Τάκης Βαρβιτσιώτης, Αυτός ο μικρός θεός που μιλά

Τάκης Βαρβιτσιώτης, Αυτός ο μικρός θεός που μιλά

Ο ποιητής
Αυτός ο αθώος
Αυτός ο μάγος
Ο θαυματοποιός
Ο μυστηριώδης δαμαστής των λέξεων
Που λατρεύει την ομορφιά
Αυτός ο μικρός θεός που μιλά
Και με το λόγο του γίνεται φως

Από τη συλλογή Όμως το χιόνι πάντα μένει (2002)

http://www.translatum.gr/forum/index.php?topic=5608.0#ixzz1CuqNTf7E

Τάκης Βαρβιτσιώτης, Όταν χιονίσει

Τάκης Βαρβιτσιώτης, Όταν χιονίσει

                                             Στον Τάσο Γιανναρά

Όταν χιονίσει είπε το πουλί
Κάθε φτερό μου θα υψωθεί
Ανάλαφρο στα ουράνια

Όταν χιονίσει είπε η αδελφή
Θ' ανοίξουμε τη θύρα
Στη χλωμή εποχή

Όταν χιονίσει είπε ο άνεμος
Θα φέρω κλωνάρι άστρα
Για τη θλιμμένη μου μνηστή

Όταν χιονίσει είπε η βροχή
Κάθε μου θύμηση θα γίνει
Κι ένας καθρέφτης για την πρώτη πρώτη αυγή

Όταν χιονίσει είπε το λουλούδι
Θα κλείσουμε τα μάτια μας για ν' ανοιχτούν
Καινούργια μάτια πιο βαθιά μέσα στη γη

Όταν χιονίσει αποκρίθηκε η σιωπή
Θα ψάλουμε στο ερημοκλήσι
Μια λειτουργία μυστική

Όταν χιονίσει αποκριθήκαν οι σταυροί
Από τα δάκρυά μας θ' ανθίσει
Μι' αγριοτριανταφυλλιά λευκή

Από τη συλλογή Αλφαβητάριο (1955)

πηγή: 

http://www.translatum.gr/

«Περιθωριοποιούνται οι συγγραφείς που δεν γράφουν στα αγγλικά»

ΡΙΝΗ ΚΟΥΖΕΛΗ | Τρίτη 1 Φεβρουαρίου 2011  [ 07:14 ]

Ο Ορχάν Παμούκ στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών στις 11 Ιανουαρίου, σε διάλεξη που έδωσε στα… αγγλικά

Ο Ορχάν Παμούκ στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών στις 11 Ιανουαρίου, σε διάλεξη που έδωσε στα… αγγλικά

Αγνοούμε το μεγαλύτερο μέρος της ανθρώπινης εμπειρίας διότι η λογοτεχνία που το περιγράφει δεν είναι γραμμένη στην αγγλική γλώσσα, παραπονέθηκε ο τούρκος νομπελίστας Οχράν Παμούκ κατά το Φεστιβάλ Βιβλίου της Τζαϊπούρ. Τόνισε ότι η βιβλιοπαραγωγή του δυτικού κόσμου κυριαρχεί στο λογοτεχνικό σύμπαν και ότι διαρκώς μειώνονται οι μεταφράσεις αλλόγλωσσων έργων στα αγγλικά.

«Οι περισσότεροι από τους συγγραφείς που συμμετέχουν σε φεστιβάλ, όπως ετούτο της Τζαϊπούρ, γράφουν στα αγγλικά. Και μπορεί εδώ τα αγγλικά να είναι επίσημη γλώσσα, αλλά για κάποιους συγγραφείς αλλού, το ότι δεν γράφουν στα αγγλικά σημαίνει ότι το έργο τους σπάνια μεταφράζεται και δεν διαβάζεται ποτέ. Επομένως, μεγάλο μέρος της ανθρώπινης εμπειρίας περιθωριοποιείται», ήταν τα λόγια του, σύμφωνα με την εφημερίδα «Guardian».

Ο συγγραφέας Γουίλιαμ Νταλρίμπλ, διευθυντής του Φεστιβάλ της Τζαϊπούρ, συμφώνησε: «Δεν τίθεται θέμα ότι τα αγγλικά είναι μια γλώσσα που τείνει να κυριαρχήσει επάνω σε όλες τις άλλες» και χαρακτήρισε το γεγονός αυτό «μεγάλο πρόβλημα». Πρόσθεσε μάλιστα ότι ακόμη και έργα γραμμένα σε άλλες μεγάλες ευρωπαϊκές γλώσσες συναντούν προβλήματα στην προσέγγιση του αγγλόφωνου κοινού. Αφενός οι Αγγλοι δεν διακρίνονται για τη δεκτικότητά τους απέναντι στις ξένες γλώσσες και αφετέρου είναι ιδιαίτερα δύσκολο να πείσει κανείς τους αμερικανούς εκδότες να μεταφράσουν ένα έργο. «Από την άλλη», συνέχισε, «για να μάθει ο κόσμος ένα έργο και έναν συγγραφέα είναι απαραίτητο να μεταφραστεί στα αγγλικά. Ο μεγάλος συγγραφέας Σάνκαρ, που έγραψε στη γλώσσα μπενγκάλι, πούλησε περισσότερα από τρία εκατομμύρια βιβλία, αλλά ο κόσμος τον έμαθε αφότου μεταφράστηκε στα αγγλικά, παρ’ όλο που τυπώθηκαν μονάχα 3.000 αντίτυπα του μυθιστορήματός του».

Οι εκδότες δεν μπορούν να διαφωνήσουν. Ακόμη και ο βρετανός Κρίστοφερ Μακλίχοζ, ο οποίος εκδίδει πολλά μεταφρασμένα έργα και πρωτοεξέδωσε τα έργα του Σουηδού Στιγκ Λάρσον στη Μεγάλη Βρετανία, παραδέχτηκε ότι «Ο Παμούκ έχει απόλυτο δίκιο».

Διαβάστε περισσότερα: http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&ct=4&artid=381489&dt=31/01/2011#ixzz1Cuogo5UB

Ορχάν Παμούκ «Γράφω μυθιστορήματα επειδή ο Θεός δεν μου ψιθυρίζει ποίηση»

«Γράφω μυθιστορήματα επειδή ο Θεός δεν μου ψιθυρίζει ποίηση»

Ο τούρκος νομπελίστας συγγραφέας γέμισε την Αίθουσα Αλεξάνδρα Τριάντη του Μεγάρου Μουσικής

ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΜΠΕΚΟΣ | Τετάρτη 12 Ιανουαρίου 2011

Μιλώντας σε ένα κατάμεστο Μέγαρο ο Ορχάν Παμούκ παρουσιάστηκε απρόσμενα απολαυστικός και οικείος (Γ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΠΟΥΛΟΣ)

Μιλώντας σε ένα κατάμεστο Μέγαρο ο Ορχάν Παμούκ παρουσιάστηκε απρόσμενα απολαυστικός και οικείος (Γ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΠΟΥΛΟΣ)

O Ορχάν Παμούκ χάρισε πρώτα ένα πλατύ χαμόγελο και έπειτα καλησπέρισε στα ελληνικά. Διατρέχοντας με τα μάτια την κατάμεστη αίθουσα δήλωσε έκπληκτος «από τον πολύ κόσμο» και ύστερα τα στύλωσε προς τους εξώστες απολαμβάνοντας την παρουσία του ενθουσιώδους κοινού.

Η Αίθουσα Αλεξάνδρα Τριάντη του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών, χωρητικότητας περίπου 1.800 θέσεων, πλημμύρισε από αναγνώστες που έσπευσαν στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων του Μegaron Ρlus να ακούσουν από τα χείλη του τούρκου νομπελίστα συγγραφέα τι συμβαίνει στο μυαλό ενός ανθρώπου όταν διαβάζει ένα μυθιστόρημα.

Ο Ορχάν Παμούκ μίλησε για την τέχνη του μυθιστορήματος από τη μεριά του συγγραφέα και του αναγνώστη, για την εμπειρία της ανάγνωσης, ενώ χαρακτήρισε τη λογοτεχνία το πολυτιμότερο αγαθό για να καταλάβουμε τον εαυτό μας και τους άλλους- πάντα με την πειθαρχία ενός επαγγελματία και με το πάθος ενός ανθρώπου απολύτως ικανοποιημένου με αυτό που κάνει.

«Το μυθιστόρημα είναι μια διαδικασία μετάλλαξης των λέξεων σε εικόνες μέσω μιας δημιουργικής φαντασίας» τόνισε ο Παμούκ μιλώντας, μαζί με τον συγγραφέα Τάκη Θεοδωρόπουλο , για το πόσα πράγματα γίνονται ταυτόχρονα ενώ διαβάζουμε. Διαβάζουμε ένα μυθιστόρημα για να εντοπίσουμε ένα «κέντρο» που θα μας δώσει το βάθος για να κατανοήσουμε τη ζωή μας μέσω μια άλλης «φανταστικής» ζωής.

Το μυθιστόρημα, είπε, είναι μια ιδανική μορφή «οικουμενικής επικοινωνίας», που μπορεί να μας μάθει σε έναν ολοένα αντιφατικό αλλά και περίπλοκο κόσμο τη διαδικασία «να μπαίνουμε στη θέση του άλλου».
Μίλησε για το τι συμβαίνει όταν κλείνεται στο δωμάτιό του και γράφει, για τις χαρές που αντλεί από αυτό, αλλά και για μεγάλους ομοτέχνους του, ενώ εξήρε τις εικόνες στον Προυστ και το δράμα στον Ντοστογέφσκι. «Ο ρόλος του συγγραφέα δεν έχει αλλάξει.Νιώθω πως κάνω ό,τι έκανε ο Ντίκενς·μιλάω για τις ζωές των ανθρώπων και πειραματιζόμενος με αυτό ψυχαγωγώ τους αναγνώστες μου».
Ανέγνωσε επίσης στα αγγλικά αποσπάσματα για τη σχέση με την κόρη του από τα «Αλλα χρώματα» (εκδόσεις Ωκεανίδα) και δήλωσε ότι «τα εθνικά μας δράματα δεν πρέπει να επισκιάζουν την ανθρωπιά και τις μικρές ιστορίες μας».
Οπως συνηθίζει, απέφυγε να αναφερθεί στην πολιτική, σημειώνοντας ότι το μυθιστόρημα δεν είναι χώρος «για προπαγάνδα και ηθικές κρίσεις». Ηταν, με δυο λόγια, ένας Παμούκ απρόσμενα απολαυστικός και οικείος.

Διαβάστε περισσότερα: http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&artid=377529&ct=4&dt=12%2F01%2F2011#ixzz1CunmxShW

H ελληνική λογοτεχνία του 2005 και τα χαρακτηριστικά της Διαβάστε περισσότερα: http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&ct=47&artid=170509&dt=31/12/2005#ixzz1Cukm3gNE

H ελληνική λογοτεχνία του 2005 και τα χαρακτηριστικά της

απολογισμοί

ΜΑΡΗ ΘΕΟΔΟΣΟΠΟΥΛΟΥ | Σάββατο 31 Δεκεμβρίου 2005

Σκίτσο από το «Book Review» της εφημερίδας «The New York Times»

Σκίτσο από το «Book Review» της εφημερίδας «The New York Times»

