχνικές εκφράσεις. Δεν επέλεξε την μεμψιμοιρία 'του τι χάσαμε' ή την  αναπαραγωγή ξενικών προτύπων ενός άτσαλου μιμητισμού. Δημιούργησε αντιθέτως δική της πρόταση πολιτισμού χωρίς να φοβάται να κοιτάξει ευθαρσώς στο παρελθόν  για να επαναοριοθετήσει το παρόν ελπίζοντας για το μέλλον. Άραγε, αυτά δεν είναι τα  στοιχεία που επιζητά και ο σύγχρονος Έλληνας; Δεν επιζητά την επαναοριοθέτηση της ταυτότητας του, τον απολογισμό του γιατί φτάσαμε ως εδώ; Δεν έχει ανάγκη την ίση μεταχείριση του Πολιτισμού του (και όχι μόνο) σε σχέση με την Δύση; Την ανάγκη να ελπίζει για ένα δημιουργικό παρόν και ένα ελπιδοφόρο μέλλον βασισμένο στις δικές του δυνάμεις; Ο σύγχρονος Έλληνας έχει την ανάγκη της επίλυσης υπαρξιακών προβλημάτων που η οικονομική και πολιτιστική κρίση τα έφεραν στην επιφάνεια με βίαιο και επιτακτικό τρόπο.  Η καταναλωτική μανία των τελευταίων δεκαετιών μαζί με την παραγωγή της αντίστοιχης μετριότητας ή αμφιβόλου ποιότητας μεταμοντέρνων πολιτιστικών προϊόντων μπόλιασαν  την καθημερινότητα του Έλληνα. Δημιούργησαν ένα εκρηκτικό μείγμα ηθικής κατάπτωσης  και οικιοθελούς παραίτησης από αξίες, παραδόσεις και πολιτιστικά πρότυπα τα οποία ανέκαθεν ήταν έμφυτα στην ταυτότητα του αλλά μεταφέρθηκαν στην θλιβερή απομόνωση τα τελευταία χρόνια. Όπως σοφά συμπύκνωσε σε μια πρόταση του ο Χρίστος Γιανναράς ''υπάρχει κάτι χειρότερο από το να πεθάνει ιστορικά ένας λαός: να νομίζει ότι ζει παρακολουθώντας καθημερινά, για κάποιες δεκαετίες, την κηδεία του''. Αυτό ακριβώς συνέβη στην περίπτωση της Ελλάδος. Επί δεκαετίες παρακολουθούσαμε μια κατάσταση πολιτιστικής, ηθικής και κοινωνικής μετριότητας που μαθηματικά θα οδηγούσε κάποια στιγμή στην τραγική κρίση του σήμερα. Και εντός αυτού του πλαισίου, η ανάγκη του σύγχρονου Έλληνα να επανασυστηθεί στον εαυτό του αρχίζει να γίνεται πλέον ορατή. Αρχίζουμε να καταλαβαίνουμε ως κοινωνία ότι η ψευδεπίγραφη ευημερία της κατανάλωσης οδήγησε και στην παραγωγή πολιτιστικών αγαθών με ημερομηνία λήξης. Η Γενιά του ΄30 προέταξε την Ελληνικότητα ως το όχημα κοινωνικής και δημιουργικής