23 Αυγούστου 2014

Εμμανουήλ Κριαράς: Τι λέει για τον έρωτα, τη ζωή, τον θάνατο, τον σοσιαλισμό

Με αφορμή το θάνατο του Εμμ. Κριαρά αναδημοσιεύουμε τη συνέντευξη που είχε δώσει πριν ένα χρόνο στην εφημερίδα "ΤΑ ΝΕΑ"


«Το ξέρω καλά. Οι περισσότεροι – ειδικά κάποιοι νεόκοποι από τις τηλεοράσεις που έρχονται να με δουν, να μου ζητήσουν "δηλώσεις", δεν είναι γιατί γνωρίζουν και εκτιμούν το έργο και την προσωπικότητά μου. Είναι η ηλικία μου που τους κάνει εντύπωση. Δεν επεπόθησα ξέρετε τόσο μακρύ βίο... Έγινε. Δεν θέλω πια άλλο να ζήσω. Η χαρά μου (η αγαπημένη μου σύζυγος) έφυγε. Ο έρωτας– τον οποίο η ύπαρξή της και μόνο μου ενέπνεε, ο έρωτας για τη ζωή, τη δημιουργία και την εργασία, για τη δημιουργία, δεν υπάρχει πια. Οπότε, σας ευχαριστώ για τις ευχές και τα δώρα αλλά... είναι πλέον περιττά. Και η εποχή μας δεν το θέλει το περιττό..». 

Αυτά ανέφερε, μεταξύ πολλών άλλων, στη συνέντευξή του την Πέμπτη στο ΑΠΕ-ΜΠΕ και στη δημοσιογράφο Βίκυ Χαρισοπούλου, ο Εμμανουήλ Κριαράς, με αφορμή τα 107α γενέθλιά του: Ο διακεκριμένος φιλόλογος και ομότιμος καθηγητής της Φιλοσοφικής σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, γεννήθηκε στις 28 Νοεμβρίου 1906 (15 Νοεμβρίου σύμφωνα με το Ιουλιανό ημερολόγιο που ίσχυε τότε) στον Πειραιά.

Ο Εμμανουήλ Κριαράς ζει πάντα στο διαμέρισμα του δευτέρου ορόφου της οδού Αγγελάκη, ανάμεσα σε βιβλία, χαρτιά, στυλό, λεξικά, φωτογραφίες (κυρίως της συζύγου του), μερικές παλιές πολυθρόνες, μια κλειστή (πάντα) τηλεόραση, λίγες εφημερίδες – «δεν αγοράζω πια τέσσερις την ημέρα, τις μείωσα... δεν έχουν πια ειδήσεις» λέει μάλλον απογοητευμένος.

Τα γενέθλιά του που τιμώνται πάντα από τους φίλους και συνεργάτες του – ή έστω όσους απ' αυτούς απέμειναν εν ζωή – «θα είναι κάτι λιτό. Απλώς θα μαζευτούμε να φάμε μαζί. Η εποχή δεν επιτρέπει πλέον τα περιττά...».

«Δεν ήλπιζα τόσο μακρά ζωή... Θυμάμαι, ξέρετε, τον κομήτη του Χάλεϊ, την εμφάνιση του Βενιζέλου, παρέστην – μικρό παιδί – σε ένοπλο συλλαλητήριο στην Κρήτη...».

«Δεν θέλω πλέον να ζω. Θέλω να διατηρήσω την αισιοδοξία μου αλλά δεν μου το επιτρέπουν τα "πράγματα" όπως έχουν καταστεί. Και σε κοινωνικό και σε προσωπικό επίπεδο. Κοινωνικά, μ' αυτή την κατάπτωση την οικονομική, αλλά όχι μόνο. Είναι πολιτικό το πρόβλημα και βεβαίως και πρόβλημα παιδείας. Ο Έλληνας έχει τον... ηρωισμό να θαυμάζει το αρχαίους– χωρίς, όμως, να τους γνωρίζει, ούτε να τους καταλαβαίνει. Έτσι, γιατί τον βολεύουν... Παράλληλα, φροντίζει για τον διορισμό του "ανάξιου" συνήθως παιδιού του σε βάρος του άξιου παιδιού του διπλανού, ο οποίος δεν έχει τις ίδιες... γνωριμίες, φροντίζει να δουλεύει όσο το δυνατό λιγότερο, να πάει αργότερα και να φεύγει νωρίτερα από τη δουλειά του, να βάζει στην τσέπη του ό,τι και όσο μπορεί ο καθένας– όχι μόνο οι πολιτικοί- απ' αυτά που δεν του ανήκουν, να μισεί και να υπονομεύει τον "άλλο", να...».

Δηλαδή, «μαζί τα φάγαμε»; 
«Ενέχει μια μεγάλη αλήθεια αυτή η ρήση. Υπό την έννοια της νοοτροπίας που έχει επικρατήσει. Λείπει η εθνική αλληλεγγύη και επικρατεί - ακόμα και σήμερα εν μέσω αυτής της ανθρωποφονικής κρίσης - το ατομικό συμφέρον». Για να διαβάσετε τη συνέχεια του άρθρου πατήστε εδώ

25 Ιουλίου 2014

Peter Mackridge, «Συμβολικές και ειρωνικές δομές στην Eroica»

Στην περίπτωση της Eroica ο αφηγητής είναι ένα πρόσωπο στην ιστορία. Ονομάζεται Παρασκευάς κι αφηγείται στο πρώτο πρόσωπο. Είκοσι χρόνια όμως χωρίζουν την εποχή της ιστορίας από την εποχή της αφήγησης· ο Παρασκευάς-ήρωας είναι έφηβος ενώ ο Παρασκευάς-αφηγητής είναι μεσήλικας. Πρώτα ο Παρασκευάς-έφηβος παρακολουθεί τα γεγονότα από την οπτική γωνία του παιδιού που τα ζει από κοντά, κι ύστερα ο Παρασκευάς-μεσήλικας αφηγείται αυτά τα γεγονότα (τα οποία ήδη υπέστησαν μια επεξεργασία στη συνείδηση του εφήβου) από την οπτική γωνία του ώριμου άντρα που τα έζησε μεν, αλλά στο μεταξύ απέκτησε μεγαλύτερη πείρα ζωής. Και ο Παρασκευάς-ήρωας και ο Παρασκευάς-αφηγητής βλέπουν την ιστορία με διφορούμενο τρόπο· άλλοτε την εξωραΐζουν κι άλλοτε την ειρωνεύονται. 
Ο έφηβος ήρωας, όπως είναι φυσικό, τείνει να εξιδανικεύσει τα πρόσωπα που αγαπάει, χωρίς όμως να λείψουν ορισμένες ειρωνικές νύξεις, ενώ ο μεσήλικας αφηγητής, παρά τη νοσταλγία-του για τα παιδικά-του χρόνια, έχει γίνει περισσότερο κυνικός και συχνά ειρωνεύεται τα πρόσωπα. Αυτή η διπλή οπτική γωνία δημιουργεί την πολλαπλότητα των σημασιών στο κείμενο της Eroica.
 Peter Mackridge, «Συμβολικές και ειρωνικές δομές στην Eroica». Κοσμάς Πολίτης, Eroïca, επιμ. Peter Mackridge, Βιβλιοπωλείον της «Εστίας», Αθήνα 1999, κε΄-κστ΄.πηγή




Απόστολος Σαχίνης, «Το μυθιστόρημα της εφηβικής ηλικίας»

[…] Η Eroïca αποτελεί ένα όριο για τη νεοελληνική πεζογραφία· ένα όριο όπου η πεζογραφία προσεγγίζει και πλουτίζει από την ποίηση, χωρίς να χάνεται μέσα στο ρευστό και το απεριόριστο της λυρικής ουσίας της· […]. Ο πεζογράφος που χάραξε το όριο αυτό παρακολουθείται από ιδιότητες της ψυχής, από λυρικά και μορφοπλαστικά χαρίσματα και από δυνατότητες της έκφρασης όχι συνηθισμένες στην πεζογραφία μας. Είναι αυτός και το μυθιστόρημά του η Eroïca που έθεσαν για πρώτη φορά συνειδητά το πρόβλημα και το θέμα της εφηβικής ηλικίας στη νεοελληνική λογοτεχνία· είναι αυτός και το μυθιστόρημά του που αποτέλεσαν το πρότυπο και άσκησαν μια σημαντική επίδραση στους νέους μυθιστοριογράφους μας. […]
Ο Κοσμάς Πολίτης σαν πεζογράφος βρίσκεται στους αντίποδες του ρεαλισμού· έτσι η Eroïca δεν έχει κεντρική υπόθεση και πλοκή και ίσως η αξία και η γοητεία της να οφείλεται περισσότερο στις λεπτομέρειες. Όλα μέσα στο μυθιστόρημα αυτό μετεωρίζονται με χάρη ανάμεσα στην υλική ζωή και την αϋλοσύνη, όλα συμβαίνουν σε μια σφαίρα ιδεατή, όπου εξανεμίστηκαν οι αισθήσεις. […] Η εξέλιξη και η χρονική διαδρομή του μυθιστορήματος δεν καλύπτει παρά το σύντομο διάστημα των δυο μηνών, όμως «πόσα δε γίνηκαν μέσα σε τόσο δα μικρό διάστημα», όπως γράφει και ο ίδιος ο συγγραφέας. Και θέλει να υποδηλώσει: πόσα γίνηκαν μέσα στις ψυχές των νέων ανθρώπων, πόσο προχώρησε η διαμόρφωση και πόσο ολοκληρώθηκε ο πλουτισμός του εσωτερικού τους κόσμου.
 Απόστολος Σαχίνης, «Το μυθιστόρημα της εφηβικής ηλικίας». Η σύγχρονη πεζογραφία μας, Ίκαρος, Αθήνα 1951, 25-26, 28.πηγή