Το 2005 στάθηκε μια χρονιά ακόμη πλουσιότερη σε μυθιστορήματα, με αντίβαρο ένα ακόμη μεγαλύτερο λογοτεχνικό έλλειμμα. Θα λέγαμε πως ευδοκίμησε περαιτέρω η ελαφρά λογοτεχνία έναντι της σοβαρής, αν δεν διστάζαμε να χρησιμοποιήσουμε παρόμοιους επιθετικούς προσδιορισμούς, αυτονόητους για το θέατρο και τη μουσική, στην περίπτωση της λογοτεχνίας, καθώς μας φαίνονται κάπως αντιφατικοί. Ας όψεται εκείνος ο παθιασμένος ομηριστής Ιωάννης Πανταζίδης, που εισηγήθηκε τον όρο λογοτεχνία κατά το καλλιτεχνία και μάλιστα τον επέβαλε από τα έδρανα του Αθήνησι. Ενώ, σοφότερος ο Κωνσταντίνος Ασώπιος, έχοντας επαφή με το εξωτερικό αλλά και με τη σύγχρονή του πεζογραφία, επέμενε στον πλέον ουδέτερο όρο γράμματα, αν μη τι άλλο και προς ευθυγράμμιση με τα λοιπά ευρωπαϊκά έθνη, τουλάχιστον τα λατινογενή. Οπως κι αν έχει, απομείναμε με τον όρο λογοτεχνία, που δηλώνεται ως τέχνη του λόγου, όπου, σήμερα πλέον, η πρώτη σημασία του όρου τέχνη δεν είναι η κατασκευαστική αλλά η αισθητική.
Οπότε, για τα πολυσέλιδα μυθιστορήματα, που οι συγγραφείς γράφουν σε εντατικούς ρυθμούς και οι εκδότες τυπώνουν σε ακόμη εντατικότερους, καταφεύγουμε αναγκαστικά στον σύνθετο όρο ελαφρά λογοτεχνία, ως ειδολογικό χαρακτηρισμό, ει δυνατόν χωρίς ποιοτικές συνδηλώσεις, μακράν της παραλογοτεχνίας. Τα αξιόλογα βιβλία αυτής της κατηγορίας συνιστούν ψυχωφελή αναγνώσματα, όχι μόνο χάρη στον πλούτο των πραγματολογικών τους στοιχείων αλλά και με βάση τους εποικοδομητικούς προβληματισμούς που γεννούν. Για να επιτευχθεί η πρόσβαση στο ευρύτερο αναγνωστικό κοινό, προτιμώνται μια κάπως σχηματική απόδοση των χαρακτήρων και η διαγραφή μάλλον στερεότυπων συνθηκών, ώστε να προκύπτουν αναγνωρίσιμοι κοινωνικοί τύποι και καταστάσεις, απέχοντας ωστόσο των εξιδανικευμένων ηρώων και των εξόχως δραματικών ή και γλυκερών εξελίξεων που χαρακτηρίζουν βιβλία εκτός του λογοτεχνικού κανόνα. Καθοριστικής σημασίας αποβαίνει και η αφήγηση· στο μέτρο του δυνατού, οικεία στον αναγνώστη, μη υπερβαίνουσα τον ορίζοντα των προσδοκιών του. Ποτέ υπαινικτική, αντίθετα αναλυτική και επεξηγηματική, έστω κι αν πλατειάζει, ώστε να μην απομένουν αδιευκρίνιστα σημεία και απορίες.
Και πάλι εφέτος κυριάρχησε το ιστορικό μυθιστόρημα, με πρωτοστατούντα το Για μια συντροφιά ανάμεσά μας (Κέδρος) του Νίκου Θέμελη και τη Θέκλη (Εστία) της Αθηνάς Κακούρη, που αποπειρώνται να αναστήσουν συναρπαστικές ιστορικές εποχές, όπως είναι τα χρόνια του Διαφωτισμού και οι Βαλκανικοί Πόλεμοι. Δύο συγγραφείς με διαφορετικές προσλαμβάνουσες, που καταλήγουν και σε διαφορετικές χρήσεις ιστορικών συμβάντων και προσώπων. Δίπλα στα ιστορικά βιβλία, στις πρώτες θέσεις των ευπωλήτων βρέθηκε και η παραμυθική αλληγορία H μέθοδος της Ορλεάνης (Καστανιώτης) της Ευγενίας Φακίνου, η οποία εμφανίζεται όλο και περισσότερο ενδοτική στις επιθυμίες ενός πλατύτερου αναγνωστικού κοινού, όπως άλλωστε και πλείστοι άλλοι, ο καθένας κατά τις δυνατότητές του. Για παράδειγμα, ο Διονύσης Χαριτόπουλος μετά τον Αρη Βελουχιώτη στράφηκε στη δημοφιλή Μαλβίνα Κάραλη και στη θυελλώδη σχέση τους, επωφελούμενος και από την κληρονομιά του ερωτικού λόγου της ως ιδανικό παραγέμισμα της μυθιστορίας του Ο άνεμος κουβάρι (Ελληνικά Γράμματα).
Το μεγάλο κοινό
Εξυπνη η ιδέα της Λένας Διβάνη να στήσει ένα «διπλό βιβλίο»· από τη μία οι κατασκευασμένες ιστορίες και από την άλλη, κατ' αντίστροφη φορά, τα τάχατες συγγραφικά ερεθίσματα. Με εύστροφες ατάκες και φροϋδικώς μπερδεμένους ήρωες, το Ψέματα - H αλήθεια είναι... (Καστανιώτης) συγκαταλέγεται στα πλέον εύπεπτα της εφετινής σοδειάς. Σε ένα παραπλήσιο οικογενειακό αλαλούμ πάσης φύσεως συμπλεγμάτων και παρορμήσεων βυθίστηκε και ο Βαγγέλης Ραπτόπουλος, τον οποίον περιμένουμε να ανακόψει κάποτε την κεκτημένη ταχύτητα προτού τον χάσουμε οριστικά, όπως τον μπαμπά στο καινούργιο του μυθιστόρημα Χάσαμε τον Μπαμπά (Πατάκης). Περισσότερο πρωτότυπος ο Θεόδωρος Γρηγοριάδης στήνει μιαν «απόκρυφη» μυθιστορία πολυφυλετικού χαρακτήρα στο Αλούζα. Χίλιοι και ένας εραστές (Πατάκης), ικανοποιώντας και αυτός γούστα της εποχής μας.
Περισσότερο παρά ποτέ ευαίσθητοι οι δέκτες των μυθιστοριογράφων στα κελεύσματα της εκδοτικής αγοράς, εντοπίζουν θέματα που μπορεί να συγκινούν το μεγάλο κοινό. Ενα εσαεί καυτό, το ποδόσφαιρο, και ο Δημήτρης Μίγγας είχε τη φαεινή ιδέα να το εκμεταλλευτεί, μαζί με την αδιαμφισβήτητη αίγλη που προσφέρει ένας στίχος του Μανόλη Αναγνωστάκη ως τίτλος, Στα ψέματα παίζαμε! (Μεταίχμιο). Με ορατή τη μυθοπλαστική αδυναμία, επιδίδεται σε κοινωνιολογικής φύσεως ανασκόπηση της πρόσφατης τριακονταετίας, διανθισμένη με πάσης φύσεως στερεότυπα. Ενα άλλο θέμα, που αυτές τις ημέρες επανέρχεται στην επικαιρότητα, η τρομοκρατία, και ο Χρήστος Χωμενίδης πρόλαβε τις προθεσμίες. Προς διευκόλυνσή του, στη σχοινοτενή μυθιστορία του Το σπίτι και το κελλί (Πατάκης) δανείζεται συμβάντα από την ελληνική πραγματικότητα πλάθοντας διεστραμμένους ήρωες στα όρια της καρικατούρας. Εκτός επικαιρότητας αλλά πάντοτε συναρπαστικός, τουλάχιστον για μια μερίδα του αναγνωστικού κοινού, ο χώρος των παραεπιστημονικών φαινομένων, που είλκυσε και με την ευκολία του πλούσιου διαθέσιμου υλικού τον παραγωγικότατο Αλέξη Σταμάτη στο ένα από τα δύο εφετινά βιβλία του, το Μητέρα Στάχτη (Καστανιώτης) - το άλλο, Ζωή (Μίνωας), μάλλον θα πρέπει εσπευσμένως να το πολτοποιήσει. Απομυζώντας την επικαιρότητα, με ένα και πάλι αυτοβιογραφικού χαρακτήρα μυθιστόρημα επανήλθε ο Βασίλης Αλεξάκης αναδιηγούμενος ιστορίες που έχει ήδη αφηγηθεί. Ωστόσο το Θα σε ξεχνάω κάθε μέρα (Εξάντας), όπως και το περσινό Ξένες λέξεις (Εξάντας) που τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος 2004, έτυχε καλής υποδοχής από το γαλλικό κοινό. Γεγονός που δείχνει πως η εύπεπτη λογοτεχνία δεν ανθεί μόνο στα καθ' ημάς.
Ανέκαθεν κύριος εκπρόσωπος της ελαφράς λογοτεχνίας, πέραν του ρομάντζου και του περιπετειώδους αναγνώσματος, το αστυνομικό, στο οποίο πρωτοδοκιμάζεται εφέτος μεταξύ πλείστων άλλων τακτικών του είδους η Ελιάνα Χουρμουζιάδου, συνδυάζοντάς το με ένα μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας στον πρόσφορο χώρο της γενετικής. Μόνο που η μελλοντολογική διάσταση της Δεύτερης γυναίκας (Κέδρος) μένει επιφανειακή και τα ηθικά διλήμματα ρηχά. Ευχάριστη έκπληξη το αστυνομικό του Απόστολου Λυκεσά, Μπλάνκο (Εστία). Αν και κάπως άτολμο, παρουσιάζει ενδιαφέρον χάρις στην υποβόσκουσα σάτιρα του λογοτεχνικού σιναφιού. Οπως φαίνεται, σε οπισθοχώρηση η λογοτεχνία, αμύνεται από τις επάλξεις της ειρωνείας, όπου και το ευέλικτα κινούμενο μεταξύ παρωδίας και σάτιρας Ο παππούς μου και το Κακό (Κέδρος) του Γιώργη Γιατρομανωλάκη, που κερδίζει σε λεκτική ευφορία ό,τι πιθανώς χάνει σε μυθοπλαστική επινοητικότητα.
Καινούργιοι αναγνώστες
Πρωταρχικό αίτημα της ελαφράς λογοτεχνίας η προσέλκυση καινούργιων αναγνωστών από τις μικρότερες ηλικίες, που δεν διαβάζουν ούτε παραλογοτεχνία. Εξ ου και η σημασία των νεότερων συγγραφέων με επαγγελματική συνείδηση, που δίνουν τα τελευταία χρόνια ένα δυναμικό παρών. Από τους γρηγορούντες, όπως δείχνει και η επιφυλλιδογραφία της, η Αμάντα Μιχαλοπούλου προτείνει το Θα ήθελα (Καστανιώτης), μυθιστόρημα χαλαρά συνδεδεμένων επεισοδίων, δίκην διηγημάτων, γύρω από τις τραυματικές οικογενειακές σχέσεις. Ενώ ο Δημήτρης Σωτάκης αναδεικνύει τα υπαρξιακά αδιέξοδα στην αλληγορική αλλά ουδόλως σκοτεινή Παραφωνία (Κέδρος). Αν και το προσφιλές θέμα των νεότερων είναι οι κομπιουτεράκηδες. Ως νεόκοπη κοινωνική τάξη, με τα ψυχολογικά τους προβλήματα, ζωντανεύουν στο Σχεδόν σούπερ (Κέδρος) της Εύης Λαμπροπούλου που παραμένει, προς θέλξιν των αναγνωστριών, συναισθηματικό και παραδοσιακό. Αντίθετα ο ακοινώνητος χαρακτήρας τους και το ανώριμο της ψυχοσύστασής τους εμπνέουν τον Νίκο Βλαντή στο κάπως σχηματικό Μπάρτλεμπυ ο κομπιουτεράς (Απόπειρα) και τον Κώστα Κατσουλάρη στον φιλόδοξης σύλληψης αλλά αφηγηματικά αίολο Αντίπαλο (Πόλις). Ηρωες και ηρωίδες, δικτυωμένοι ή χάκερ, το στοιχείο που μυθοπλαστικά εξαίρεται είναι η νοσηρή συμπεριφορά τους σε τυποποιημένη μορφή.
Το πατρικό είδωλο, έστω και πολλαπλώς μεταμφιεσμένο, αναγνωρίζεται ως πυρηνικό θέμα στα μυθιστορήματα δύο συνομήλικων νεότερων συγγραφέων, του Θανάση Χειμωνά στο τέταρτο μυθιστόρημά του H μπλε ώρα (Πατάκης) και του πρωτοεμφανιζόμενου Ηλία Μαγκλίνη στο Σώμα με σώμα (Πόλις). Χωρίς αφηγηματικές καινοτομίες, ο Χειμωνάς και πάλι γοητεύει με τη χαρακτηριστική του πλέον αμφισημία προσώπων και σκηνικών, ωστόσο σε αυτό το μυθιστόρημα απώλεσε μια μοναδική ευκαιρία να υπερβεί τη θεματική στασιμότητα στην οποία έχει περιέλθει. Ενώ ο Μαγκλίνης διοχέτευσε τη συγκινησιακή φόρτιση σε ένα μυθιστόρημα συρραφής ντοκουμέντων. Οπως έχουμε ξαναγράψει, αυτός ο τύπος μυθιστορήματος με τον φύσει πλατειάζοντα χαρακτήρα του και την αφηγηματική ευκολία της κοπτοραπτικής ελκύει τους συγγραφείς, ιδιαίτερα τους νεότερους. Στην εφετινή σοδειά το είδος σπρώχτηκε και στη μορφή του κέντρωνα από τον Σταύρο Κρητιώτη σε μια επιδεξίως συρραμμένη κουρελού λογοτεχνικών και δοκιμιακών κομματιών, Το μηνολόγιο ενός απόντος (Πόλις), και από τον Κώστα Βούλγαρη, που είχε προ τετραετίας αναστήσει το είδος στη δολία Περούκα της Σοφίας Νέρη (Μεταίχμιο). Σε αντίθεση με τον Κρητιώτη, ο Βούλγαρης διαβάζει τα λογοτεχνικά και κριτικά κείμενα που χρησιμοποιεί, μένει ωστόσο ζητούμενο κατά πόσο η ανάγνωσή του αποβαίνει προς όφελός τους. Γενικότερα, η μεταμοντέρνα συνθήκη φαίνεται πως λειτουργεί απελευθερωτικά για τους συγγραφείς, που επιδίδονται στην αποκαθήλωση ιστορικών και λογοτεχνικών μορφών, συνάδοντας υποτίθεται με τις νοοτροπίες της εποχής. Οσο για την αισθητική της αφήγησης, πέραν της δυναμικής κάποιων ντοκουμέντων, τα μεταμοντέρνα βιβλία στοιχίζονται με αυτά της ελαφράς λογοτεχνίας, κυρίως ως προς το ανεπεξέργαστο της γλώσσας.
Με επαναλήψεις
Ορισμένοι υποσχόμενοι συγγραφείς επανέρχονται με επαναλήψεις. Υπαρξιακό και μορφικά πειραματιζόμενο, όπως και τα παλαιότερα της Μαρίας Μήτσορα, το πρόσφατο βιβλίο της Καλός καιρός / μετακίνηση (Πατάκης), συνέχεια του προηγουμένου H μεθυσμένη γυναίκα (Εστία) της Σωτηρίας Σταυρακοπούλου, όπως και το Να δούμε ποιος θα φαγωθεί (Καστανιώτης) του Σπύρου Καρυδάκη. Ολοκληρώνοντας τη μυθιστορηματική επισκόπηση, από την πλημμυρίδα ιστορικού αναγνώσματος συγκρατούμε τρία αουτσάιντερ με θεματικό ενδιαφέρον. Από την οθωμανική κυριαρχία στην Κύπρο το Εμείναμεν σαν πρόβατα χωρίς βοσκόν στον κάμπον (Κέδρος) της Αγγελικής Σμυρλή, από τον καιρό του Εμφυλίου το Bella Ciao (Ελληνικά Γράμματα) του Θανάση Σκρουμπέλου και το βορειοελλαδικό χρονικό Στη σκιά της πεταλούδας (Πατάκης) του Ισίδωρου Ζουργού.
Απομένει το διήγημα, που κάποτε εντασσόταν στη λογοτεχνία, σκέτα, χωρίς πρόσθετους προσδιορισμούς, ώσπου προέκυψαν τα κατά παραγγελία διηγήματα. Τελευταία γράφονται και νουβέλες επί παραγγελία, σαν ανάπηρα μυθιστορήματα. Κάποτε η μορφή του διηγήματος ήταν διακριτή και ο διηγηματογράφος απείχε του μυθιστοριογράφου, όσο ο δρομέας στο κατοστάρι από τον μαραθωνοδρόμο. Σήμερα απαξάπαντες γράφουν διηγήματα. Οπότε στα βιβλία του 2005 πληθαίνουν οι αποκαλούμενες νουβέλες και οι συλλογές των λεγόμενων διηγημάτων, ενώ συρρικνώνονται περαιτέρω τα γνήσια του είδους. Μια νουβέλα του Χριστόφορου Μηλιώνη Το μοτέλ. Κομμωτής κομητών (Κέδρος), ένα αφήγημα του Σωτήρη Δημητρίου Τα οπωροφόρα της Αθήνας (Πατάκης) και μια ισχνή συλλογή διηγημάτων του Αχιλλέα Κυριακίδη Ο καθρέφτης του τυφλού (Πόλις). Εν μέσω μυθοπλαστικών ιστοριών, κάποιες τελεσφορούσες, στις Μικρές χαρές (Μεταίχμιο) της Μαρίας Κέντρου-Αγαθοπούλου, στην Αχτίδα στο σκοτάδι (Κέδρος) της Ερσης Σωτηροπούλου και στα Αδεια ξενοδοχεία (Εστία) του Φαίδωνα Ταμβακάκη. Τέλος, ανάμεσα σε ατελή, ορισμένα εντυπωτικά διηγήματα στις συλλογές νεότερων, τη Μισάντρα (Κέδρος) του Γιάννη Καισαρίδη, Του χρόνου κυνήγια (Κέδρος) του Ηλία Παπαμόσχου και την Καρδιά του λαγού (Πόλις) της Βασιλικής Ηλιοπούλου.
Να σημειώσουμε ότι ορίζοντας αυστηρά τα πράγματα η επισκόπηση της πεζογραφικής παραγωγής ενός έτους προϋποθέτει πλήρη εποπτεία. Αίτημα που ένας βιβλιοπαρουσιαστής κατά κανόνα δεν πληροί, πόσο μάλλον όταν ο απολογισμός συμπίπτει με τη χριστουγεννιάτικη εκδοτική έκρηξη. Προσδιορίζουμε λοιπόν ότι αν η εφετινή πεζογραφική σοδειά υπερβαίνει τα 500 βιβλία, εμείς διαβάσαμε γύρω στα εκατό, εντρυφώντας μόλις στο ένα τρίτο. Παρεμπιπτόντως μια εικόνα των αναγνωστικών προτιμήσεων δίνεται από τον τελικό κατάλογο των υποψήφιων μυθιστορημάτων για το Βραβείο Αναγνωστών 2006, που διοργανώνουν ο ραδιοσταθμός Σκάι 100,3 και το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου: H μέθοδος της Ορλεάνης της Φακίνου, Για μια συντροφιά ανάμεσά μας του Θέμελη, Ο θείος Τάκης του Γιάννη Ξανθούλη, H συγχώρεση της Σώτης Τριανταφύλλου και τα ισοψηφήσαντα Μακρινοί περίπατοι του Γιώργου Πολυράκη και Ψέματα - H αλήθεια είναι... της Διβάνη. Το βραβείο θα ανακοινωθεί στις 14 Φεβρουαρίου, του Αγίου Βαλεντίνου. Μήπως να τον ανακηρύσσαμε και προστάτη άγιο της ανάγνωσης;Διαβάστε περισσότερα: http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&ct=47&artid=170509&dt=31/12/2005#ixzz1Cukm3gNE