ανάπτυξης. Οι Έλληνες του σήμερα αρχίζουν και αυτοί με την σειρά τους να εκτιμούν πράγματα που μέχρι πρότινος τα θεωρούσαν δεδομένα και απλά τα παρέκαμπταν. Δεν είναι τυχαία συμπτώματα επαναοριοθέτησης της καθημερινότητας μας η στροφή στην επιλογή θεατρικών παραστάσεων με ελληνοκεντρικό περιεχόμενο (Το τρίτο Στεφάνι που ανεβαίνει για δεύτερη σεζόν είναι ένα παράδειγμα), βιβλίων, δοκιμίων (τα περισσότερα εκ των οποίων επιλέγουν πλέον το πολυτονικό) που αφορούν την λαϊκή παράδοση και τον Πολιτισμό, μουσικών του Χατζιδάκι και του Θεοδωράκη (παρατηρήστε τις προσφορές στις μεγάλες εφημερίδες κάθε Κυριακή) και σημαντικών εκθέσεων στα μεγάλα μουσεία. Ζωγραφική Γιάννη Μόραλη στο εξώφυλλο του δίσκου του Μίκη Θεοδωράκη ΕπιτάφιοςΤα τελευταία χρόνια αναδρομικές εκθέσεις όπως του Τσαρούχη και του Εγγονόπουλου στο Μουσείο Μπενάκη, του Μόραλη στην Εθνική Πινακοθήκη και του Ελύτη στο Ίδρυμα Θεοχαράκη, δίνουν το στίγμα της μεταστροφής του ενδιαφέροντος σε εικόνες, λέξεις και μουσικές με επίκεντρο την ελληνικότητα. Μια ελληνικότητα που δίνει έμφαση στην απλότητα της αρχοντιάς και στην αρχοντιά της απλότητας. Και όπως έλεγε ο Οδυσσέας Ελύτης "Εάν αποσυνθέσεις την Ελλάδα, στο τέλος θα δεις να σου απομένουν μια ελιά, ένα αμπέλι κι ένα καράβι. Που σημαίνει: με άλλα τόσα την ξαναφτιάχνεις". Αυτά χρειαζόμασταν τότε, αυτά χρειαζόμαστε και τώρα. Αν φαίνονται λίγα είναι επειδή δεκαετίες τώρα πιστέψαμε ότι τα πολλά θα μας προσέφεραν την ευδαιμονία. Και η σημερινή κρίση έρχεται να επιβεβαιώσει με έναν τραγικό τρόπο το ακριβώς αντίθετο... http://www.artmag.gr/ Πηγές: - Κουζέλη Λαμπρινή, Η Γενιά του 30' δεν Υπήρξε Ποτέ, εφημ. ΤΟ ΒΗΜΑ, 15 Μαίου 2011 - Τζιόβας, Δημήτρης, 2011, Ο Μύθος της Γενιάς του 30', Νεοτερικότητα, Ελληνικότητα και Πολιτισμική Ιδεολογία, εκδ. ΠΟΛΙΣ, Αθήνα - Ελύτης, Οδυσσέας, 1985, Ο Μικρός Ναυτίλος, εκδ. Ίκαρος, Αθήνα - Γιανναράς, Χρίστος, Χωρισμός του Κράτους απο την Κυβέρνηση, εφημ. ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 10 Αυγούστου 2008 - Vitti, Mario, 2000, Η Γενιά του '30, εκδ. ΕΡΜΗΣ, Αθήνα