«Ποιος είναι ο πρωταγωνιστής της Eroica; Ο Λοΐζος; Ο Αλέκος; Ή και οι δυο;»

Ανασυνθέτοντας τον άξονα της χρονικής οργάνωσης του μυθιστορήματος Eroica, τοποθετώντας δηλαδή στη σειρά τα γεγονότα που ανακαλεί η μνημονική αναδρομή, η μοναδική πράξη του κειμενικού αφηγητή, του ενήλικα Παρασκευά, «διαβάζουμε» την ιστορία που σφράγισε τη ζωή και την προσωπικότητά του. Προφανώς μια τέτοια ανάγνωση θέτει από την αρχή το ερώτημα «ποιος είναι τελικά ο ήρωας;». Τόσο στα πρώτα κριτικά άρθρα όσο και σε κατοπινές αναφορές στο μυθιστόρημα κανείς δεν αντιμετωπίζει τον ορισμό του ήρωα ως ιδιαίτερο πρόβλημα. Μόνο ο Peter Mackridge αναρωτιέται: «Ποιος είναι ο πρωταγωνιστής της Eroica; Ο Λοΐζος; Ο Αλέκος; Ή και οι δυο;»
Μια από τις εντυπώσεις που αποκομίζει ο αναγνώστης του Eroicaείναι ότι οι βασικές γραμμές της δράσης διαγράφουν ένα μοντέλο γνωστό και από ευρωπαϊκά αφηγήματα με πρωταγωνιστές εφήβους, το οποίο οικοδομείται πάνω στη σχέση δύο φίλων: ενός αγοριού που με πολλούς τρόπους και για πολλούς λόγους ξεχωρίζει από τα υπόλοιπα και ενός αγοριού επιφανειακά συμβατικού, δέσμιου των κανόνων της τάξης του και της εποχής του. […] Ο Πολίτης αναπαράγοντας αυτό το μοντέλο, συνειδητά ή όχι, παράγει ταυτόχρονα και μια ενδιαφέρουσα παραλλαγή του όταν αντί για ένα ζεύγος φίλων δημιουργεί δύο: Λοΐζος-Αλέκος και Αλέκος-Παρασκευάς. Στην περιπέτεια του έφηβου Αλέκου ήρωας είναι ο Λοΐζος. Στην περιπέτεια του έφηβου Παρασκευά ήρωας είναι ο Αλέκος. Ο Αλέκος ακολουθεί το Λοΐζο και προσπαθεί να ταυτισθεί με την εξιδανικευμένη μορφή του υιοθετώντας παράτολμες συμπεριφορές, ενώ ο εσωστρεφής Παρασκευάς ακολουθεί τον Αλέκο. Τόσο ο Λοΐζος όσο και ο Αλέκος εξαφανίζονται, ο ένας στην αχλύ του μύθου και ο άλλος με ένα πραγματικό θάνατο. Ο θάνατος, όμως, του Αλέκου συμβαίνει μέσα στην ιστορία του Παρασκευά και ο Παρασκευάς τον βιώνει ως το τέλος της περιπέτειας και ως το τέλος των παιδικών χρόνων.
Αν συγκεντρώσουμε τα μέρη της αφήγησης όπου μιλά ο ενήλικας Παρασκευάς σε πρώτο ενικό και πρώτο πληθυντικό πρόσωπο διαπιστώνουμε ότι η περιπέτεια που έχει καταγραφεί στην παιδική συνείδηση του αφηγητή λειτούργησε ως το όχημα για το πέρασμά του από την αχρονικότητα της παιδικής ηλικίας στη συνειδητοποίηση του κόσμου και του χρόνου και ως μια αποκαλυπτική εμπειρία που θα τον ακολουθεί στην υπόλοιπη ζωή του. Γι’ αυτό αντικαθιστώντας τη λέξη πρωταγωνιστής με τη λέξη ήρωας θα απαντούσα στο ερώτημα του Mackridge ότι ήρωας του μυθιστορήματος Eroica είναι ο Παρασκευάς. Εφόσον δε η περιπέτειά του είναι και μαθητεία στα μυστικά της ζωής και επιπλέον διαπλέκεται με παράγοντες που εξ ορισμού καθορίζουν τη διαμόρφωση της προσωπικότητας του νεαρού ατόμου, όπως την κοινωνία με τους κανόνες της, την εκπαίδευση και τη σχολική ζωή, τα διάφορα διαβάσματα, τις μαθητικές ομάδες, τους λογοτεχνικούς και εθνικούς μύθους, τη συμμετοχή στον ασυνθηκολόγητο αγώνα των παιδιών, το μυθιστόρημα Eroica ανταποκρίνεται στη βασική προϋπόθεση του τύπου Bildungsroman.
 Γ. Μελισσαράτου, «Το μυθιστόρημα Eroica ως Bildungsroman: Κριτικά ξαναδιαβάσματα και μια πρόταση τυπολογικού προσδιορισμού», περ.Ελίτροχος, τχ. 11 (Χειμ. 1996/1997) 116-118.

16 Ιουλίου 2014

"Η Μεγάλη Χίμαιρα" του Μ.Καραγάτση


O Δημήτρης Τάρλοου, ο σκηνοθέτης της 
θαλασσογραφία Wagner
παράστασης και εγγονός του Μ. Καραγάτση αναφέρει  στην εφημερίδα τα Νέα ότι «Η Μεγάλη Χίμαιρα είναι η κόντρα Ελλάδας-Δύσης». Είπε, επίσης, δύο λόγια για τον παππού του και για το μυστηριώδες «Μ» πριν το επίθετο του: «Το «Μ. Καραγάτσης» είναι λογοτεχνικό ψευδώνυμο – Δημήτρη Ροδόπουλο τον έλεγαν, το όνομά του πήρα. Το σκαρφίστηκε για να μην πάρει είδηση ο πατέρας του πως ασχολιόταν με τη λογοτεχνία. Ο παππούς μου λάτρευε τον Ντοστογιέφσκι. Συνήθιζε να διαβάζει τα έργα­ του κάτω από μια μεγάλη φτελιά, ένα μαυροδέντρι, «καραγάτσι» στα τούρκικα. Και το «Μ» αναφέρεται στον αγαπημένο του ντοστογιεφσκικό χαρακτήρα, τον Μίτια των «Αδερφών Καραμάζοφ». Ο Καραγάτσης ήταν όντως παράξενος. Ευχάριστος στις παρέες και με δαιμονικό χιούμορ, αλλά βαρύθυμος στο σπίτι του κι ευερέθιστος – συχνά αφόρητος. Δεν πίστεψε ποτέ στην αγάπη. Στην παράστασή μας, μόνο για μία στιγμή, θα με δείτε να τον ερμηνεύω» είπε στο αθηνόραμα.