Κακοποίηση της ελληνικής γλώσσας

Κακοποίηση της ελληνικής γλώσσας

Η ελληνική γλώσσα θεωρείται από τους μεγαλύτερους επιστήμονες του κόσμου ως η πιο κατάλληλη γλώσσα στη χρήση των ηλεκτρονικών υπολογιστών. Και αυτό γιατί διαπιστώθηκε πως η ελληνική γλώσσα είναι γλώσσα «νοηματική» και πως είναι η μοναδική νοηματική γλώσσα που υπάρχει. Όλες τις υπόλοιπες γλώσσες τις χαρακτηρίζουν οι επιστήμονες ως γλώσσες «σημειολογικές».

Νοηματική είναι η γλώσσα στην οποία το σημαίνον , δηλαδή η ίδια η λέξη , και το σημαινόμενον , δηλαδή αυτό που η λέξη εκφράζει , έχουν μεταξύ τους πραγματική πρωτογενή σχέση. Αντίθετα η σημειολογική είναι γλώσσα στην οποία αυθαιρέτως ορίζεται ότι το α πράγμα εννοείται με το α σημείο.

Με άλλα λόγια η ελληνική είναι η μόνη γλώσσα της οποίας οι λέξεις έχουν πρωτογένεια ενώ σε όλες τις άλλες είναι συμβατικές , δηλαδή σημαίνουν κάτι απλώς επειδή έτσι συμφωνήθηκε μεταξύ αυτών που τη χρησιμοποιούν.

Συναφής εκδήλωση για τη σπουδαιότητα της ελληνικής γλώσσας είναι πως Άγγλοι επιχειρηματίες προτρέπουν τα ανώτερα στελέχη τους να μάθουν αρχαία ελληνικά γιατί αυτά εμπεριέχουν μια φιλοσοφία με ξεχωριστή σημασία για τους τομείς οργανώσεως και διαχειρίσεως επιχειρήσεων. Σε αυτό το συμπέρασμα βέβαια οδηγήθηκαν μετά από έρευνες Βρετανών ειδικών ότι η ελληνική γλώσσα ενισχύει τη λογική και τονώνει τις ηγετικές ικανότητες. 

Γι’αυτούς τους λόγους οι Ισπανοί Ευρωβουλευτές ζήτησαν να καθιερωθεί η Ελληνική ως επίσημη γλώσσα της Ευρωπαϊκής Ένωσης διότι , όπως οι ίδιοι είπαν , το να μιλά κανείς για Ε.Ε. χωρίς την ελληνική είναι σαν να μιλά σ’ έναν τυφλό για χρώματα.

Δυστυχώς όμως η ελληνική γλώσσα αναγνωρίζεται και υποστηρίζεται στον μεγαλύτερο τουλάχιστον βαθμό μόνο από τους ξένους και όχι από τους ίδιους τους Έλληνες που υποστηρίζουν με κάθε μέσο τις ξένες γλώσσες και μάλιστα κάνουν λόγο για την κατάργηση της ελληνικής μέσα στην ίδια την Ελλάδα και την αντικατάστασή της από την Αγγλική τα στιγμή που οι ίδιοι οι Άγγλοι μιλούν για την ανωτερότητα και τη σπουδαιότητα της ελληνικής.

Γι’ αυτό εάν παρατηρήσουμε λίγο προσεκτικά τα μέσα ενημέρωσης , τον Τύπο , διάφορες ανακοινώσεις και ομιλίες πολιτικών μπορούμε να πούμε πως όλοι αγωνίζονται για το ποιος θα χαλάσει περισσότερο την ελληνική όμορφη γλώσσα μας. Και όλες αυτές οι κακοποιήσεις γίνονται στο όνομα της δημοτικής από πολλούς όψιμους δημοτικιστές. Και αν κάποιος επιχειρήσει να τους πει το σωστό τότε τον ειρωνεύονται. Βέβαια το κακό δεν θα ήταν τόσο μεγάλο εάν περιοριζόταν μόνο σε αυτούς που το διαπράττουν. Όμως δυστυχώς το γλωσσικό λάθος επαναλαμβάνεται από τα μέσα ενημέρωσης και εμπεδώνεται στη συνείδηση του πολλού κόσμου και η διόρθωσή του γίνεται πολύ δύσκολη.

Θα πρέπει λοιπόν να προσέχουμε να μην κακοποιούμε την πλούσια γλώσσα μας με ακρότητες και εκφράσεις που προσκρούουν στο γλωσσικό μας αισθητήριο και στην αισθητική μας καλλιέργεια. Γιατί πολλοί δημοτικιστές , είτε από άγνοια είτε από υπερβολικό ζήλο και φανατισμό , δε χρησιμοποιούν σωστά τη γλώσσα και διαστρέφουν το γλωσσικό μας αισθητήριο. Ωστόσο για την καταστολή της κακοποίησης της γλώσσας θα ήταν καλό , στα διάφορα Υπουργεία , οργανισμούς και τις άλλες υπηρεσίες καθώς επίσης και στη ραδιοφωνία την τηλεόραση , τις εφημερίδες και σε όλα τα μέσα ενημέρωσης , να υπάρχουν υπεύθυνοι για τη γλωσσική επιμέλεια των εγγράφων , εγκυκλίων , αποφάσεων , δελτίων ειδήσεων , ρεπορτάζ και άλλων που δίνονται στη δημοσιότητα.   

Βλέπουμε επίσης ότι σήμερα η ελληνική γλώσσα κατακλύζεται από την εισβολή ξένων λέξεων και εκφραστικών τρόπων σκέψης πράγμα το οποίο συντελεί άμεσα στο πρόβλημα της κρίσης. Και αυτό γιατί όλα έχουν αρχίσει να γίνονται στη χώρα μας με τη χρήση της Αγγλικής ή Γαλλικής γλώσσας. Και περισσότερο οι νέες γενιές χρησιμοποιούν στον καθημερινό τους λόγο πλήθος ξένων λέξεων μεγαλύτερο σε ποσοστό από το ελληνικό λεξιλόγιο. Με αυτή την τακτική σε μικρό χρονικό διάστημα το ελληνικό λεξιλόγιο θα περιορισθεί τόσο πολύ στους νέους που θα είναι πια κατόρθωμα να ακούμε καμμιά ελληνική λέξη , και θα μας φαίνεται και αξιοπερίεργο.( Εδώ μια και γίνεται λόγος για τη σχέση των ξένων λέξεων με τις ελληνικές λέξεις μπορεί να σημειωθεί η έρευνα του πανεπιστημίου του Ιρβάιν της Καλιφόρνιας που κατάφερε να αποθησαυρίσει στον Η/Υ «Ίβυκο» 6 εκατομμύρια λέξεις και 78 εκατομμύρια λεκτικούς τύπους της γλώσσας μας , όταν η Αγγλική γλώσσα έχει συνολικώς 490.000 λέξεις και 300.000 τεχνικούς όρους , δηλαδή ως γλώσσα είναι μόλις το 1/100 της δική μας. Στον Η/Υ «Ίβυκο» έχουν επίσης ταξινομηθεί 8.000 συγγράμματα 4.000 αρχαίων ελλήνων και το έργο ακόμη συνεχίζεται. Μιλώντας γι’ αυτό ο καθηγητής Μπρούνερ είπε : «Σε όποιον απορεί γιατί τόσα εκατομμύρια δολάρια για την αποθησαύριση των λέξεων της Ελληνικής απαντούμε : Μα πρόκειται για τη γλώσσα των προγόνων μας και η επαφή μας με αυτούς θα βελτιώσει των πολιτισμό μας». Υπολογίζεται ότι οι Ελληνικοί λεκτικοί τύποι θα φθάσουν τα 90 εκατομμύρια έναντι των 9 εκατομμυρίων της Λατινικής.)