Ντ. Χριστιανόπουλος: «Πράξη ζωής», η απόρριψη του Βραβείου

Ο σπουδαίος ποιητής εξηγεί τους λόγους που δεν δέχεται το Μεγάλο Βραβείο των Γραμμάτων

ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ:  23/01/2012, 14:49

 

«Το ότι απέρριψα το βραβείο ήταν για μένα μια πράξη ζωής. Oσοι με ξέρουν θα καταλάβουν γιατί δεν δέχτηκα το βραβείο».  Η φωνή του ποιητή Ντίνου Χριστιανόπουλου ακούγεται ήρεμη αλλά σταθερή. «Τα παιδιά της επιτροπής έκαναν καλά που με βράβευσαν αλλά δεν σκέφτηκαν να με ρωτήσουν αν το δέχομαι» λέει ο ποιητής για την άρνησή του να αποδεχτεί το Μεγάλο Βραβείο Γραμμάτων για το σύνολο του έργου του. «Δεν ξέρουν, μου λέει μισό- γελώντας, ότι είμαι ένας στριμμένος άνθρωπος;»
Νωρίτερα, όταν δημοσιεύτηκε η είδηση της βράβευσης του είχε δηλώσει στο ΑΠΕ «Ούτε θα εμφανιστώ ούτε θα απλώσω το χέρι για να το πάρω. Δεν θέλω ούτε τα βραβεία ούτε τα λεφτά τους». Επιμένω γιατί να μην λάβει αφού έτσι κι αλλιώς δέχεται να εμφανίζεται στις τιμητικές εκδηλώσεις που γίνονται για τον ίδιο. Μου επαναλαμβάνει ότι είναι πράξη ζωής και μου θυμίζει το κείμενο του, γραμμένο το 1979 με τίτλο «Εναντίον», όπου έγραφε «Είμαι εναντίον της κάθε τιμητικής διάκρισης απ' όπου και αν προέρχεται. Δεν υπάρχει πιο χυδαία φιλοδοξία από το να θέλουμε να ξεχωρίζουμε. Αυτό το απαίσιο "υπείροχον έμμεναι άλλων", που μας άφησαν οι αρχαίοι. Είμαι εναντίον των βραβείων γιατί μειώνουν την αξιοπρέπεια του ανθρώπου ...»
Ο Ντίνος Χριστιανόπουλος (πραγματικό όνομα Κωνσταντίνος Δημητριάδης) γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη, γιος προσφύγων από την Κωνσταντινούπολη και φοίτησε στο τμήμα Φιλολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Εργάστηκε ως βιβλιοθηκάριος στη Δημοτική Βιβλιοθήκη της πόλης από το 1958 ως το 1965. Κατόπιν εργάστηκε ως επιμελητής εκδόσεων. Το 1958 άρχισε την έκδοση του περιοδικού Διαγώνιος, το οποίο συνέχισε να εκδίδεται ως το 1983, και τον εκδοτικό οίκο «Εκδόσεις της Διαγωνίου». Η πρώτη ποιητική συλλογή του «Εποχή των ισχνών αγελάδων» (1950) διακρίνεται για το καβαφικό ύφος της, ενώ στις επόμενες δημιουργίες του εκφράζεται καθαρά το κυρίαρχο θέμα της ποίησής του, το εφήμερο πάθος, η ταπείνωση και η μοναξιά.

http://www.tovima.gr

μερικά ποιήματα του

Ἐπικίνδυνη Μοναξιά

Ὅταν τὶς νύχτες τριγυρνῶ στὴ μοναξιά μου,
ψάχνω μέσ᾿ σὲ χιλιάδες πρόσωπα νὰ βρῶ
ἐκεῖνο τὸ τρεμούλιασμα στὴν ἄκρη τοῦ ματιοῦ σου.
Ἂν ἔστω κι ἕνας μόνο ἀπηχοῦσε
κάτι ἀπ᾿ τὴ δική σου ὀμορφιά,
θὰ τοῦ ῾λεγα: -«Λοιπόν, τί περιμένεις;
μὲ τὰ καρφιὰ τῶν παπουτσιῶν σου κάρφωσέ με».
καὶ δὲ θὰ καρτεροῦσα πιὰ γλυκὸ φιλὶ
οὔτε μία τρυφερὴ περίπτυξη.

Η ΘΑΛΑΣΣΑ

Ἡ θάλασσα εἶναι σὰν τὸν ἔρωτα:
μπαίνεις καὶ δὲν ξέρεις ἂν θὰ βγεῖς.
Πόσοι δὲν ἔφαγαν τὰ νιάτα τους –
μοιραῖες βουτιές, θανατερὲς καταδύσεις,
γράμπες, πηγάδια, βράχια ἀθέατα,
ρουφῆχτρες, καρχαρίες, μέδουσες.
Ἀλίμονο ἂν κόψουμε τὰ μπάνια
Μόνο καὶ μόνο γιατί πνίγηκαν πεντέξι.
Ἀλίμονο ἂν προδώσουμε τὴ θάλασσα
Γιατὶ ἔχει τρόπους νὰ μᾶς καταπίνει.
Ἡ θάλασσα εἶναι σὰν τὸν ἔρωτα:
χίλιοι τὴ χαίρονται – ἕνας τὴν πληρώνει.