Το μυθιστόρημα «Η Μεγάλη Χίμαιρα» παρουσιάζει αρκετές αντιστοιχίες με το  μυθιστόρημα «Η Μικρά Αγγλία» της Ιωάννας Καρυστιάνη καθώς και στα δύο κυριαρχεί το υδάτινο στοιχείο, η αδυσώπητη θάλασσα με τις χαρές και τις πίκρες που χαρίζει. Δεσπόζουν τα ελληνικά νησιά (Σύρος,  Άνδρος), ο παράνομος έρωτας υποβόσκει (Σπύρος και οι αδερφές Όρσα-Μόσχα, Μαρίνα και τα αδέρφια Γιάννης και Μηνάς) με τα ολέθρια αποτελέσματα του. Σε αυτό το επικό ερωτικό μυθιστόρημα παρακολουθούμε την ιστορία μιας Γαλλίδας, της Μαρίνας Μπαρέ, που έρχεται να ζήσει στην Ελλάδα, ερωτευμένη και παντρεμένη με έναν Έλληνα εφοπλιστή, αλλά και συνεπαρμένη από την ελληνική κλασσική παιδεία και τους αρχαίους έλληνες κλασικούς. Η επαφή όμως με την ίδια την χώρα των ονείρων της, τη φέρνει αντιμέτωπη με τις δικές της Χίμαιρες παρασύροντας τη στο πάθος  και στην αυτοκαταστροφή. Ο Καραγάτσης σε αυτό το μυθιστόρημα που κλείνει την γνωστή τριλογία «Γιούγκερμαν- Λιάπκιν- Χίμαιρα», μελετάει την δυνατότητα προσαρμογής των ξένων στην ελληνική πραγματικότητα.




14 Ιουλίου 2014

Μπορεί επιτέλους η βαθμολόγηση της Ν. Γλώσσας στις Πανελλαδικές να γίνει ακριβοδίκαιη;

Φιλόλογοι της διαδικτυακής κοινότητας agathi.pbworks.com
Ο βαθμός της «Έκθεσης» στις Πανελλήνιες είναι ο άγνωστος  χ μιας πολύ κρίσιμης διαδικασίας.  Είναι εκείνος που συχνά ανατρέπει  προσδοκίες αλλά και χρόνιες αξιολογήσεις, που αποκαλύπτει αλλοπρόσαλλες κρίσεις, που αφήνει πίκρα, θυμό κι απορίες, σε υποψηφίους, γιατί  δεν καταλαβαίνουν σε τι απέτυχαν, σε γονιούς, γιατί δεν καταλαβαίνουν πώς διαψεύστηκαν, σε δασκάλους,  γιατί  δεν καταλαβαίνουν τι δεν δίδαξαν σωστά.  Το Γλωσσικό μάθημα – όσο σπουδαίο κι αν είναι δυνητικά - είναι υπόλογο: δεν είναι μετρήσιμο αντικειμενικά  παρ’ εκτός κι αν ευτελιστεί σε μια φόρμα τυποποιημένων απαντήσεων κλειστού τύπου. Οπότε  καλύτερα να εξαιρεθεί από τον διαγωνισμό επιλογής φοιτητών.
Εκτός κι αν δεν είναι το μάθημα υπόλογο αλλά ο τρόπος της βαθμολόγησής του. Αν αυτός  αλλάξει μεθοδικά, δεν χρειάζεται να θυσιαστεί  ένας πολύτιμος δείκτης  της γλωσσικής και πνευματικής ωριμότητας του υποψηφίου. Συγκεκριμένα, κι από τα πιο απλά στα πιο σύνθετα:
  1.       Το κριτήριο πρέπει να επιμεριστεί σε θέματα μικρής  βαρύτητας. Όσο υπάρχουν θέματα που καλύπτουν το 40% της συνολικής βαθμολογίας, η βαθμολόγηση θα είναι ρευστή.
  2.       Τα ζητούμενα του κριτηρίου πρέπει να διατυπώνονται με την απαιτούμενη σαφήνεια, ακρίβεια και πληρότητα , ώστε να μην επιτρέπουν  αποκλίνουσες («αυστηρές» ή «επιεικείς») ερμηνείες και θεωρήσεις κατά την αξιολόγηση.  
  3.       Σε μια πιθανή αναβαθμολόγηση πρέπει ο τελικός βαθμός να προκύπτει από τον Μέσο όρο των δύο πλησιέστερων μεταξύ τους βαθμολογιών. Όσο προστατεύονται οι υψηλότερες βαθμολογίες, παράγονται αδικίες.
  4.       Για την  αξιολόγηση του παραγόμενου λόγου είναι αναγκαίο να αξιοποιηθούν ως επιμορφωτές και ως μέλη του Κεντρικού φορέα των εξετάσεων και Γλωσσολόγοι που ασχολούνται με την διδασκαλία της μητρικής γλώσσας στο σχολείο .  Η διδασκαλία και τα εξεταστικά κριτήρια γενικά  πρέπει να εναρμονίζονται με τα Προγράμματα Σπουδών και να μην παλινδρομούν ανάμεσα σε επιστημονικά έγκυρες αρχές και  σε παραδοσιακές συνταγές και παγιωμένες εξωθεσμικά φόρμες αξιολόγησης. Για τη συνέχεια του άρθρου μπορείτε να δείτε εδώ

27 Φεβρουαρίου 2014

Διάλογος: σχεδιάγραμμα και ανάλυση της έννοιας / λεξιλόγιο


διάλογος βερα from Βέρα Δακανάλη (Φιλόλογος ΠΕ02)
Ο Ρώσος καλλιτέχνης, Vladimir Kush, γεννήθηκε στη Μόσχα το 1965. Είναι γλύπτης και σουρεαλιστής ζωγράφος. Κάθε του έργο είναι συναρπαστικό με εκπληκτικές ...

4 Φεβρουαρίου 2014

Μητρικής γλώσσης εγκώμιον

Μπαμπινιώτης Γεώργιος                                                                 http://www.tovima.gr/
Η Διεθνής Ημέρα για τη μητρική γλώσσα που θα εορτασθεί σε λίγες μέρες δίνει ευκαιρία για μερικές σκέψεις πάνω σ' αυτό το καίριο θέμα. Κάθε άνθρωπος όπου γης διαθέτει ένα κοινό γνώρισμα: μαθαίνει εξ απαλών ονύχων τη μητρική του γλώσσα. Πρόκειται για ένα προνόμιο τού ανθρώπινου είδους που συμβαδίζει και ανατροφοδοτείται από το έτερο μεγάλο χάρισμα τού ανθρώπου, τον νου. Νόηση και μητρική γλώσσα ξεχωρίζουν τον άνθρωπο και μέσα από τη συγκρότηση κοινωνιών τού εξασφαλίζουν «ποιότητα ζωής». Αυτό το διπλό χαρακτηριστικό γνώρισμα είναι, άλλωστε, αυτό που τον διαφοροποιεί ποιοτικά από όλα τα λοιπά έμβια όντα. Γιατί με τη μητρική του γλώσσα ο άνθρωπος μπορεί να εκφράσει τον κόσμο, αφού πρώτα τον συλλάβει με τον νου του. Το υπαρξιακό τρίπτυχο όντα τού κόσμου, έννοιες τού νου (με τις οποίες υπάρχουν για μας τα όντα) και σημασίες / λέξεις τής μητρικής γλώσσας (με τις οποίες δηλώνονται οι έννοιες) περιλαμβάνει ως αναπόσπαστο συστατικό τη γλώσσα.

Μιλώντας για γλώσσα αναφερόμαστε πρωτίστως στη μητρική γλώσσα που είναι κτήμα όλων. Αυτό δε που διακρίνει τη μητρική γλώσσα από οποιαδήποτε άλλη, από μία ή περισσότερες ξένες γλώσσες που μαθαίνει κανείς, είναι ότι μόνο τη μητρική γλώσσα κατακτά εις βάθος, τόσο σε λογικό επίπεδο (γραμματική και συντακτική δομή - λεξιλόγιο) όσο και σε βιωματικό (συνθήκες πραγματικής χρήσης στη χώρα όπου ομιλείται μια γλώσσα). Γι' αυτό οι γλωσσολόγοι επιφυλάσσουν για τη μητρική γλώσσα τον όρο κατάκτηση (acquisition), ενώ για τη γνώση μιας ξένης γλώσσας χρησιμοποιούν σκόπιμα έναν πιο «ήπιο» όρο, τον όρο (εκ) μάθηση (learning). Κατακτάς μόνο τη μητρική σου γλώσσα, ενώ κάθε άλλη απλώς την μαθαίνεις, περισσότερο ή λιγότερο καλά. Για τη συνέχεια του άρθρου δείτε εδώ

2 Φεβρουαρίου 2014

To Αειφόρο Σχολείο: μια αδήριτη αναγκαιότητα για τη σημερινή Ελλάδα

Με την εισαγωγή της Εκπαίδευσης για την Αειφορία (ΕγΑ) στη Διεθνή Διάσκεψη «Περιβάλλον και Κοινωνία: Εκπαίδευση και Ευαισθητοποίηση των Πολιτών για την Αειφορία» (Θεσσαλονίκη, 8-12 Δεκεμβρίου 1997) η οποία είναι  διάδοχος της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, έγινε αντιληπτή η ανάγκη να συνδεθεί η εκπαίδευση αυτή με σημαντικές αλλαγές στη ζωή του σχολείου. Οι προτεινόμενες αλλαγές δεν εντοπίζονται πλέον σε ορισμένους τομείς που συνδέονται αποκλειστικά με περιβαλλοντικά ζητήματα (Περιβαλλοντική Εκπαίδευση), αλλά θα εκτείνονται σε όλη τη γκάμα των δραστηριοτήτων και λειτουργιών του σχολείου.  Θεωρήθηκε, λοιπόν, ότι η συμμετοχή όλης της σχολικής κοινότητας θα ήταν πιο αποτελεσματικότερη για την προώθηση της αειφορίας, και υιοθετήθηκε η «ολιστική σχολική προσέγγιση» (whole school approach). 