Ως αιτία της γλωσσικής κρίσης μπορεί να θεωρηθεί επίσης και η αποδυνάμωση της ελληνικής γλώσσας και του γλωσσικού θησαυρού από την εισδοχή της εικόνας στη σύγχρονη ζωή. Η εικόνα μέσα στο σπίτι και όλους τους χώρους που συχνάζει ο άνθρωπος καταδικάζει σε σιωπή. Όλα σε μορφή εικόνας. Εικόνα που καλλιεργεί σύμβολα βουβά , μεταβιβάζουν μηνύματα χωρίς καμμία δυνατότητα απάντησης , αντιλόγου ή διαλόγου. Ο άνθρωπος μεταβάλλεται στο τέλος σε παθητικό δέκτη αυτών των μηνυμάτων και ο ίδιος δεν εκφράζει γνώμη παρά παραμένει ένα άλαλο ζώο.

Πέρα από αυτά η χρησιμοθηρική αντίληψη της παιδείας και ο πολιτικός λαϊκισμός έχουν αποπροσανατολίσει το λαό. Υπάρχουν πολλοί δυστυχώς που πιστεύουν πως η γλωσσική απλούστευση και απλοποίηση της γλώσσας , όπως η κατάργηση του πολυτονικού και η χρήση της φωνητικής γλώσσας θα κάνουν ευκολότερα τη μόρφωση κτήμα του λαού. Και αυτό γιατί η κοινωνία μας τώρα κατέχεται έντονα από την τάση προς τον ελάσσονα κόπο. Όμως πρέπει να ξέρουμε πως η γλώσσα ως όργανο παιδείας και μάθησης απαιτεί προσεκτική και επιμελημένη εργασία. Απαιτεί πνευματική πειθάρχηση , επιμονή και υπομονή , πράγμα που έρχεται σε αντίθεση με την αντίληψη της εύκολης μόρφωσης. Χρειάζονται αρετές με τις οποίες λίγη σχέση έχουν πλέον οι σημερινοί άνθρωποι.

Μπορεί πάντως ο καθένας μας να κάτσει να σκεφτεί λίγο τις διαπιστώσεις και τις έρευνες που έκαναν πρώτοι οι ξένοι και να αναρωτηθεί γιατί η ελληνική γλώσσα κίνησε το ενδιαφέρον όλων αυτών των επιστημόνων και αναγνωρίσθηκε ως η πιο πλούσια , η πιο ωραία και η πιο εκφραστική γλώσσα που δίνει με τη μελωδία της μία αισθητική απόλαυση. Είμαι σίγουρος πως κάποτε και οι Έλληνες θα αναγνωρίσουν την αξία της γλώσσας που κληρονόμησαν από τους προγόνους τους , όμως μπορεί να είναι πια αργά και τότε να μετανιώσουν. Καλό θα ήταν να μη φτάσουν σε εκείνο το σημείο και να προλάβουν το κακό πριν φτάσει στα άκρα και αναζητάμε τη γλώσσα μας. Προς το παρόν ας την υποστηρίξουν οι Ισπανοί Ευρωβουλευτές μέχρι να το κάνουν αυτό και οι Έλληνες.

Ας μην ξεχνάμε πως η γλώσσα μας έχει συνεχή , γραπτή και προφορική παράδοση περίπου τριών χιλιάδων ετών. Από την αρχή ακόμη του μακρότατου αυτού χρονικού διαστήματος χρησιμοποιούνται χιλιάδες λέξεις που είναι εντελώς οι ίδιες και σήμερα , ίσως ελάχιστα αλλαγμένες. Όλες αυτές τις λέξεις εφόσον διατηρούν την ίδια σημασία που είχαν και παλιά γιατί πρέπει να τις διώξουμε από το λεξιλόγιό μας; Και αν ακόμα έχουμε πιο καινούριες επιβάλλεται παράλληλα να χρησιμοποιούμε και τις πιο παλιές.

Η γλώσσα μας κερδίζει από αυτό , και το κέρδος της γλώσσας είναι κέρδος για εκείνους που τη μιλούν και τη γράφουν σωστά.    

     

Σταύρος Μεσσήνης

Βουλή των Εφήβων ( 2001-2002 )

Σύνοδος Ζ ' 

πηγή: http://sites.google.com/site/stmessinis/kakopoiisi-tis-ellinikis-glossas

"Γράφω και μαθαίνω" καλύτερα με το χέρι

 «Γράφω και μαθαίνω» καλύτερα με το χέρι

Νέα νορβηγική έρευνα έρχεται να υπενθυμίσει τους παραδοσιακούς τρόπους μάθησης αφού σύμφωνα μ’ αυτή οι μαθητές και οι ενήλικοι που γράφουν με το χέρι τους μαθαίνουν καλύτερα συγκριτικά με όσους χρησιμοποιούν το πληκτρολόγιο ενός υπολογιστή.

Το ίδιο συμβαίνει και με όσους διαβάζουν από ένα βιβλίο, αντί από μια οθόνη.
Άλλη αμερικανική έρευνα διαπίστωσε ότι οι μαθητές που μετά το διάβασμα, καλούνται να δώσουν τεστ απομνημόνευσης όσον αφορά αυτά που διάβασαν, απομνημονεύουν περισσότερες πληροφορίες σε σχέση με όσους διαβάζουν ξανά και ξανά το ίδιο μάθημα ή φτιάχνουν διαγράμματα για να θυμούνται τι διάβασαν.
Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν δύο ομάδες εθελοντών, οι οποίες κλήθηκαν να μάθουν να γράφουν σε μια γλώσσα με άγνωστο αλφάβητο που περιλάμβανε 20 γράμματα. Η μια ομάδα έπρεπε να μάθει να γράφει με το χέρι διαβάζοντας από βιβλίο και η άλλη με πληκτρολόγιο υπολογιστή διαβάζοντας από οθόνη.
Τα αποτελέσματα έδειξαν πως όσοι διαβάζαν και έγραφαν τα πήγαν καλύτερα σε σχέση με όσους χρησιμοποίησαν τον υπολογιστή.
Όπως τονίζουν οι ερευνητές , η παραδοσιακή γραφή και ανάγνωση ενεργοποιούν πιο αποτελεσματικά τον εγκέφαλο. Παράλληλα, επειδή χρειάζεται χρόνος για να γράψει κανείς με το χέρι αυτό βοηθά τη μνήμη.
Η δεύτερη έρευνα κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι παραδοσιακές μέθοδοι διδασκαλίας στη τάξη είναι καλύτερες στο να αποτυπώνουν τις γνώσεις στο νου των μαθητών, σε σχέση με άλλες πιο σύγχρονες εκπαιδευτικές μεθόδους που αποφεύγουν την απομνημόνευση.
Η νορβηγική έρευνα δημοσιεύτηκε στο περιοδικό "Advances in Haptics", σύμφωνα με τη βρετανική "Τέλεγκραφ" ενώ η αμερικάνικη στο περιοδικό "Science", σύμφωνα με τους "Τάιμς της Νέας Υόρκης".

 πηγη: enet.gr,

Ο Κιμούλης προβάρει τη στολή του Φιλοκτήτη

ΜΥΡΤΩ ΛΟΒΕΡΔΟΥ | Παρασκευή 14 Ιανουαρίου 2011 Ο Γιώργος Κιμούλης ως Οιδίπους Τύραννος το καλοκαίρι του 2005 στην Επίδαυρο

Ο Γιώργος Κιμούλης ως Οιδίπους Τύραννος το καλοκαίρι του 2005 στην Επίδαυρο

Τον ρόλο του Φιλοκτήτη στην ομώνυμη τραγωδία του Σοφοκλή θα ερμηνεύσει το προσεχές καλοκαίρι ο Γιώργος Κιμούλης, προσθέτοντας έτσι ακόμη έναν σημαντικό ρόλο του αρχαίου δράματος στην πλούσια παραστασιογραφία του. Για την παράσταση, που θα παιχθεί εντός και εκτός Αθηνών, τη μουσική θα γράψει ο Μίκης Θεοδωράκης, σχεδόν δέκα χρόνια μετά τη «Λυσιστράτη», την όπερα που παρουσιάστηκε στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών το 2002. Ο έλληνας συνθέτης άλλωστε έχει πλούσιο μουσικό έργο με θέμα την αρχαία τραγωδία- θέατρο, κινηματογράφος, όπερα. Τη σκηνοθεσία του «Φιλοκτήτη» ανέλαβε ο Σπύρος Ευαγγελάτος , τη μετάφραση ο Κ. Χ. Μύρης και τη σκηνογραφία ο Γιώργος Πάτσας.


Στον «Φιλοκτήτη» ο τραυματισμένος ήρωας παραμένει εγκαταλελλειμμένος στη Λήμνο για δέκα χρόνια, όσο διαρκεί ο Τρωικός Πόλεμος αλλά ο σύμφωνα με τον χρησμό δεν θα κυριεύσουν το Ιλιον αν δεν βοηθήσει το τόξο του Ηρακλής, το οποίος χάρισε, μετά τον θάνατό του, στον Φιλοκτήτη, μια που ήταν ο μόνος που μπορούσε να το λυγίσει. Ετσι ο Οδυσσέας και ο Νεοπτόλεμος επιστρέφουν και προσπαθούν να του το αποσπάσουν. Ο Φιλοκτήτης όμως αρνείται να το δώσει, καθώς δεν θέλει να συμφιλιωθεί με τους ανθρώπους που εγκατέλειψαν με τόση σκληρότητα. Κι εδώ ο από μηχανής θεός θα δώσει τη λύση και θα φέρει τη νίκη στους Αχαιούς.
Ο Γιώργος Κιμούλης έχει ήδη στο ενεργητικό του τον Οιδίποδα στον «Οιδίποδα Τύραννο» του Σοφοκλή- και μάλιστα δύο φορές, με την Αννα Συνοδινού (1996) και τη Νόνικα Γαληνέα (2005) -, τον Κρέοντα στην «Αντιγόνη» το 2001 και τον Ετεοκλή στους «Επτά επί Θήβας» του Αισχύλου (2004). Ηταν ο Ορέστης στην ομώνυμη τραγωδία του Ευριπίδη το 1998, καθώς και στην «Ιφιγένεια εν Ταύροις», το 1987. Ακόμη, έχει ερμηνεύσει τον Χρεμύλο στον «Πλούτο» του Αριστοφάνη, σε σκηνοθεσία Σταμάτη Φασουλή , το 1994. Στο πρόσφατο παρελθόν τον ρόλο του Φιλοκτήτη έχουν ερμηνεύσει ο Νικήτας Τσακίρογλου (2004) και ο Νίκος Κούρκουλος (1991).

Ο «Φιλοκτήτης» πρωτοπαρουσιάστηκε στα Διονύσια το 409 π.Χ. κερδίζοντας το πρώτο βραβείο. Τη δική τους εκδοχή είχαν δώσει τόσο ο Αισχύλος όσο και ο Ευριπίδης, αλλά τα έργα τους δεν διασώθηκαν.
Διαβάστε περισσότερα: http://www.tovima.gr/default.asp?artId=378021&ct=4&pid=2&dt=14/01/2011#ixzz1BaZHrdKU

Χριστούγεννα και Μοναξιά….