Τη μεταβολή από την  «Περιβαλλοντική Εκπαίδευση» στην Εκπαίδευση για την Αειφορία (ΕγΑ) συνόδεψε και η εμφάνιση του όρου Αειφόρο Σχολείο (sustainable school). 
Ένας ορισμός του αειφόρου σχολείου θα μπορούσε να είναι ο εξής: Το «αειφόρο σχολείο» είναι ένα σχολείο του οποίου η  οργάνωση και η λειτουργία είναι σύμφωνες με τις αρχές και τις αξίες της αειφορίας (πολιτικής, πολιτιστικής, οικολογικής, οικονομικής, ατομικής) (Καλαϊτζίδης & Νομικού, 2013, υπό δημοσίευση). Η βασική ιδέα για το «Αειφόρο Σχολείο», είναι η ενσωμάτωση της οπτικής της αειφορίας σε κάθε πλευρά της ζωής του, δηλαδή στη διοίκηση, στη μαθησιακή διαδικασία, στη διαχείριση των κτηρίων, στις μετακινήσεις από και προς το σχολείο, στις σχέσεις του σχολείου με τη σχολική κοινότητα.  Οι πρώτες αναφορές στο «αειφόρο σχολείο» εντοπίζονται στην Αυστραλία  και στο Ηνωμένο Βασίλειο.  Πολλές χώρες έχουν υιοθετήσει το «αειφόρο σχολείο» ως την επιθυμητή «μορφή» σχολείου, όπως π.χ. το Ηνωμένο Βασίλειο, αρκετές Πολιτείες των Η.Π.Α., η Σουηδία, η Αυστραλία κ.ά. Στην Ελλάδα μια πρώτη προσπάθεια για την εισαγωγή της Εκπαίδευσης για την Αειφορία μέσω του Αειφόρου Σχολείου, πραγματοποιήθηκε με τη μορφή ενός τοπικού σχολικού δικτύου στην Αχαΐα (Παπαϊωάννου κα, 2010) με επιτυχία.  
Το Αειφόρο Σχολείο στην  Ελλάδα
Στην Ελλάδα ο υποφαινόμενος, ως πρόεδρος του Συμβουλίου Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης της ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, πρότεινε την υιοθέτηση «Δεικτών Αειφόρου Σχολείου»  σε αντιστοιχία προς τους «δείκτες αειφόρου ανάπτυξης» (Καλαϊτζίδης & Δηλάρη 2010, Kalaitzidis 2012). Οι δείκτες αυτοί, δοκιμάστηκαν πιλοτικά κατά τη σχολική χρονιά 2009-2010. Από την πιλοτική εφαρμογή των δεικτών και τη σχετική αξιολόγηση και συζήτηση με τη συντονιστική ομάδα του ΒΑΣ, διαμορφώθηκαν 40 δείκτες αειφόρου σχολείου, για τα σχολεία της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και λιγότεροι για τους άλλους τύπους σχολείων. Από τη σχολική χρονιά 2010-11 και για τρία χρόνια  λειτούργησε στο πλαίσιο του ΣΠΕ και υπό την αιγίδα του Υπουργείου Παιδείας, ο πανελλήνιος θεσμός-διαγωνισμός «Βραβείο Αειφόρου  Σχολείου» στον οποίο συμμετείχαν  τα τρία χρόνια 530 σχολεία κάθε βαθμίδας και τύπου. Ο διαγωνισμός σταμάτησε τον Ιούνιο του 2013. Η βασική ιδέα των Δεικτών Αειφόρου Σχολείου είναι  να υποβοηθήσουν (οι δείκτες) τη σχολική κοινότητα, ώστε να δράσει με βάση συγκεκριμένο σχέδιο, προκειμένου να επιτύχει βελτίωση και στα τρία πεδία λειτουργίας του σχολείου, δηλαδή στο παιδαγωγικό, κοινωνικό/οργανωσιακό και περιβαλλοντικό. Είναι σημαντικό να σημειώσουμε ότι οι δείκτες υπονοούν δράσεις και δημιουργούν κίνητρα για συγκροτημένη δράση. Για την οργάνωση της προσπάθειας του σχολείου να στραφεί προς την αειφορία, προτείνονται και δύο σχέδια. Το Σχέδιο Αειφόρου Διαχείρισης (ΣΑΔ) και το Σχολικό Πρόγραμμα Δράσης (ΣΠΔ) που είναι αμοιβαίως αλληλοσυμπληρούμενα. Κάθε σχολείο μπορεί να καταρτίσει το δικό του Σχέδιο Αειφόρου Διαχείρισης (Σ.Α.Δ.), που αποτελεί μια δέσμευση όλων των μελών της σχολικής κοινότητας να εργαστούν αρμονικά και με πνεύμα συνεργασίας, προκειμένου να κινητοποιηθεί το σχολείο και να υιοθετήσει αειφόρο λειτουργία. Το Σχολικό Πρόγραμμα Δράσης (Σ.Π.Δ.) είναι ένας ουσιαστικός σχεδιασμός και χρονοπρογραμματισμός όλων των επιμέρους δράσεων που μπορεί να αναληφθούν από το σχολείο. 
Εκτός όμως από την Ελληνική πρόταση που διατύπωσε η ομάδα του ΣΠΕ (η οποία δε βρίσκεται  πλέον στην ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ), και η οποία μοιάζει σε αρκετά σημεία με την Αυστραλιανή εκδοχή, παρά τις αυτονόητες διαφορές, υπήρξε και η εκδοχή του Ηνωμένου Βασιλείου (2006) η οποία υιοθετούσε τις «Οκτώ Θύρες της Εκπαίδευσης για την Αειφορία». Στη σχετική ιστοσελίδα, που σημειωτέον, έχει αποσυρθεί επισήμως από το Υπουργείο Παιδείας του Ηνωμένου Βασιλείου, διαβάζουμε « Planning a Sustainable School. «Πλευρά δύο : Αειφόρα Σχολεία που υποστηρίζουν τις εθνικές προτεραιότητες (σημ. του Ηνωμένου Βασιλείου). Προκειμένου τα σχολεία να κάνουν τη δική τους δίκαιη συνεισφορά στις εθνικές προτεραιότητες, θα έχουν την ευκαιρία να προωθήσουν συμπεριφορές και τρόπους σκέψης όπου η ανάγκη γι αυτά είναι σαφώς προσδιορισμένη και συμφωνημένη με την Κυβέρνηση. Από αυτή την πλευρά, τα αειφόρα σχολεία μπορούν συμβάλλουν σε μια σειρά εθνικών προτεραιοτήτων, συμπεριλαμβανομένων τομέων όπως η αειφόρος ανάπτυξη και η τοπική ευημερία. Η βρετανική στρατηγική για την αειφόρο ανάπτυξη «Διασφαλίζοντας το μέλλον» (HMG, 2005), έχει ως στόχο να «επιτρέπει σε όλους τους ανθρώπους σε όλο τον κόσμο να ικανοποιήσουν τις βασικές ανάγκες τους και να απολαμβάνουν μια καλύτερη ποιότητα ζωής χωρίς να διακυβεύεται η ποιότητα της ζωής για τις μελλοντικές γενιές» (σημ. ο ορισμός της Αειφόρου Ανάπτυξης κατά Brutland). Βασικές προτεραιότητες του προγράμματος περιλαμβάνουν τη βιώσιμη κατανάλωση και παραγωγή, την αλλαγή του κλίματος, την προστασία των φυσικών πόρων και τις βιώσιμες κοινότητες. Το Εθνικό Πλαίσιο για τα Αειφόρα Σχολεία ερμηνεύει αυτές τις προτεραιότητες για τα σχολεία και τους προσφέρει μια σειρά από «πυλώνες» μέσα από τους οποίους θα καθορίσει τις αειφόρες πρακτικές. Οι πυλώνες είναι σημεία εισόδου - μια συλλογή από διακριτές και ολοκληρωμένες περιοχές εστίασης τις οποίες τα σχολεία μπορούν υιοθετήσουν και να αναλάβουν σχετική δράση. Σε μια προσπάθεια να αντιμετωπίσει τις τοπικές και τις εθνικές προτεραιότητες, κάθε ένας από τους πυλώνες αντλεί την έμπνευσή του από μια σειρά κυβερνητικές πολιτικές που αφορούν την αειφόρο ανάπτυξη και την ποιότητα ζωής. Θα θέλαμε όλα τα σχολεία να αποδίδουν καλά σε όλους αυτούς τους πυλώνες μέχρι το 2020 και προσφέρει τις ακόλουθες συστάσεις σχετικά με αυτό. 
(Η κυβερνητική πολιτική του Τόνι Μπλαιρ, για τα Αειφόρα Σχολεία του Ηνωμένου Βασιλείου, όπως δημοσιεύτηκε στο www.teachernet.gov). 

Για τη συνέχεια του άρθρου διαβάστε εδώ
πηγή: http://www.esos.gr/

23 Ιανουαρίου 2014

Εγώ ελπίζω να τη βολέψω... (εκθέσεις μαθητών)

Ο Ναπολιτάνος Μαρτσέλο Ντ' Όρτα, δημοσιεύοντας τις πιο διασκεδαστικές εκθέσεις των μαθητών του, που τις συγκέντρωσε στη διάρκεια της δωδεκαετούς θητείας του στο Δημοτικό Σχολείο του Αρζάνο, έγινε ο διασημότερος δάσκαλος της Ιταλίας. Το "Εγώ ελπίζω να τη βολέψω", κυκλοφόρησε το Φεβρουάριο του 1990, έχει φτάσει τις τριάντα εκδόσεις και έχει πουλήσει πάνω από ένα εκατομμύριο αντίτυπα: ένα απόλυτο ρεκόρ. Απ' αυτό το βιβλίο έλκουν την υπόθεση τους μια κινηματογραφική ταινία και μια θεατρική παράσταση, ενώ τα δικαιώματα της μετάφρασης έχουν πουληθεί σε έξι χώρες, ανάμεσα στις οποίες η Ουγγαρία και η Ρωσία. Ο Ντ' Όρτα ζευγάρωσε τις επιτυχίες του με μια δεύτερη συλλογή εκθέσεων. "Ο Θεός μας έπλασε τζάμπα"(1992) με θέμα τη θρησκεία.

ΠΟΙΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΟΛΛΕΣ ΠΑΡΑΒΟΛΕΣ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ ΠΡΟΤΙΜΑΤΕ;
Εγώ προτιμάω το τέλος του κόσμου, γιατί δε φοβάμαι, επειδή θα είμαι πεθαμένος από ένα αιώνα κιόλας.
Ο Θεός θα ξεχωρίσει τις κατσίκες από τους βοσκούς, ένας δεξιά και ένας αριστερά, στη μέση αυτοί που θα πάνε στο Καθαρτήριο.
Θα είναι πάνω από χίλια δισεκατομμύρια, περισσότεροι και από τους Κινέζους, ανάμεσα σε κατσίκες, βοσκούς και αγελάδες. Αλλά ο Θεός θα έχει τρεις πόρτες. Μια πάρα πολύ μεγάλη (που είναι η Κόλαση), μια μεσαία (που είναι το Καθαρτήριο) και μια πάρα πολύ στενή (που είναι ο Παράδεισος). Μετά ο Θεός θα πει: - Βγάλτε το σκασμό όλοι! και μετά θα τους χωρίσει. Ένας απο δω και τον άλλο από κει. Μερικοί που θέλουνε να κάνουνε τους πονηρούς θέλουνε να πάνε από δω, αλλά ο Θεός τους βλέπει. Οι κατσίκες θα πούνε ότι δεν έχουνε κάνει τίποτα, αλλά λένε ψέματα. Ο κόσμος θα σκάσει, τα άστρα θα σκάσουν, το Αρζάνο θα γίνει χίλια κομματάκια. Ο δήμαρχος του Αρζάνο και ο δημοτικός σύμβουλος θα πάνε ανάμεσα στις κατσίκες. Θα υπάρχει μεγάλο μπέρδεμα, ο ’ρης θα σκάσει, οι ψυχές θα πάνε και θα γυρίσουνε από τη γη για να πάρουνε τα κορμιά, ο δήμαρχος του Αρζάνο και ο δημοτικός σύμβουλος θα πάνε ανάμεσα στις κατσίκες. Οι καλοί θα γελάνε και οι κακοί θα κλαίνε, εκείνοι από το Καθαρτήριο λίγο θα γελάνε και λίγο θα κλαίνε. Τα αβάφτιστα μωρά θα γίνουν πεταλούδες.
Εγώ ελπίζω να τη βολέψω.
2. ΓΡΑΨΕ ΓΙΑ ΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟ ΤΗΣ ΒΑΦΤΙΣΗΣ
Σήμερα όλοι οι γονείς πιστεύουνε ότι για να σώσεις ένα μωρό και για να το κάνεις να πάει στον Παράδεισο, φτάνει να το βαφτίσουνε.
Αλλά για μένα, αν μπορώ να το πω, η Βάφτιση δε χρησιμεύει σε τίποτα, χρησιμεύει μόνο για να δώσεις όνομα σ' ένα μωρό.
Για παράδειγμα ο Χίτλερ, μήπως επειδή τον βαφτίσανε θα πάει στον Παράδεισο; Αυτός, ακόμα και αν πέθαινε στην κοιλιά της μαμάς, θα πήγαινε στον Κόλαση, γιατί ο Θεός που βλέπει στο μέλλον, το ήξερε όλο το κακό που θα έκανε.
'Η ο ληστής στο σταυρό, αυτόν ο Χριστός τον έστειλε στον Παράδεισο και δεν ήταν βαφτισμένος.
Εγώ όμως τα παιδιά μου θα τα βαφτίσω, ποτέ δεν ξέρεις τι γίνεται.
 
3. ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ ΤΗ ΦΡΑΣΗ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΠΑΥΛΟΥ "ΓΥΝΑΙΚΑ ΝΑ ΥΠΑΚΟΥΣ ΤΟΝ ΑΝΤΡΑ ΓΙΑΤΙ ΕΙΝΑΙ ΑΝΩΤΕΡΟΣ ΣΟΥ"
Παρ' όλο που αυτή η φράση φαίνεται άδικη, νομίζω ότι, αν ξέρουμε να την εκτιμήσουμε, δεν είναι άδικη, επειδή την είπε ο Παύλος, ένας άγιος πατέρας, φίλος του Χριστού, που σίγουρα δεν έλεγε μπούρδες. Αν αυτή τη φράση την είχε πει ένας οποιοσδήποτε, τότε εντάξει, ήτανε μαλάκας.
Εγώ αυτά τα πράγματα τα λέω παρ' όλο που είμαι κορίτσι και δε με συμφέρει να τα πω. Ο άντρας πρέπει να είναι ανώτερος από τη γυναίκα, γιατί στη ζωή υπάρχει πάντα ένας που διοικεί, και ένας άλλος που υπακούει. Αν διοικούσαν όλοι, τότε ποιος θα υπηρετούσε; Δε θα υπήρχε ούτε ένας σκουπιδιάρης στους δρόμους. Και ποιός θα μάζευε το τραπέζι, αν δεν το έστρωνε κανένας;
Για παράδειγμα: σ' αυτό το σχολείο κάνει κουμάντο η διευθύντρια και όλοι πρέπει να την υπακούνε. Αλλά όταν η διευθύντρια γυρίζει στο σπίτι και συναντάει τον άντρα, ο άντρας, ακόμα κι αν είναι επιστάτης σ' αυτό το σχολείο, είναι αυτός που διατάζει τη διευθύντρια, γιατί είναι ο άντρας της.
Στο σπίτι μου διατάζει ο πατέρας μου, αμέσως μετά έρχεται η μάνα μου, αλλά εγώ ξέρω μια οικογένεια όπου πρώτα διατάζει η μητέρα και μετά έρχεται ο πατέρας, γιατί ο πατέρας έχει μόνο ένα πόδι. Εμένα, για την ώρα, στο σπίτι με διατάζουνε όλοι, γιατί είναι όλοι σερνικοί, αλλά όταν παντρευτώ θα τα πληρώσει όλα - και με το δίκιο μου - ο άντρας μου! [...]
4. ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ ΤΗ ΦΡΑΣΗ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ: "ΝΑ ΑΓΑΠΑΤΕ ΤΟΥΣ ΕΧΘΡΟΥΣ ΣΑΣ"
Ο Χριστός μετρούσε τα λόγια του, δεν έλεγε μπούρδες. Αν έφερνε ένα παράδειγμα, ήταν ο πρώτος που το έκανε πράξη, δεν ήταν ένας δάσκαλε που δίδασκες και λόγο δεν κρατούσες, όπως οι θεοί της Ελλάδας και οι μούμιες της Αιγύπτου. Αυτός ήταν ο πρώτος που αγάπησε τους εχθρούς του: τον Βαραβά έβαλε να τον ελευθερώσουν, τον Ιούδα, παρ' όλο που μετά τον άφησε να τον κρεμάσουν, μέχρι την τελευταία στιγμή έκανε πως δεν ήξερε τίποτα, στο Ρωμαίο στρατιώτη του βοήθησε το γιο του, τον καλό ληστή τον συγχώρεσε στον σταυρό. Κι άλλα πολλά συγχώρια, που τώρα δεν τα θυμάμαι. Έτσι μας είπε να κάνουμε κι εμείς, είπε να αγαπιόμαστε ο ένας με τον άλλο, λεστω κι αν είμαστε όλοι αντίθετοι. Πράγματι που είναι το περίεργο αν δύο αρραβωνιασμένοι αγαπιούνται αμοιβαία, ή πατεράδες και μανάδες ή αδελφοί και αδελφές; Είναι φυσικό αυτά τα είδη να αγαπιούνται. Το δύσκολο βρίσκεται στο αντίθετο!
Εγώ όμως αναρωτιέμαι, πως είναι δυνατόν να αγαπάς έναν εχθρό; Το ξέρω ότι θα έπρεπε, αλλά είναι πολύ δύσκολο, για να μην πω εξίσου αδύνατο. Για παράδειγμα, εγώ θα έπρεπε να αγαπάω τον Τζίνο Μελκιόρε, που στην παράσταση μ' έκανε να κάνω επίτηδες λάθος κι έφαγα ένα σκαμπίλι από την Αδελφή Ανιέζε. Εγώ τον Τζίνο Μαλκιόρε θα τον μισώ σ΄ όλη μου τη ζωή, δε θα ξεχάσω ποτέ αυτό που έκανε! Και τον Εντουάρντο Τζιλιμπέρτι τον μισώ, επειδή μια φορά, κατά λάθος, του χτύπησα το χέρι με τη στέκα του μπιλιάρδου, κι αυτός μου έδωσε ένα χαστούκι. Το εκμεταλεύτηκε, γιατί ήταν μεγαλύτερος μου. Καλά να πάθει τώρα που είναι άνεργος.
Και όμως, θα έπρεπε να τους αγαπάω. Κι εγώ θα το ήθελα, αλλά δεν τα καταφέρνω με τίποτα. Αλλά, προσπαθώντας και ξαναπροσπαθώντας, ίσως μια μακρινή μέρα τα καταφέρω.
Για τη συνέχεια του άρθρου δείτε εδώ 