Μοναξιά!
Και θα ζήσουμε μεθαύριο Σάββατο την γέννηση του Θεανθρώπου, την Θεϊκή υπόσχεση για την σωτηρία του ανθρώπινου γένους…Καθώς γύρω από το Χριστουγεννιάτικο τραπέζι θα γευόμαστε τα ευλογημένα εδέσματα και τα πατροπαράδοτα γλυκίσματα, καθώς θα ανοίγουμε κάτω από το Χριστουγεννιάτικο δένδρο τα δώρα μας κάποιοι συνάνθρωποί μας, ίσως και μέσα στην ίδια μας την πολυκατοικία, θα βουλιάζουν πνιγμένοι στο βουβό, το ανελέητο αίσθημα της μοναξιάς τους….
Μοναξιά!
Φέρνει η λέξη δυναμικά στο προσκήνιο το βουβό, ανελέητο δράμα συναθρώπων μας που έπαψαν να υπάρχουν για μας λησμονημένοι, τυλιγμένοι στον μανδύα της τραγικής πραγματικότητας της ΜΟΝΑΞΙΑΣ!…
Ποιός θα πίστευε, μερικές δεκαετίες πριν, ότι εδώ στην κάποτε «Ψωροκώσταινα», τη χώρα της φαιδράς πορτοκαλλέας, της γειτονιάς των ονείρων και της γονεϊκής προτροπής του τύπου : «παιδάκι μου καλύτερα να σου βγεί το μάτι παρά το….όνομα» θα φτάναμε στο σημείο να μιλάμε για το φριχτό υποκειμενικό συναίσθημα της αποκοπής από την ομάδα, της απομόνωσης, της καταδίκης στον φριχρό κόσμο της…Μοναξιάς!
Και καθώς σε καθημερινή βάση γευόμαστε τα καταναλωτικά αγαθά, καθώς ανοίγουμε το δέκτη της έγχρωμης τηλεόρασης για να βιώσουμε την εικονική πραγματικότητα της δήθεν συμμετοχικής διαδικασίας σε συνάξεις με ποικιλλώνυμους «επώνυμους και επώνυμες», μισόγυμνες καλλονές, μη-φανατικούς αρσενικούς και χαζοχαρούμενες γλάστρες, πολλοί συνάνθρωποί μας θα ζούνε στην μοναξιάς τους….
Μοναξιά!
Κατάρα ή ευλογία για το ανθρώπινο γένος συλλογικά και για εμάς τους νεο-Ελληνες ειδικά; Μέσα στα σύγχρονα,πολύβουα, πολυπρόσωπα και απρόσωπα ελληνικά αστικοβιομηχανικά κέντρα, η μοναξιά μας έχει διογκωθεί σε προβληματικά επίπεδα, έχει ενταθεί σε σημείο καθημερινά επαναλαμβανόμενης απελπισίας για πολλούς συνανθρώπους μας.
Ζούμε τώρα πιά σε κακόγουστες και πανάκριβες πολυκατοικίες και πέρα από τις εθιμοτυπικές φιλοφρονήσεις και τα μικροπρεπή κουτσομπολιά αγνοούμε την ύπαρξη του συγκατοίκου μας σε σημείο ώστε σήμερα και στην πατρίδα μας να χρειάζεται να «μυρίσει» το πτώμα κάποιου συνταξιούχου, μοναχικού γείτονα ή γειτόνισσάς μας για να συνειδητοποιήσουμε εμείς οι «ευτυχείς» υπόλοιποι ότι έκλεισε πια για αυτόν ή αυτήν, τραγικά, η αναπόφευκτη για ΟΛΟΥΣ μας παρένθεση της …ζωής!
Να το δούμε στις πρακτικές του διαστάσεις το φαινόμενο;
Αμέτρητοι οι συνοδοιπόροι μας στους πολυσύχναστουτς δρόμους της Αθήνας, του Πειραιά, της Θεσσαλονίκης, της Λάρισας του Ηράκλειου και όλων των άλλων μεγαλουπόλεων της πατρίδας μας.
Στριμωγμένα ασφυκτικά τα σώματα ανδρών, γυναικών και παιδιών στα αστικά μας λεωφορεία και θέσεις μόνο για όρθιους στις κάθε λογής πιτσερίες, καφετέριες, πάμπ, ορθάδικα και ελληνοπρεπείς ταβέρνες…
Περιφέρουμε την πλήξη, την ανία, τα βιωματικά μας τραύματα στα στενόχωρα κλουβιά που τα ονοματίσαμε γραφεία, μαγαζιά, εργοστάσια, σχολιά και πανεπιστημιακές αίθουσες, με άλλα λόγια στους κάθε λογής χώρους εργασίας, μόρφωσης και αναψυχής.
Μόνοι, ολομόναχοι, κατασιγάζοντας όπως-όπως τις έντονες, τις αδυσώπητες διαμαρτυρίες του είναι μας, τη λαχτάρα μας να ξεφύγουμε από το ανελέητο μαρτύριο της απομόνωσης, της μοναξιάς!…
Είμαστε τώρα πιά και οι νέο-Ελληνες παραγωγοί και παράγωγα, αίτια και αποτελέσματα ενός ψυχοκοινωνικού και πολιτισμικού συστήματος με οικονομικές δομές που εδραιώνονται στο ατομικό ψυχοκίνητρο και τα συλλογικά «ένστικτα» για άντληση κέρδους και συλλογή δύναμης και εξουσίας και απολήγουν εξαντλημένες στην εδραίωση ενός αντικειμενικού κόσμου, μιάς πραγματικότητας που επιβεβαιώνει την πανάρχαια αλήθεια, την απλή και συνάμα δυσβάστακτη διαπίστωση της αναπόφευκτης υπαρξιακής μας μοίρας – όχι του θανάτου – αλλά του ψυχοκοινωνικού του υποκατάστατου που είναι η μοναξιά!
Εχει η μοναξιά δυό όψεις.
Η πρώτη ταυτίζεται με την υποκειμενική διαπίστωση κάθε ατόμου ότι είναι μόνος από τη στιγμή που έρχεται στον κόσμο και κόβεται ο ομφάλιος λώρος.
Η δεύτερη πηγάζει από την αποξένωση του ατόμου από τον ίδιο του τον εαυτό, στηρίζεται στη νευρωσική διαφοροποίηση, στην αποκοπή συναισθημάτων και διανόησης, αποτελεί «αγχωτική αντίδραση» φυγής από την αλήθεια της ζωής, υποκειμενική διαστρέβλωσης κάποιας ανεπιθύμητης αντικειμενικής πραγματικότητας.
Ετσι ενώ η συνειδητοποίηση της πρώτης όψης της μοναξιάς αποτελεί μια υγιή, βαθειά και ανεξάντλητη πηγή ψυχοπνευματικής κατανόησης και δύναμης, η δεύτερη είναι σαφώς παθολογική.
Το άγχος της μοναξιάς που διαπιστώνω εγώ, όπως υποθέτω και εσείς σε καθημερινή βάση ότι διακατέχει τώρα πιά πολλούς Ελληνες, Ελληνίδες και μαζί τα παιδιά μας αποτελεί μια ακόμα πικρόγευστη ένδειξη, μια χειροπιαστή απόδειξη του γεγονότος ότι χάσαμε την αυθεντικότητά μας…
«Ο άνθρωπος φοβάται, τρέμει τη μοναξιά…Η κυρίαρχη σκέψη σε κάθε φυλακισμένο, κάθε απομονωμένο, κάθε λεπρό, κάθε ασθενή, κάθε αμαρτωλό είναι να έχει κάποιον να μοιραστεί μαζί του τη μοίρα του, το πεπρωμένο του…» έγραψε ο Μπαλζάκ.
Θυμηθείτε, όσο και αν ακούγεται οξύμωρο, ότι ακόμη και για τον φυλακισμένο, αυτόν που η κοινωνία τον απομονώνει πίσω από τα σωφρονιστικά σίδερα για να τον συνετίσει, όταν παραστρατήσει και μέσα στην «ψυρού» η πιο σκληρή τιμωρία είναι η απομόνωση από τους άλλους κρατούμενους, είναι ο αποκαλούμενος «θάλαμος απομόνωσης»!!!
Ο αμερικανός ψυχολόγος Ρόλο Μαίη έχει γράψει πολύ εύστοχα ότι «ο αγώνας του ανθρώπου για την απόκτηση δύναμης φαίνεται ολοκάθαρα τώρα καθώς γίνεται κοινή συνείδηση η αλλοτρίωσή μας από τη Φύση, η ανελέητη αλλοτρίωσή μας από τον ίδιο μας τον εαυτό…»
Η μοναξιά του δημιουργικού ατόμου, αυτή η θελημένη και σκόπιμη απομόνωση του καθένα και της καθεμιάς μας που έχει κάτι σοβαρό να ξεδιαλύνει μέσα του, που έχει να γράψει, να συνθέσει, να ζωγραφίσει, να σμιλέψει αναμφίβολααπέχει πολύ και διαφέρει καθοριστικά από την καταδικαστική απομόνωση του μέσου Ελληνας, της μέσης Ελληνίδας.
Είμαστε, λοιπόν, εμείς οι σύγχρονοι Ελληνες όπως όλοι οι άνθρωποι των οικονομικά αναπτυγμένων κοινωνιών του πλανήτη μας καταδικασμένοι στην κατάσταση της απάνθρωπης ΜΟΝΑΞΙΑΣ;
Όχι βέβαια!
Στη μοίρα του καθένα μας, το αντι-εγωιστικό «δόσιμο» στον συνάθρωπό μας αποτελούσε πάντοτε και μπορεί να συνεχίσει να αποτελεί ένα καθοριστικά σημαντικό αντισταθμιστικό παράγοντα. Και από αυτήν την έννοια, αυτό το «δόσιμο» μπορεί να ξεκινήσει μια ατέλειωτη σχεδόν σειρά από ενέργειες που μπορούν, αναμφίβολα, να μειώσουν το σοκ της συνειδητοποίησης της μοναξιάς του σύγχρονου ανθρώπου.
«Αείποτε ο άνθρωπος ήταν αγελαίον ζώον» όπως το διατύπωσε και ο μεγάλος Μακεδόνας ο Σταγειρίτης Αριστοτέλης δυόμιση χιλιάδες χρόνια πριν.
Ο συνάνθρωπός μας στην πολυκατοικία, στο γραφείο, στο εργοστάσιο, το πανεπιστήμιο ή το ΤΕΙ για όλους εμάς που είμαστε οικονομικά ενεργοί, όπως και ο συνάνθρωπός μας στο ορφανοτροφείο, στο γηροκομείο και στη φυλακή βασανίζεται κάθε λεπτό, κάθε ώρα κάθε μερόνυχτο από το αίσθημα της μοναξιάς, από την απάνθρωπη καταδίκη στην απομόνωση.
Και αν σκύψουμε προσεκτικά εσείς και εγώ, βαθειά μέσα στα φυλοκάρδια του απέραντου ελλαδικού μας υποσυνείδητου, στα αρχέτυπα ανθρώπινης ομαδικής συμπεριφοράς που χάνουν τις καταβολές τους στην ιστορία Πελασγών, Δωριέων και Αχαιών, θα ανακαλύψουμε ότι υπάρχουν ΟΛΑ τα απαραίτητα στοιχεία της σωτηρίας μας από την αρνητική όψη της σύγχρονης αυτής ψυχοκοινωνικής και πολιτισμικής ασθένειας που ακούει στο όνομα της….Μοναξιάς!
Εκεί στην συμβολική ψυχή της Ελλάδας μας υπάρχει απωθημένη η δημιουργικότητα της ελληνικής ψυχοσύνθεσης.
Υπάρχει το εσώτερο μήνυμα της ΕΛΠΙΔΑΣ με την οποία μεγαλώσαμε και γαλουχηθήκαμε, υπάρχει μπόλικο φιλότιμο και ατέλειωτο «κυμπαριλίκι» και μπέσσα.
Μέσα στη γιορτινή ατμόσφαιρα θα λειτουργήσει και φέτος η αντίφαση της χαρούμενης επιφάνειας που, δυστυχώς, δεν μπορεί να καλύψει το εσώτερο δράμα εκατοντάδων χιλιάδων μοναχικών συμπολιτών μας, οι οποίοι όπως γίνεται στην υπόλοιπη Ευρώπη και την Αμερική τώρα πιά και στην Ελλάδα κάποιοι, με αυξανόμενους ρυθμούς εξαιτίας των οικονομικών δυσχερειών στην εποχή της τρόικα, θα προσπαθήσουν να θέσουν τέρμα στο απελπιστικό συναίσθημα της μοναξιάς μέσα από την πράξη της αυτοχειρίας…
Οι σύγχρονες τάσεις της παγκοσμιοποίησης και της μαρκετίστικης αντίληψης για τις ανθρώπινες σχέσεις, οι εμμονές στη συσσώρευση πλούτου και δύναμης είναι σίγουρα ΞΕΝΟΦΕΡΤΕΣ και έντονα απομονωτικές. Αλίμονο,βέβαια, αν με αυτά που λέω κάποιοι πιστέψουν ότι εννοώ επιστροφή στη φτώχεια και την κακομοιριά…
Απέχουν όμως πολύ αυτές οι διαπιστώσεις μου από την εσκεμμένα καλλιεργούμενη ψευδαίσθηση από τους οπαδούς της άκρατης, βάρβαρης και ανελέητης φιλελεύθερης οικονομίας ότι το ΚΕΡΔΟΣ και ΠΛΟΥΤΟΣ φέρνουν την ΕΥΤΥΧΙΑ…
Σίγουρα με τα λεφτά μπορείς να αγοράσεις πολλά πράγματα…Έφτασαν οι πλούσιοι και επιτυχημένοι του Χόλλυγουντ να νοικιάζουν φίλους για να ελαχιστοποιήσουν τη βασανιστική τους μοναξιά…
Μπορούμε να διδάξουμε στην ΜΟΝΑΧΙΚΗ οικουμένη το γεφύρωμα της μοναξιάς, την ομορφιά του Ελληνα εάν ξαναγίνουμε συγκάτοικοι, συμπολίτες, συνοδοιπόροι και συνάνθρωποι στο ταξίδι της ζωής….
Το αιώνιο μήνυμα της ΕΛΠΙΔΑΣ έρχεται ξανά στο προσκήνιο το Σάββατο με την συμβολική ΓΕΝΝΗΣΗ του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού.
Ας βιώσουμε φέτος, χρονιά της τρόικα, συνειδητά την ΕΛΠΙΔΑ γεφυρώνοντας την άβυσσο της ατομικής και συλλογικής μας μοναξιάς...
ΚΑΛΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ!

ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Ο Σκρουτζ λέει τα κάλαντα μαζί με τον Μπαχ και τον Ελβις

Επτά καλλιτέχνες και μία συγγραφέας επιλέγουν ένα αγαπημένο τους έργο- βιβλίο, άλμπουμ, ταινία ή... μια εικόνα του δρόμου- που έχουν συνδέσει με τις ημέρες των γιορτών

ΙΣΜΑ Μ. ΤΟΥΛΑΤΟΥ | Παρασκευή 24 Δεκεμβρίου 2010

Το περίφημο «Εlvis΄ Christmas album” του 1957 είναι το μόνο άλμπουμ του Πρίσλεϊ που λείπει (στην αυθεντική του έκδοση) από τη δισκοθήκη της Σώτης Τριανταφύλλου

Το περίφημο «Εlvis΄ Christmas album” του 1957 είναι το μόνο άλμπουμ του Πρίσλεϊ που λείπει (στην αυθεντική του έκδοση) από τη δισκοθήκη της Σώτης Τριανταφύλλου

Τι είναι τα Χριστούγεννα για τον καθένα από εμάς;
Μια σπάνια αφορμή για περισυλλογή και ενδοσκόπηση- πολύ περισσότερο μέσα σε συνθήκες κρίσης-, μια ευκαιρία για οικογενειακές συγκεντρώσεις και φιλικές συναναστροφές ή μήπως μια σύντομη ανάπαυλα από τους «τρελούς» ρυθμούς της καθημερινότητας; Οποια και αν είναι η απάντηση, τα πρόσωπα που ακολουθούν, διακεκριμένοι όλοι τους στα πεδία της Τέχνης και των Γραμμάτων, προτείνουν κάτι διαφορετικό:
επιλέγουν ένα έργο από τον ευρύτερο χώρο τους και μέσα από αυτό μάς καλούν να ανακαλύψουμε εκ νέου των πνεύμα των Χριστουγέννων. Μια ταινία, ένα βιβλίο, μια μουσική ή ακόμη πράγματα που συμβαίνουν γύρω μας, μέσα από το προσωπικό ύφος του καθενός που το προτείνει: μια καλή αφορμή για να σκεφθούμε, να αντιδράσουμε ή απλώς να περάσουμε καλά.
ΣΩΤΗ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΥ, συγγραφέας
Οι ύμνοι του «βασιλιά του ροκ»
«Είχα όλους τους δίσκους του Ελβις· όλους. Και τα σινγκλ, και τα στούντιο άλμπουμ, και τα live, και τις επανεκδόσεις. Μου έλειπεκαι μου λείπει ακόμα- το χριστουγεννιάτικο άλμπουμ του 1957 που ήταν, για μένα, το σύμβολο των παιδικών Χριστουγέννων. Στις ΗΠΑ είχε κυκλοφορήσει αρχικά σε περιορισμένο αριθμό αντιτύπων. Δεν είχε κυκλοφορήσει στην Ευρώπη: το άκουγα μόνο στον αμερικανικό ραδιοφωνικό σταθμό. Αργότερα έμαθα ότι πούλησε 3 εκατ. αντίτυπα. Εγώ πάντως δεν ήμουν από τους αγοραστές. Το “Εlvis΄ Christmas Αlbum” περιείχε κλασικά κομμάτια όπως το “White Christmas” (τι κρίμα, σκεφτόμουν, ποτέ δεν χιονίζει στην Αθήνα τα Χριστούγεννα!), το “Silent night”, τα γκόσπελ “Τake my hand, precious Lord” και “Ι believe”. Κιθάρα έπαιζε ο μεγάλος Σκότι Μουρ, συμπατριώτης του Ελβις από το Τενεσί, που συνεργάστηκε αργότερα με τους Τen Υears Αfter.

Ο δίσκος ξανακυκλοφόρησε με διαφορετικό εξώφυλλο και με τροποποιημένο περιεχόμενο (περιελάμβανε το “Ιf Εvery Day Was Like Christmas”) το 1970.

Πούλησε άλλα 9 εκατομμύρια. Ομως ήμουν κιόλας δεκατριών ετών· όταν είσαι δεκατριών, δεν ακούς χριστουγεννιάτικα τραγούδια. Εξάλλου εκείνη τη χρονιά ο Ελβις εμφανιζόταν στο Λας Βέγκας και ηχογραφούσε το “Οn stage”. Τα Χριστούγεννα του ΄70 έμαθα ότι το σόου του στο Βέγκας είχε γίνει ντοκυμαντέρ με τίτλο “Τhat΄s the way it is”. Αγόρασα τον ομώνυμο δίσκο και περίμενα με ανυπομονησία το ντοκυμαντέρ. Στον αμερικανικό σταθμό ο Ελβις τραγουδούσε το εξάλεπτο (και, ω, πόσο σέξι!) “Μerry Christmas, baby” του Ρέι Τσαρλς. Ο Ελβις με έκανε για μία ακόμα φορά εκστατικά ευτυχισμένη».

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΡΗΓΟΣ, χορογράφος
Εφιάλτης α λα Τιμ Μπάρτον

Ο Τιμ Μπάρτον δημιούργησε τον «Χριστουγεννιάτικο εφιάλτη»,την αγαπημένη «χριστουγεννιάτικη» ταινία του Κωνσταντίνου Ρήγου

«Δεκαεπτά χρόνια μετά την έξοδό του στις αίθουσες, ο “Χριστουγεννιάτικος εφιάλτης” παραμένει με διαφορά η πιο πρωτότυπη και διασκεδαστική ανατροπή των γνωστών κλισέ, βάζοντας στο μπλέντερ το πνεύμα του Τιμ Μπάρτον, την παιδική φαντασία και την απαραίτητη γοτθική οπτική, που ανανεώνει τη ζαχαρένια προκατάληψη με τον καλοσυνάτο Αϊ-Βασίλη και τα εξαντλημένα από τα κάλαντα και τα δώρα παιδάκια. Η ιδέα είναι τρομερή: ο Τζακ Σκέλινγκτον, Βασιλιάς Κολοκύθας της Ηalloween Τown, έχει βαρεθεί από τη μονοτονία του μασκαρέματος, και αφού περιπλανιέται στο δάσος, βρίσκεται μπροστά σε πόρτες που οδηγούν σε όλες τις γιορτές. Από το Πάσχα, την Ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου και τη Ημέρα των Ευχαριστιών, διαλέγει την Πόλη των Χριστουγέννων και της αλλάζει τα φώτα, αφού αποφασίζει να δώσει άδεια στον Αγιο Βασίλη και να φέρει τους κατοίκους της πόλης του για να υποδυθούν χριστουγεννιάτικους ρόλους. Τάρανδοι-Φρανκενστάιν; Τραγούδι με τον τίτλο “Κidnap the Sandy Claws”; Μερικές από τις ιδιοφυείς συλλήψεις ενός απόκοσμου μιούζικαλ, που βασίζεται στο stop motion animation, μια τεχνική σχετικά πρωτόγονη αλλά τόσο πειστική στην απόδοση ενός bizarre, γλυκού τρόμου. Ο Χένρι Σέλικ σκηνοθετεί αλλά ο παραγωγός Μπάρτον είναι το μυαλό πίσω από το ύφος, τη σκηνογραφία και το αλλιώτικο κοστούμι μιας βέβηλης επικράτησης του φωτός έναντι του σκότους. Η ταινία είναι το αντίδοτο για όσους μελαγχολούν στην ιδέα, όχι των Χριστουγέννων, αλλά πως οφείλουν να διασκεδάσουν φορώντας το ίδιο χαζό χαμόγελο».

ΜΑΡΙΑ ΝΑΥΠΛΙΩΤΟΥ, ηθοποιός
Η μεταστροφή του τσιγκούνη

«Για μένα τα Χριστούγεννα είναι ταυτισμένα με τη “Χριστουγεννιάτικη ιστορία”» λέει η Μαρία Ναυπλιώτου

«Για μένα τα Χριστούγεννα είναι ταυτισμένα με τη “Χριστουγεννιάτικη ιστορία”, τη γνωστή ταινία με τον Σκρουτζ, η οποία έχει, ως γνωστόν, γνωρίσει διάφορες εκδοχές. Την πρωτοείδα μικρή και με επηρέασε έντονα. Το στοιχείο που εντυπωσιάζει είναι, ασφαλώς, η μεταστροφή αυτού του ανθρώπου, ενός σκληρού, τσιγκούνη και μοχθηρού, στην αρχή, ήρωα, από τη στιγμή κατά την οποία έρχεται σε επαφή με το μέλλον του μέσα από το όνειρο που βλέπει. Μέσα από το σοκ λοιπόν αποφασίζει να αλλάξει. Βρίσκω τρομερά ενδιαφέρον το πώς τελικά η επαφή μας με το μέλλον, με τον θάνατο, με τη μοναξιά, με τη σκληρότητα, με την αναλγησία, είναι σε θέση να μας ταρακουνήσει, να μας κάνει να σκεφθούμε και να αλλάξουμε. Αυτό ακριβώς όμως δεν εκφράζει και το Πνεύμα των Χριστουγέννων;».

ΛΥΔΙΑ ΚΟΝΙΟΡΔΟΥ, ηθοποιός
Χριστούγεννα και οικολογία

Δύο βιβλία επιλέγει η Λυδία Κονιόρδου για τα «δικά της» Χριστούγεννα

«Τα Χριστούγεννα είναι η γιορτή του φωτός και της αφύπνισης της συνείδησης. Μέσα από αυτό το πρίσμα λοιπόν θα επιλέξω δύο βιβλία, ένα παλαιότερο, το οποίο εκδόθηκε στα μέσα της δεκαετίας του 1960 και προκάλεσε αίσθηση, και ένα νεότερο, που κυκλοφόρησε το 2007. Το πρώτο είναι “Η σιωπηλή άνοιξη” της Ρέιτσελ Κάρλσον και το δεύτερο “Το δόγμα του σοκ” της Ναόμι Κλάιν. Τα ξεχωρίζω γιατί και τα δύο βοηθούν τον αναγνώστη να σκεφθεί πέρα από γεγονότα και φαινόμενα και να συνειδητοποιήσει τις επιπτώσεις των πράξεων και τις διαδικασίες που μας οδηγούν σε καταστάσεις όπως, για παράδειγμα, η περιβαλλοντική αλλά και η οικονομική κρίση.

Παράλληλα, αισθάνομαι πως κατά κάποιον τρόπο αυτά τα δύο βιβλία αλληλοσυμπληρώνονται, δίνοντας μια διπλή προσέγγιση σε αυτό που ζούμε σήμερα: αφενός η περιβαλλοντική διαταραχή, που είναι ίσως πιο σημαντική από την οικονομική κρίση, αφετέρου η ίδια η κρίση. Βιώνοντας λοιπόν το πνεύμα των Χριστουγέννων αισθάνομαι πως τα βιβλία αυτά μάς βοηθούν να συνειδητοποιηθούμε, όχι όμως για να στενοχωρηθούμε και να απογοητευθούμε αλλά για να φύγουμε από το σκοτάδι του φόβου και να βρούμε, επιτέλους, λύσεις σε ατομικό αλλά, κυρίως, και σε συλλογικό επίπεδο».

ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΥΜΕΝΤΑΚΗΣ, συνθέτης
Από τον Ρωμανό στον Μπαχ

Ο Υμνος της Γέννησης του Ρωμανού του Μελωδού και το Ορατόριο των Χριστουγέννων του Μπαχ είναι τα δύο έργα με τα οποία έχει συνδέσει τις Αγιες Μέρες ο Γιώργος Κουμεντάκης

«Η Ανατολή και η Δύση είναι δύο κόσμοι οι οποίοι αισθάνομαι ότι συνυπήρχαν ανέκαθεν μέσα μου. Μέσα από αυτό το πρίσμα λοιπόν θα επιλέξω δύο έργα: τον Υμνο της Γέννησης του Ρωμανού του Μελωδού και το Ορατόριο των Χριστουγέννων του Μπαχ. Και τα δύο τα πρωτοάκουσα μικρό παιδί και έκτοτε υπάρχουν στην καθημερινότητά μου σταθερά, ανεξαρτήτως εορταστικής περιόδου. Τώρα που το σκέφτομαι, μάλιστα, οι Γιορτές δεν διαφοροποιούνται μέσα μου μέσω έργων αλλά μέσα από το αντίστοιχο κλίμα, τη συνάντηση με φίλους κ.λπ. Ωστόσο αυτά τα δύο έργα συνυπάρχουν στο εορταστικό κλίμα της καθημερινότητάς μου. Συλλαμβάνω, μάλιστα, τον εαυτό μου να τα αναζητεί συχνά, σε ανύποπτο χρόνο. Και τα δύο έχουν ως βασικό στοιχείο τον θεολογικό λόγο. Ωστόσο η Αναπαράσταση (στοιχείο επίσης κοινό μεταξύ τους) γίνεται μέσα στον κάθε άνθρωπο ξεχωριστά. Η μουσική, ως αφηρημένη γλώσσα, σε βάζει σε ένα μονοπάτι και το παζλ το συμπληρώνεις μέσα σου».