13 Ιανουαρίου 2014

ΟΟΣΑ: «Πατώνουν» οι Έλληνες μαθητές

«Αδιάβαστοι» έχουν πιαστεί οι Έλληνες έφηβοι και μάλλον πρέπει να αλλάξουν τον τρόπο με τον οποίο διαβάζουν, προκειμένου να θεωρηθούν ξανά επιτυχημένοι! Συγκεκριμένα, σε σύνολο 65 χωρών, η Ελλάδα κατατάσσεται 42η το 2012, καταλαμβάνοντας την τέταρτη θέση... στις λιγότερο επιτυχημένες ευρωπαϊκές χώρες, σύμφωνα με τα αποτελέσματα της ετήσιας έκθεσης του ΟΟΣΑ σχετικά με τις ικανότητες των 15χρονων μαθητών στους τομείς των μαθηματικών, των φυσικών επιστημών και της ανάγνωσης. Όπως σημειώνει το GreekReporter, το Πρόγραμμα του ΟΟΣΑ για τη Διεθνή Αξιολόγηση των Μαθητών ( PISA ), περιελάμβανε περίπου 510.000 μαθητές (ηλικίας 15-16 ετών) από τις 34 χώρες-μέλη του ΟΟΣΑ, καθώς και συνεργάτες από 31 χώρες, αναφέρει ότι η ΕΕ στο σύνολό της υστερεί σημαντικά στα μαθηματικά. Αντίθετα, στις φυσικές επιστήμες και την κατανόηση ανάγνωσης τα αποτελέσματα είναι κάπως πιο αισιόδοξα! 
 Το ποσοστό των Ελλήνων μαθητών με χαμηλή επίδοση στην κατανόηση ανάγνωση, τα μαθηματικά και τις φυσικές επιστήμες, έχει αυξηθεί κατά πολύ κατά τη διάρκεια των τριών τελευταίων ετών. Πιο αναλυτικά, το επίπεδο των επιδόσεων των Ελλήνων μαθητών μειώθηκε κατά 17 θέσεις το 2012, πέφτοντας από την 25η θέση, στην 42η και είναι υψηλότερο από το μέσο όρο της ΕΕ και στις τρεις δεξιότητες και ιδιαίτερα στην ανάγνωση.
Για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο πατήστε εδώ: εδώ
πηγή: http://www.protothema.gr/greece/article/343548/oosa-patonoun-oi-ellines-mathites/

12 Ιανουαρίου 2014

Ερωτήσεις στην Εισαγωγή του Αριστοτέλη (συγκεντρωτικά θέματα πανελλαδικών)

Σε δύο μήνες «ανοίγει» η Τράπεζα Θεμάτων

Το 50% των θεμάτων σε προαγωγικές και απολυτήριες εξετάσεις στις τάξεις του Λυκείου θα επιλέγεται από αυτήν
Του Αποστολου Λακασα
Τέλη Φεβρουαρίου θα ανοίξει... το κουτί της Πανδώρας για τους μαθητές της φετινής Α΄ Λυκείου. Τότε, αναμένεται να δημοσιοποιηθούν τα θέματα που θα περιλαμβάνονται στην Τράπεζα Θεμάτων, η οποία θα οργανωθεί για τις προαγωγικές εξετάσεις των μαθητών. Φέτος είναι η πρώτη χρονιά που θα αρχίσει να εφαρμόζεται το νέο σύστημα Γενικού Λυκείου, στο οποίο περιλαμβάνεται και νέο σύστημα προαγωγής και απόλυσης των μαθητών.

Ο αρμόδιος οργανισμός
Ειδικότερα, σύμφωνα με το νέο σύστημα, το 50% των θεμάτων σε προαγωγικές και απολυτήριες εξετάσεις στις τάξεις του Λυκείου για όλα τα μαθήματα -εκτός των μαθημάτων επιλογής της Α΄ Λυκείου και της ερευνητικής εργασίας (project)- θα προέρχονται με κλήρωση από την Τράπεζα Θεμάτων και το υπόλοιπο 50% θα επιλέγεται από τον διδάσκοντα. Οπως εξήγησε, μιλώντας στην «Κ», ο πρόεδρος του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής (αντικατέστησε το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο) Σωτήρης Γκλαβάς, εντός του Ιανουαρίου θα οργανωθεί ο αρμόδιος για τη διεξαγωγή των εξετάσεων Εθνικός Οργανισμός Εξετάσεων, ενώ ήδη εκπαιδευτικοί όλων των ειδικοτήτων προετοιμάζουν τα θέματα της Τράπεζας Θεμάτων, τα περισσότερα των οποίων θα ζητούν ανάπτυξη απάντησης. Λιγότερα θα είναι πολλαπλής επιλογής (multiple choise). Επίσης, τα θέματα θα είναι ομαδοποιημένα με κριτήριο τον βαθμό δυσκολίας τους. Στην πλήρη ανάπτυξή της (πάντως όχι από φέτος) η τράπεζα θα περιέχει περί τα 1.000 θέματα ανά μάθημα.