ΓΙΩΡΓΟΣ ΛΑΖΟΓΚΑΣ, εικαστικός
Ο Ντίκενς στον καιρό της επιμήκυνσης
«Παραδέχομαι πως τα Χριστούγεννα υπήρξαν η πιο ανιαρή γιορτή της ζωής μου. Η μόνη χαρά που θυμάμαι ήταν το κλείσιμο των σχολείων και η αναμονή του χιονιού. Δεν διάβαζα χριστουγεννιάτικες ιστορίες, δεν ζωγράφιζα δένδρα, δεν με ενδιέφερε να αναζητήσω ζωγραφιές άλλων. Ακόμη και τους εξαιρετικούς πίνακες του Ραφαέλο ουδέποτε τους συνδύασα με τη γέννηση του Χριστού.

Πρόσφατα όμως συγκινήθηκα από το παραμύθι του Ντίκενς “Καλά Χριστούγεννα, κύριε Σκρουτζ”, ιστορία που δείχνει εξαιρετικά επίκαιρη σήμερα. Τα τρία πνεύματα-φαντάσματα που έρχονται να συμβουλέψουν τον Σκρουτζ συμβολίζοντας το παρελθόν το παρόν και το μέλλον, υποδεικνύουν πως παντού έχουμε να κάνουμε... διορθώσεις. Φυσικά στο επίκεντρο της ιστορίας βρίσκεται η ευτυχία μέσα στη φτώχεια- παρηγοριές στον ασθενή Αγγλο τότε-, επιβεβαιωμένες σήμερα από τον ερευνητή Ρίτσαρντ Λίαρ που διαπρέπει στα «οικονομικά της ευτυχίας», τονίζοντας «κάθε άτομο με ετήσιο εισόδημα 12.000 ευρώ δεν πρόκειται να είναι πιο ευτυχισμένο όσο και αν το αυξήσει» («Το Βήμα», 17 Δεκεμβρίου 2010).

Κύκλος είναι και γυρίζει. 150 χρόνια πίσω; Αντιθέτως 150 χρόνια μπροστά. Διότι το τρίτο φάντασμα, που παίζει τον πιο δυνατό ρόλο, αυτόν που προσφέρει την τελευταία ελπίδα δείχνοντας τι μέλλει γενέσθαι μετά θάνατον, έχει ήδη εμφανιστεί στους κυβερνητικούς, γι΄ αυτό και συνετίστηκαν αμέσως ζητώντας συνεχείς επιμηκύνσεις με αλλεπάλληλους δανεισμούς. Και επειδή είδαν πολύ καθαρά το μέλλον, τα 1.000 ευρώ του Λίαρ τα συρρίκνωσαν σε 500. Γιατί αν μπορείς να βρεις την ευτυχία με 1.000, με τα 500 πρέπει να κολυμπάς σε πελάγη της».

ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΘΕΟΔΩΡΟΠΟΥΛΟΣ, σκηνοθέτης
Κάλαντα και μετανάστες

Τα παιδικά κάλαντα συγκινούν τον Βαγγέλη Θεοδωρόπουλο, καθώς παραπέμπουν στα παιδικά του χρόνια

«Δεν θα επέλεγα ένα συγκεκριμένο έργο για τα Χριστούγεννα. Με αυτά ασχολούμαι όλον τον υπόλοιπο χρόνο. Για μένα τα Χριστούγεννα είναι ταυτισμένα με μνήμες, με συνήθειες, με πράγματα που μπορούν να συμβούν στον δρόμο και βγάζουν μια ατμόσφαιρα έντονη, σε βαθμό που αποκτά, αντίστοιχα, μια δραματικότητα. Μου αρέσει τρομερά, ας πούμε, και ταυτόχρονα με συγκινεί, να έρχονται παιδιά την Παραμονή να μου λένε τα κάλαντα. Θα έλεγα ότι με παραπέμπει στα παιδικά μου χρόνια, τότε που έλεγα κάλαντα κι εγώ, μανιωδώς, ως τα δώδεκά μου χρόνια περίπου. Ηταν άλλωστε το χαρτζιλίκι μου... Είναι μια εμπειρία τόσο έντονη μέσα μου όσο και το οτοστόπ που έκανα φανατικά όταν ήμουν νέος, γι΄ αυτό και σήμερα αισθάνομαι υποχρέωση να σταματήσω σε όποιον μου κάνει σινιάλο.

Κάτι άλλο που με συγκινεί πολύ τα Χριστούγεννα είναι τα τραγούδια των μεταναστών στον δρόμο. Αυτά που τα τραγουδούν δυνατά για να ακούγονται, με τη συνοδεία του ακορντεόν. Είναι κάτι που με αγγίζει βαθιά και το αναζητώ, θα έλεγα κάθε Χριστούγεννα».

ΜΙΛΤΟΣ ΛΟΓΙΑΔΗΣ, αρχιμουσικός
Η τρυφερότητα του Αμάλ

Στιγμιότυπο από τη μονόπρακτη όπερα του Τζιανκάρλο Μενότι «Ο Αμάλ και οι νυχτερινοί επισκέπτες»,την πρώτη όπερα που γράφτηκε ειδικά για τη μικρή οθόνη

«Το έργο που αντιπροσωπεύει για μένα τα Χριστούγεννα περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο είναι “Ο Αμάλ και οι νυχτερινοί επισκέπτες” του Τζιανκάρλο Μενότι. Πρόκειται για μια μονόπρακτη όπερα η οποία πρωτοπαρουσιάστηκε το 1951 από το αμερικανικό τηλεοπτικό δίκτυο ΝΒC και ουσιαστικά είναι η πρώτη όπερα που γράφτηκε ειδικά για τη μικρή οθόνη. Αργότερα βέβαια πέρασε και στη σκηνή. Την πρωτοάκουσα γύρω στα 1995 και κάποια στιγμή έπεσε στα χέρια μου ένα σπαρτίτο. Θυμήθηκα, μάλιστα, ότι κάποτε είχε αναφέρει πως ήθελε να την κάνει και ο ίδιος ο Χατζιδάκις, ο οποίος άλλωστε γνώριζε προσωπικά τον συνθέτη. Αυτό που ξεχωρίζω στο συγκεκριμένο έργο είναι η συγκίνηση και η τρυφερότητα που βγάζει με τρόπο τόσο απλό και αβίαστο, καθόλου φανφαρόνικο. Πρόκειται για την ιστορία ενός ανάπηρου αγοριού, του Αμάλ, που θέλει να προσφέρει ένα δώρο στον Χριστό. Δεν έχει όμως τίποτε άλλο εκτός από την πατερίτσα του, την οποία προσφέρει με μεγάλη προθυμία.

Πιστεύω πως πρόκειται για ένα έργο εξαιρετικά επίκαιρο στους καιρούς που ζούμε. Το να μπορείς να δεις πέρα από τα χρήματα, το να διαθέτεις ανθρωπιά- πράγμα που εμείς οι Ελληνες κάπου το έχουμε χάσει- είναι ένα μήνυμα που μπορεί να μας κρατήσει όρθιους».

Διαβάστε περισσότερα: http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&ct=34&artId=374627&dt=24/12/2010#ixzz1916OzqCx

Πέθανε η Ζακλίν ντε Ρομιγί

 Πέθανε η Ζακλίν ντε Ρομιγί

ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ: Κυριακή 19 Δεκεμβρίου 2010

Τελευταία ενημέρωση: 19/12/2010 11:26

Πέθανε σε ηλικία 97 ετών, η μεγάλη ελληνίστρια και ακαδημαϊκός Ζακλίν ντε Ρομιγί, η οποία υπήρξε η πρώτη γυναίκα καθηγήτρια του College de France.

Τον θάνατό της ανακοίνωσε σήμερα ο εκδότης της, Μπερνάρ ντε Φαλουά.

Η Ζακλίν ντε Ρομιγί, γνωστή για τις μελέτες της στο χώρο του αρχαιοελληνικού πολιτισμού, έγινε το 1988 η δεύτερη εκλεγμένη γυναίκα μέλος της Γαλλικής Ακαδημίας, μετά την Μαργκερίτ Γιουρσενάρ.

Μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, έλαβε την ελληνική υπηκοότητα το 1995 και ανακηρύχθηκε πρέσβειρα του ελληνισμού το 2000.

«Είναι μια μεγάλη απώλεια για τη χώρα μας. Ήταν μια γυναίκα που αφιέρωσε όλη τη ζωή της στην ελληνική γλώσσα και τον ελληνικό πολιτισμό γιατί θεωρούσε ότι ήταν μια εκπαίδευση στην κατανόηση της ελευθερίας του ατόμου, στην προσήλωση στη δημοκρατία», δήλωσε η Ελέν Καρέρ ντ' Ανκός, ισόβια γραμματέας της Γαλλικής Ακαδημίας.

«Υπέφερε πολύ εδώ και δεκάδες χρόνια από το γεγονός ότι έβλεπε να φθίνει η μελέτη της ελληνικής γλώσσας και αυτό τής προκαλούσε τεράστιο πόνο», πρόσθεσε η Ντ' Ανκός, η οποία πιστεύει ότι ο καλύτερος φόρος τιμής για την Ζακλίν ντε Ρομιγί «θα ήταν να δοθεί εφεξής μεγαλύτερη σημασία στην ελληνική γλώσσα, την οποία υποστήριξε περισσότερο από οποιονδήποτε άλλον στη χώρα μας».

Οι Χριστουγεννιάτικες κάλτσες

Οι Χριστουγεννιάτικες κάλτσες

Οι κάλτσες κρέμονταν από την καμινάδα με την ελπίδα ότι θα περάσει και
από κει ο Άγιος Βασίλης....
Υπήρχε κάποτε ένας ευγενικός και καλόκαρδος κύριος όπου η γυναίκα του είχε πεθάνει από βαριά αρρώστια και τον είχε αφήσει απογοητευμένο με τρεις κόρες να μεγαλώσει. Μετά που έχασε όλα του τα χρήματα σε ανώφελες και κακές επενδύσεις, η οικογένειά του χρειάστηκε να μετακομίσει σε μια χωριάτικη καλύβα, ενώ οι τρεις του κόρες έκαναν μόνες τους το μαγείρεμα, το ράψιμο και το καθάρισμα του σπιτιού.
Όταν ήρθε ο καιρός να παντρευτούν οι κόρες, ο πατέρας έπεσε σε μεγαλύτερη θλίψη εφόσον οι κόρες του δεν θα έβρισκαν να παντρευτούν χωρίς προίκα και χρήματα για να δώσουν στην νέα οικογένεια του συζύγου τους.
Μία νύχτα, μετά που οι κόρες είχαν πλύνει και απλώσει τα ρούχα τους και τις κάλτσες τους στο τζάκι για να στεγνώσουν, έπεσαν για ύπνο. Ο Άγιος Βασίλης γνώριζε την απόγνωση και την ατυχία του πατέρα και σταμάτησε στο σπίτι του.
Κοίταξε μέσα από το παράθυρο και είδε ότι η οικογένεια είχε πέσει για ύπνο. Είδε τις κάλτσες των κοριτσιών που κρέμονταν στο τζάκι. Πήρε από το πουγκί του τρία μικρότερα πουγκιά με χρυσό και τα πέταξε με προσοχή από την καμινάδα έτσι ώστε να πέσουν μέσα στις κάλτσες. Το επόμενο πρωί που ξύπνησαν οι κόρες, βρήκαν για μεγάλη τους έκπληξη τις κάλτσες τους να περιέχουν χρυσάφι. Έτσι ο ευγενής πατέρας τους θα κατάφερνε να δει τις κόρες του να ζουν.

Τα παιδιά όλου του κόσμου συνέχισαν την παράδοση να κρεμούν κάλτσες τα Χριστούγεννα στο τζάκι τους με την ελπίδα να τους τις γεμίσει ο Άγιος Βασίλης.
Στην Γαλλία τα παιδιά τις βάζουν δίπλα στο τζάκι, ενώ στην Ολλανδία τις γεμίζουν με άχυρο και καρότα για τα ελαφάκια του Άγιου Βασίλη. Στην Ουγγαρία τα παιδιά γυαλίζουν τα παπούτσια τους πριν τα βάλουν δίπλα στο τζάκι ή το παράθυρο. Στην Ιταλία τα παιδιά αφήνουν τα παπούτσια τους έξω κατά τα Θεοφάνια, για να τα βρει η καλή μάγισσα. Και τέλος, στο Πόρτο Ρίκο τα παιδιά βάζουν κάτω από τα κρεβάτια τους πρασινάδα και λουλούδια για τις καμήλες των τριών Μάγων.

Ο γύρος του κόσμου σε 10 χριστουγεννιάτικα έθιμα

Τάρανδοι, γκι, χριστουγεννιάτικα δέντρα, ξωτικά και Άγιοι Βασίληδες σε πολλές… ονομαστικές παραλλαγές αποτελούν, για τους περισσότερους από εμάς τις κλασσικές χριστουγεννιάτικες εικόνες. Και κάπου εκεί, λέει η ευρύτατα διαδεδομένη αντίληψη, εξαντλούνται και τα χριστουγεννιάτικα έθιμα –με μερικές διαφοροποιήσεις στα παραδοσιακά εδέσματα των κατά τόπους κουζινών. Σωστά;
Λάθος. Διότι μπορεί τα Χριστούγεννα να αποτελούν για τον αποκαλούμενο δυτικό κόσμο πρωταρχικά θρησκευτική γιορτή –ή, έστω, γιορτή με θρησκευτική αφορμή–, γιορτάζονται όμως παγκοσμίως, με διαφορετικά έθιμα και εκδηλώσεις που, σε πολλές περιπτώσεις, δεν έχουν καμία απολύτως σχέση με το θρησκευτικό τους χαρακτήρα.
Οι κυνικοί θα το πουν εμπορευματοποίηση, ή δυτική επιρροή, οι ρομαντικοί θα το κατατάξουν στα κοινά στοιχεία που ενώνουν τους λαούς της υφηλίου. Το βέβαιο, πάντως, είναι ότι, όπου και να ταξιδέψετε τα φετινά Χριστούγεννα, θα συναντήσετε εορτασμούς και εκδηλώσεις που, αν δε σας θυμίσουν τις παραδόσεις της Γηραιάς Ηπείρου, σίγουρα δε θα σας αφήσουν να ξεχάσετε το πνεύμα της γιορτής.
Αυτό, βέβαια, είναι μάλλον κάθε άλλο παρά θετικό για τους αντιφρονούντες της εορταστικής φρενίτιδας. Αν ανήκετε σε αυτήν την κατηγορία, είναι πολύ πιθανό να απογοητευτείτε αν συνεχίσετε την ανάγνωση. Οι υπόλοιποι, ακολουθήστε μας στο γύρο του κόσμου σε δέκα χριστουγεννιάτικα έθιμα, που θα ανατρέψει τις αντιλήψεις σας περί εορταστικής μονοτονίας και χριστουγεννιάτικης μανιέρας.
* Στην Πολωνία, το πρώτο αστέρι που θα εμφανιστεί στον ουρανό την παραμονή των Χριστουγέννων σηματοδοτεί την έναρξη της γιορτής. Η ονομασία του, Gwiazdka, δόθηκε προς τιμήν του άστρου της Βηθλεέμ. Άτυποι διαγωνισμοί διοργανώνονται μεταξύ φίλων και οικογενειών, με νικητή τον πρώτο που θα καταφέρει να διακρίνει το αστέρι. Αφού αυτό εμφανιστεί, το δείπνο των 12 (!) πιάτων, που συμβολίζουν τους δώδεκα αποστόλους, ξεκινά με μία βάφλα, που λέγεται Oplatek, από την οποία κάθε μέλος της οικογένειας κόβει ένα κομμάτι, κάνοντας μια ευχή για τον επόμενο χ
* Για τους Τσέχους, η παραμονή των Χριστουγέννων είναι μέρα νηστείας. Λέγεται, μάλιστα, ότι όποιος καταφέρει να μη φάει τίποτα μέχρι το δείπνο, το οποίο σερβίρεται γύρω στις 6-7 το απόγευμα, θα δει ένα χρυσό γουρούνι. Μετά το εορταστικό δείπνο, τα μήλα κόβονται σε σχήμα σταυρού, όπως η βασιλόπιτα, και το σχήμα που δημιουργείται στο κουκούτσι –σταυρός ή αστέρι– θεωρείται αντίστοιχα κακός ή καλός οιωνός για την επόμενη χρονιά. Ανάλογες ”προβλέψεις” για την επόμενη χρονιά γίνονται την παραμονή των Χριστουγέννων και στην Πολωνία, με τη βοήθεια ενός δοχείου με νερό, στο οποίο ρίχνεται κερί μελισσών που δημιουργεί διάφορα σχήματα.
* Αν ταξιδέψετε στις Φιλιππίνες γύρω στα μέσα Σεπτεμβρίου, μην εκπλαγείτε ακούγοντας τα κάλαντα. Οι εορτασμοί των Χριστουγέννων εδώ κρατούν 3 μήνες, και ξεκινούν νωρίς. Πολύ νωρίς. Στις 4 το πρωί της 16ης Δεκεμβρίου ξεκινούν οι πρωινές λειτουργίες, οι οποίες πραγματοποιούνται εννέα συνεχόμενες μέρες. Η παράδοση λέει πως αν κάποιος παρακολουθήσει και τις εννιά, τότε οι ευχές του θα εκπληρωθούν.
* Το χριστουγεννιάτικο ”κράκερ” είναι ένας κύλινδρος από χαρτόνι, τυλιγμένο με πολύχρωμο χαρτί, το οποίο περιέχει μικρά δωράκια, γλυκά και ένα γνωμικό ή μια πρόβλεψη για το μέλλον, όπως αυτές των κινέζικων fortune cookies. Δύο άτομα τραβούν τις άκρες του, κάνοντάς το να σπάσει σε δύο άνισα κομμάτια. Όποιος τραβήξει το μεγαλύτερο κομμάτι, κερδίζει και το περιεχόμενο. Το συγκεκριμένο παιχνίδι είναι εξαιρετικά δημοφιλές στη Βρετανία –λέγεται, μάλιστα, ότι γνωρίζει μεγάλη απήχηση στους κύκλους της βασιλικής οικογένειας, όπου το περιεχόμενό του αντικαθίσταται από αντικείμενα μεγαλύτερης αξίας– συναντάται όμως και σε κάποιες πολιτείες των ΗΠΑ και στον Καναδά.

Η μελέτη του παιδιού στο σπίτι

---

Είναι σίγουρο ότι σήμερα τα παιδιά μας είναι πολύ πιο επιφορτισμένα με υποχρεώσεις από ότι ήταν οι προηγούμενες γενιές. Ας σκεφτούμε μονάχα πως καμιά φορά το ωράριό τους δεν θυμίζει σε τίποτα ωράριο μαθητή αλλά  εργαζόμενου. Για αυτό είναι πολύ σημαντικό να έχει τη βοήθεια τη δική μας ώστε να καταφέρει να οργανωθεί και να βάλει προτεραιότητες.

Ας δούμε λοιπόν, πώς εμείς οι γονείς μπορούμε να βοηθήσουμε τα παιδιά μας με ένα «σωτήριο» τρόπο και όχι με «μοιραίο» τρόπο που καθιστά τις σχέσεις μας μαζί τους τεταμένες.

Ας ξεκινήσουμε από το γεγονός ότι δεν είναι τόσο δύσκολο για ένα παιδί να τα βγάλει πέρα! Συνεπώς, δεν είναι απαραίτητη η συνεχής παρακολούθηση από εμάς. Το μυστικό λοιπόν για να είναι ένα παιδί και διαβασμένο και οι γονείς να είμαστε ήρεμοι χωρίς εντάσεις είναι να ισχύουν οι παρακάτω προϋποθέσεις.

Η βασική προϋπόθεση  είναι να υπάρχουν όρια στα παιδιά. Τα όρια στα παιδιά τίθενται με διάφορους τρόπους (βλ. σχετικό άρθρο) και δύο από τους τρόπους αυτούς είναι:
1. Συνέπεια και η σταθερότητα σε αυτό που έχουμε πει (πχ τιμωρία ή ανταμοιβή για κάτι)
2. αλλά και ο τόνος της φωνής μας.

Πιο συγκεκριμένα, αν θέλουμε να κάνουμε μια παρατήρηση στο παιδί για το διάβασμά του και η παρατήρηση αυτή δεν γίνει με σταθερότητα τότε ο γονέας φαίνεται ασυνεπής στο παιδί.  Η ασυνέπεια είναι κάτι που τα παιδιά δεν μας το συγχωρούν!  Μετά από μια ασυνέπεια παίζουν με τα όρια και τις αντοχές μας. Τα παιδιά όταν κάνουν τις σκανταλιές τους τις κάνουν γιατί θέλουν να βρουν τα όριά τους, θέλουν να τραβούν την προσοχή. Για αυτό πολλές φορές μπορεί να ακούσουν την παρατήρηση ενός τρίτου (πχ γιαγιά, δάσκαλος, άγνωστος), καθώς την καταλαβαίνουν ενώ με μας παίζεται ένα παιχνίδι ορίων.

Επίσης, το παιδί μάς ακούει πιο πολύ αν η φωνή μας είναι σταθερή και γλυκιά και χρησιμοποιούμε το α΄ ενικό και όχι το β΄. Για παράδειγμα: «Νιώθω ότι είναι καλό να διαβάσεις κι άλλο» αντί «Δεν διάβασες αρκετά»!!

Άρα,
1. Η σταθερή φωνή, το σαφές μήνυμα που δίνεται στα παιδιά είναι και η λύση στο πρόβλημα της μελέτης.
2. Η λίστα με τις υποχρεώσεις.
3. Το να μην κάθεται πάντα κάποιος  κοντά στο παιδί ούτε καν για να το επιβλέπει, ώστε να μπει στη διαδικασία να διορθώνει μόνο του τις ασκήσεις.
4. Το να ξέρει το παιδί  ότι οι γονείς  είναι σταθεροί στην άποψή τους. Εδώ είναι η συνέπεια που αναφέραμε. Αν, λοιπόν, έχουμε βάλει ως «τιμωρία» στο παιδί να μην δει πχ τηλεόραση αν δεν έχει πρώτα διαβάσει, θα το τηρήσουμε ρητά! Ακόμα και αν είμαστε έτοιμοι να σπάσουμε. Ας θυμόμαστε πως ο καλός γονιός είναι αυτός που έβαλε όρια στα παιδιά του.
5. Η επικοινωνία με το παιδί πρέπει να είναι ένα συνεχές «δοũναι» και «λαβεîν» όπου το παιδί θα γνωρίζει ότι όταν ο γονέας λέει κάτι το εννοεί.
6. Και για τον γονέα θα είναι πιο εύκολο να αποποιηθεί τις μικρο-παρατηρήσεις σε ασήμαντα πράγματα οι οποίες μόνο κακό κάνουν. Δυσκολεύουν το ρόλο του γονέα να θέσει όρια και προτεραιότητες.

Ας έχουμε, λοιπόν, υπόψη μας ότι η σταθερότητα αλλά όχι η αυταρχικότητα, η συνέπεια αλλά όχι η απειλή μπορούν να βοηθήσουν τόσο στην καλή σχέση με το παιδί μας όσο και στο να θέσει τις προτεραιότητές του.

Μετά από την σύντομη παρουσίαση των κάποιων λύσεων σχετικά με τη θέσπιση ορίων ας περάσουμε πάλι στην εργασία του παιδιού στο σπίτι. Το δίπτυχο «Σπίτι και Διάβασμα» συνεισφέρουν στην καλή διαμόρφωση της προσωπικότητας του παιδιού. Για αυτό είναι σημαντικό να υπάρχουν:

1. Πρόγραμμα εργασίας που το έχουμε θέσει μαζί με το παιδί.
2. Ελεύθερος χρόνος (σύντομα σχετικό άρθρο)
3. Προσωπικός χώρος. Δηλαδή δικό του χώρο για να διαβάζει.
4. Ησυχία την ώρα του διαβάσματος.
5. Αποφυγή υποτίμησης της εργασίας του παιδιού («Τι έχεις εσυ; πφφ»).
6. Προτεραιότητα στα σχολικά καθήκοντα του παιδιού.
7. Να διαβάζει κυρίως μόνο του.
8. Να φτιάχνει τη τσάντα του πάντα μόνο του.
9. Να δείχνουμε εμπιστοσύνη στο παιδί ώστε να αυτενεργεί.
10. Να εξασφαλίζεται καθημερινά κάποια ώρα  για παιχνίδι.
11. ΠΡΟΣΟΧΗ: η κόπωση προκαλεί το αντίθετο αποτέλεσμα από ότι αναμένουμε από τα παιδιά μας.
12. Να μάθει και να τηρεί από πολύ νωρίς ένα σύστημα εργασίας.
13. ΠΡΟΣΟΧΗ: στα εξωσχολικά του μαθήματα. ΜΗΝ ΤΟ ΦΟΡΤΩΝΟΥΝ!   
14. Πνεύμα συνεργασίας με τους δασκάλους εκ μέρους μας.
15. Ας μην φερόμαστε στα παιδιά ως πολύ μικρά και τα συνηθίσουμε στην αναβολή!
16. Ας μην τα «παρατήσουμε» να τα κάνουν όλα μόνα τους σαν να είναι ενήλικες.
Και ας θυμόμαστε όταν βάζουμε κάποιους κανόνες πως είναι παιδιά και για αυτό είναι καλό να μην έχουμε τις απαιτήσεις όπως σε έναν ενήλικα.
Αλλά ας θυμόμαστε και πάλι όταν βάζουμε όρια, όπως πχ στη μελέτη το παρακάτω: «Όποιος δεν έχει σύνορα δεν έχει και τη δυνατότητα να κοιτάξει πέρα από αυτά». Για αυτό όταν βάζουμε όρια και κανόνες στα παιδιά τα βοηθάμε να πάνε παρακάτω!