Από την άλλη, καθώς οι μαθητές θα έχουν ελεύθερη πρόσβαση στα θέματα, για την επιλογή των θεμάτων στις εξετάσεις ο εκπαιδευτικός (ή η ομάδα των εκπαιδευτικών) που διδάσκει κάθε μάθημα σε κάθε σχολείο θα μπορεί να επιλέξει ξεχωριστά θέματα. Οι μαθητές της Α΄ Λυκείου πρέπει να προσέξουν διότι αλλάζουν και οι όροι προαγωγής τους στη Β΄ Λυκείου, ενώ ο βαθμός της Α΄ Λυκείου θα μετράει στον υπολογισμό των τελικών μορίων για την εισαγωγή στα ΑΕΙ. Συγκεκριμένα, οι φετινοί μαθητές της Α΄ Λυκείου για να προαχθούν πρέπει να έχουν γενικό βαθμό τουλάχιστον 10, επίσης μέσο όρο τουλάχιστον 10 στην Ελληνική Γλώσσα και τα Μαθηματικά, και τουλάχιστον 8 σε καθένα από τα υπόλοιπα μαθήματα. Για τα τελικά μόρια για το ΑΕΙ ο προαγωγικός βαθμός της Α΄ Λυκείου θα πολλαπλασιάζεται με συντελεστή 0,4.
Για να διαβάσετε το υπόλοιπο άρθρο πατήστε εδώ

7 Ιανουαρίου 2014

Η Γυναίκα της Χρονιάς είναι 25 ετών και εργάζεται στη NASA…

Τι σημαίνει για εσένα και την οικογένειά σου η διάκριση της Γυναίκας της Χρονιάς (στον τομέα της έρευνας) στην Μ. Βρετανία;
Είμαι πολύ συγκινημένη με τη βράβευση αλλά κυρίως με την αποδοχή του κοινού που μου δίνει δύναμη και κουράγιο για τη συνέχεια. Αποτελεί μια σημαντική διάκριση για μένα, τόσο γιατί είναι ένα δείγμα αναγνώρισης της δουλειάς μου και της πορείας μου στο τομέα των επιστημών και της επιχειρηματικότητας αλλά και επειδή είναι μια ουσιαστική προώθηση για τον τομέα της αναγεννητικής ιατρικής και της τεχνολογίας τεχνικών οργάνων. Στην εταιρεία Transplants Without Donors LLC δημιουργούμε τεχνητά όργανα από βλαστοκύτταρα και βιοϋλικά με στόχο την ανάπτυξη μιας εναλλακτικής μεθόδου μεταμοσχεύσεων και κατ’επέκταση επιδιώκουμε να δώσουμε ένα τέλος στο παρεμπόριο ανθρωπίνων οργάνων που δυστυχώς ανθίζει στον τρίτο κόσμο. Η τεχνολογία των τεχνητών οργάνων που κάποτε θεωρείτο σενάριο επιστημονικής φαντασίας είναι πλέον πραγματικότητα και εύχομαι να δούμε σύντομα την επανάσταση που θα φέρει αυτή η θεραπευτική οδός στα κλινικά δεδομένα της υφηλίου.
Πες μας δυο λόγια για την σχέση σου με τη ΝΑΣΑ; Πως συνδυάζεται αυτή η καριέρα μετά τις σπουδές σου στο Πανεπιστήμιο Στερεάς;
Στην ΝΑΣΑ δουλεύω στο τμήμα «Βιοεπιστημών, Νανοτεχνολογίας και Εξερεύνησης του Πλανήτη Άρη» και σίγουρα είναι ένα όνειρο ζωής που μετά από πολύ κόπο και πολλές θυσίες έγινε πραγματικότητα. Θα ήθελα να ευχαριστήσω δημόσια το Πανεπιστήμιο Στερεάς Ελλάδος και ειδικά τον επιβλέπων καθηγητή μου κ. Ηλία Μαγκλογιάννη για την ποιότητα των σπουδών μου, την επιστημονική καθοδήγηση και τα πνευματικά εφόδια που μου προσέφεραν. Επίσης, θέλω να ευχαριστήσω όλους όσους δεν πίστεψαν σε μένα, το πολιτικό σύστημα που συστηματικά υποβάθμιζε τις επιστημονικές μας προσπάθειες και το αξιόλογο ακαδημαϊκό έργο του νεοσύστατου Πανεπιστημίου Στερεάς Ελλάδος αλλά και το μέρος του κοινωνικού ιστού που αδιαφόρησε για την εξέλιξη του Πανεπιστημίου έως και υποτίμησε την ερευνητική μας προσπάθεια διότι μου έδωσαν δυο ουσιαστικά μαθήματα: να διεκδικώ και να σχεδιάζω μόνη μου το μέλλον μου αλλά και να έχω ανοσία στην κακεντρέχεια. Όπως είπε και ο μεγάλος μας ποιητής Γιώργος Σεφέρης «Δε γυρεύω μήτε το σταμάτημα, μήτε το γύρισμα προς τα πίσω...γυρεύω το νου, την ευαισθησία και το κουράγιο των ανθρώπων που προχωρούν μπρος.»
  Το Πανεπιστήμιο Στερεάς πια δεν υφίσταται. Τι έχεις να πεις σε όλους όσους δεν στήριξαν το Ίδρυμα αυτό; Τι θα πρότεινες;
Η κρίση που διέρχεται η κοινωνία έχει περάσει, όπως είναι φυσικό, και στον χώρο του πανεπιστημίου, μεταλλάσοντας το φοιτητικό τοπίο σε ένα παγκοσμιοποιημένο στίβο όπου κυριαρχεί ο ανταγωνισμός για μια θέση εργασίας και η στιγνή εμπορευματική αντίληψη μιας πελατειακής παιδείας. Θα τολμούσα να παρομοιάσω το Πανεπιστήμιο Στερεάς με ένα πειραματόζωο που ακούσια και ανήθικα συμμετείχε στα πολιτικά - πειραματικά μοντέλα των εκάστοτε κυβερνήσεων και τελικά υπέστη ευθανασία. Το τμήμα Πληροφορικής με εφαρμογές στη Βιοϊατρική αποτελεί για μένα το πλέον καινοτόμο τμήμα που έχει να επιδείξει η Ελλάδα σήμερα, συνδυάζοντας την τεχνολογία με τις επιστήμες ζωής (ενδεικτικά κάποιοι τομείς έρευνας είναι η βιοπληροφορική, η βιοαπεικόνιση, η ρομποτική τηλεχειρουργική, η τηλεματική, η δημιουργία προσθετικών μελών κτλ). Η ακαδημαϊκή και ερευνητική ανάπτυξη σε τόσο εξελιγμένα πεδία μπορεί να αποφέρει σημαντικά κέρδη στη χώρα μέσω των επιστημονικών πατεντών και της στοχευμένης ερευνητικής επιχειρηματικότητας. Η δική μου ευχή και πρόταση είναι να αγκαλιάσει ο κόσμος την προσπάθεια των φορέων του Πανεπιστημίου και να ενταθούν οι προσπάθειες δημιουργίας επιχειρηματικού και ερευνητικού δικτύου στη χώρα με μια διάθεση αλληλεγγύης και συνεργασίας τόσο ανάμεσα στα πανεπιστήμια αλλά και ανάμεσα στον ακαδημαϊκό, επιχειρηματικό και πολιτικό κόσμο.
Ενημερωθήκαμε για τις δράσεις σου στην Αφρική και γενικότερα γύρω από τον εθελοντισμό. Πες μας δυο λόγια.
Ο εθελοντισμός δίνει νόημα στην ερευνητική μου δραστηριότητα και την ζωή μου εν γένει. Προσωπικά, θεωρώ ότι είναι ό,τι πιο σημαντικό έχω κάνει ως σήμερα και πραγματικά ελπίζω η διάθεση για προσφορά στον συνάνθρωπο να είναι η μόνη «μεταδοτική ασθένεια» που θα προσβάλει όλους μας τα χρόνια που έρχονται. Δραστηριοποιούμαι στην Λατινική Αμερική (Περού και Κόστα Ρίκα) και στην Αφρική (Ουγκάντα) ως επικεφαλής ιατρικής αποστολής σε συνεργασία με τον «Διεθνή Οργανισμό για την Ιατρική Ανακούφιση των Παιδιών» και τα «Μοσχεύματα Χωρίς Δότες». Η αποστολή μας στοχεύει στην ιατρική περίθαλψη παιδιών που υπήρξαν θύματα απαγωγής και παράνομης αφαίρεσης ανθρωπίνων οργάνων. Το να βλέπεις τον φόβο και την απελπισία στα πρόσωπα αυτών των παιδιών να μετατρέπεται σε χαμόγελο είναι ένα δώρο που δεν μπορώ να περιγράψω με λέξεις.
 Μίλησέ μας για το τι ακριβώς ήταν αυτό, που σου χάρισε μια τόσο μεγάλη διάκριση Παγκοσμίως;
 Η διάκριση προέκυψε με βάση την ερευνητική μου πορεία στον χώρο της αναγεννητικής ιατρικής και της τεχνολογίας τεχνητών οργάνων μέσω βλαστοκυττάρων. Το 2009 είχα την τιμή να με διαλέξει για να εργαστώ στην ερευνητική του ομάδα ένας από τους καλύτερους επιστήμονες της σύγχρονης ιατρικής, ο Καθ. Alexander Seifalian. Σε συνεργασία με την συμφοιτήτρια μου Claire Crowley δημιουργήσαμε μια τεχνητή τραχεία και το επιχειρηματικό σχέδιο ώστε αυτό το ερευνητικό-πειραματικό μοντέλο να μετατραπεί σε κλινικό προϊόν. Η μελέτη αυτή κέρδισε το 1ο βραβείο στο University College London και λίγους μήνες αργότερα χρησιμοποιήθηκε για να σώσει τη ζωή ενός 36-χρονου ασθενή που έπασχε από τελικό στάδιο καρκίνου της τραχείας. Αυτή αποτέλεσε την πρώτη επιτυχημένη μεταμόσχευση τεχνητής τραχείας στην ιστορία της ιατρικής και αποτέλεσε ορόσημο για το πεδίο της αναγεννητικής ιατρικής. Η εμπειρία αυτή αποτέλεσε τη γεννουσιουργό αιτία για την δημιουργία μιας εταιρείας, της Transplants Without Donors LLC, που θα παράγει τεχνητά όργανα ως εναλλακτική μεταμοσχευτική μέθοδο ώστε να δώσουμε το δικαίωμα στη ζωή στους ασθενείς που το έχουν ανάγκη. Για να διαβάσετε το πλήρες άρθρο δείτε : εδώ
πηγή: http://www.mag24.gr/interview/eleni-antoniadou-eyxaristo-dimosia-to-panepistimio-stereas-gynaika-tis-xronias-mila-sto-mag24

10 Δεκεμβρίου 2013

Η αυτοβιογραφία της Άλκης Ζέη

ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΩΣΤΗ ΠΑΠΑΓΙΩΡΓΗ Πηγή: www.lifo.gr


Η βιογραφία είναι λογοτεχνικό είδος; Όσο κι αν έχει υπονομευτεί από την ψυχανάλυση, πράγμα που αποδεικνύεται από το γεγονός ότι στην Αγγλία είναι λατρευτό λογοτεχνικό είδος, ενώ στη Γαλλία (όπου η κατοχή της ψυχανάλυσης είναι απόλυτη) θεωρείται απαρχαιωμένο, η αυτοβιογραφία ή απλώς η βιογραφία καλά κρατεί. Συχνά, οι επαγγελματίες αναγνώστες της λογοτεχνίας καγχάζουν σε βάρος της βιογραφικής αφηγήσεως, ενώ οι ίδιοι οι συγγραφείς που εντέλει ενδίδουν στον πειρασμό να μιλήσουν για τον εαυτό τους μάλλον μένουν στα μισά του δρόμου. Το συμβάν, το οιοδήποτε συμβάν που βιώνει ένας άνθρωπος, αποτελεί βίωμα τουλάχιστον δύο προσώπων, οπότε η αφήγηση, αν θέλει να φτουρήσει, αναγκαστικά θα πρέπει να  παραστήσει τον ψυχογνώστη.   Πάντως, πέρα από τις βιογραφίες «μεγάλων ανδρών» που συχνά αναγγέλλονται με μια πινελιά απειλής λόγω των αποκαλύψεων, υπάρχουν και οι άλλες, που δεν απειλούνται από το είδος, διότι γι' αυτές η γραφή είναι απόλαυση, συνοδεύονται μάλιστα από εξάρσεις και δάκρυα, διότι δεν βάζουν απλώς στη θέση τους τα πρόσωπα που γνώρισε ένας άνθρωπος αλλά κυρίως πασχίζουν να αναμοχλεύσουν καταστάσεις και να αναθερμάνουν συναισθήματα που αποτελούν τον πλούτο του αυτοβιογραφούμενου. 
 Προφανώς, η Άλκη Ζέη ανήκει στη δεύτερη κατηγορία. Έχουμε να κάνουμε με ένα κορίτσι ευνοημένο από την κοινωνική του τάξη – κάποιος πρόγονός τους το 1620 βρισκόταν στη Σκωτία, απέκτησε τρία ιστιοφόρα και με ένα από αυτά έπλευσε προς τα Ιεροσόλυμα για να γίνει χατζής. Για να μπούμε, λοιπόν, στο θέμα του βιβλίου, αρκεί η ακόλουθη παράγραφος: «Η κόρη του θείου Ανακρέοντα, η πανέμορφη Ρωξάνη, ίδρυσε στην Αθήνα τη σχολή Εσπεράντο. Σε αυτήν έμαθε τη γλώσσα ο Άγγελος Τσιριμώκος, γιος του Γιάννη Μαρή, που ζει στις Βρυξέλλες και εργάζεται στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά παρακολουθεί μέχρι σήμερα συνέδρια Εσπεράντο όπου κι αν γίνονται».   «Η γιαγιά ήταν από πλούσια οικογένεια εμπόρων, που αγαπούσαν όμως πολύ τα γράμματα. Έτσι, παππούς και γιαγιά μετέβησαν στο Μόναχο, όπου έμειναν δύο χρόνια. Η γιαγιά είχε μια ξαδέλφη στο Μόναχο, που ήτανε υψίφωνος [...]. Γύρισαν στη Σάμο ενώ ήταν έγκυος στην πρώτη της κόρη και μετά γέννησε άλλα δώδεκα παιδιά και δύο φορές δίδυμα. Τα τέσσερα τελευταία παιδιά της γεννήθηκαν στη Σμύρνη, γιατί ο παππούς, που ήταν καθηγητής Αρχαίων Ελληνικών, διορίστηκε καθηγητής και διευθυντής στην Ευαγγελική Σχολή Σμύρνης. Από την καταστροφή τον έσωσε ο Τούρκος συνέταιρός του, ο Αμπιντίν Μπέη, κι αυτόν και την περιουσία του, και δεν ξέρω πώς τον φυγάδευσε και βρέθηκε στη Βαγδάτη, όπου έκανε ακόμα πιο μεγάλη περιουσία». Τα παιδικά χρόνια της Ζέη δεν μιλούν μόνο για ένα πανίσχυρο σόι που διέπρεπε με τα μέλη του εντός και εκτός Ελλάδος αλλά και για τα τρυφερά χρόνια μιας συγγραφέως που, γνωστό αυτό, ό,τι έγραψε διαβάστηκε σε πολλές γλώσσες. Έχουμε και λέμε: Το καπλάνι της βιτρίνας – 264η χιλιάδα (αγγλικά, ρωσικά, εσθονικά, νορβηγικά, φινλανδικά, ιαπωνικά, δανέζικα, γερμανικά, γαλλικά, ισπανικά, σουηδικά, ουγγρικά, καταλανικά, πορτογαλικά, αραβικά, ιταλικά, τουρκικά, αλβανικά, σλοβένικα, βουλγάρικα, κορεατικά, βασκικά). Ο θείος Πλάτων – 87η χιλιάδα, Κοντά στις ράγες – 128η χιλιάδα, Αρβυλάκια και γόβες – 30ή χιλιάδα, και η ακολουθία είναι μεγάλη και εξίσου επιτυχής.   Επειδή τα βιβλία της Ζέη έχουν διαβαστεί τόσο σ' εμάς όσο και σε ξένες γλώσσες, η αφηγήτρια δεν μιλάει για τον πλασματικό κόσμο της γραφής, αλλά για τον άμεσο κόσμο της οικογένειας και των τόπων. «Το μεγάλο μου όνειρο», γράφει, «ήτανε να βάλω σουτιέν, αλλά άργησε πολύ να πραγματοποιηθεί» (όπως σε άλλα κείμενα συναντάμε τη σφοδρή επιθυμία του εφήβου να φορέσει μακρύ παντελόνι). Είναι χαρακτηριστικό ότι η Ζέη δεν μεγαλοποιεί την Τασκένδη και τους τασκενδίτες κομμουνιστές. Αντίθετα, θυμάται ότι μια ηλιόλουστη ημέρα στις 27 Απριλίου, στο ηλιόλουστο Ουζμπεκιστάν, γέννησε την κόρη της, το 1955. Δεύτερη αναφορά στην Τασκένδη: «Πάλι πίσω στην Τασκένδη, έφαγα λίγο από το πλιγούρι με το κόκκινο κρέας κι είπα να μη θυμηθώ πια τίποτα από την πολυτάραχη ζωή μου. Τώρα, πώς βρέθηκα στην Τασκένδη; Το λέω στην Αρραβωνιαστικιά του Αχιλλέα. Και για να ησυχάσουν οι πάντες, ο Αχιλλέας δεν ήτανε ποτέ ο άντρας μου, ούτε ο αρραβωνιαστικός μου. Το μυθιστόρημα το θέλησε έτσι. Τώρα, όμως, δεν γράφω μυθιστόρημα. Γράφω από τη ζωή μου όσα θυμάμαι, γιατί δεν έχουν περάσει μόνο δεκατέσσερα χρόνια, μα πολλά, πάρα πολλά». Για τη συνέχεια του άρθρου δείτε εδώ